Mehran Saki

چاه های نمک میقان

 در گذشته ای نچندان دور کویر میقان برای روستاییان مجاور , از جمله میقان , منبع در آمدی بود و روستاییان علاوه بر کشاورزی به استخراج نمک از کویر می پرداختند،نمک مصرفی تمام روستاییان اطراف و حتی شهر اراک , قبل از اینکه دستگاههای سنگ نمک کوبی وارد شود  از همین کویر میقان تامین می شد. هر کدام از روستاییان در نزدیکی ساحل دریاچه استخر مستطیل شکل به ابعاد حدود  ۱۰x ۱۵متر و عمق یک و نیم متر در فصل تابستان با کمک کلیه افراد خانواده یا همدیگر حفر می کردند(حفر استخر یکبار برای مدت چند سال بهره برداری بود)وگاها از پدر به پسر به ارث می رسید سپس با این استخر (که خودشان به آن چاه می گفتند ) کاری نداشتند تا در فصول پر آبی پاییز و زمستان و بهار که آب رود خانه های فصلی به طرف کویر سرازیر و دریاچه کویر پر از آب می شد    پس از پر شدن آب در دریاچه کویر و بالا آمدن سطح آب آن  ,  استخر ها(چاه ها) آرام آرام با نشت آب شور از طریق دیواره و کف پر از آب شور زلال می شدند (لبه های استخر مثل خاکریز بود و آب جاری مستقیم به آن راه نداشت و فقط از دیواره و کف استخر به صورت نشت آب پر می شد و این آب راکد می ماند تا فصل تابستان در اثر گرمای خورشید آب آن تبخیر و لایه ای از نمک کف استخر باقی می ماند.  روستاییان میقان نمک هر استخر را به دو بخش تقسیم می کردند: بخش اول شامل: لایه رویه و زیرین را پس از بیرون آوردن از استخر با الاغ که روی جل آن ظرفی بافته شده از جنس پنبه به نام محلی "بر جوال" با بیل پر می کردند و  تا نزدیک جاده(جایی که خودروهای کمپرسی فرو نروند)  حمل در نزدیکی جاده ساحلی دریاچه تلنبار میکردند بعد بار کمپرسی کرده و به کوره های آجر پزی می فروختند ( در کوره های آجر پزی برای استحکام بیشتر آجر نمک با مقدار معین (نه زیاد و نه کم) به گل خام می افزودند)    و بخش دوم آن که نمک سفید رنگ و تمیز لایه وسط بود به منزل برده و پس از خشک کردن در آفتاب در گونی های بزرگ بافته شده از نخ پنبه ای به نام "جوال" یا در ظروف استوانه ای شکل گلی به قطر میانگین یک متر و ارتفاع حدود 2.5متر به نام محلی"تاپو" پر می کردند و به مرور زمان نمک ها را  با الاغ  حمل و به اراک یا روستاهای دور از کویر برده و  می فروختند این نمک سفید رنگ اگر چه مثل نمک های امروزی پودر شده نبود اما هم مصرف خوراکی آشپزی داشت و هم موقع نان پختن به خمیر نان می افزودند هر روستایی نیز ظرف گلی کوچکی داشت به نام محلی"کندوله نمک" که چیز با ارزشی بود.
عکاس : مهران ساکی |
۱۳۹۹/۰۳/۱۸ - ۰۷:۰۵:۴۲
نویسنده :
مهران ساکی