در سالهای اخیر، استفاده از مکانیزمهای جدید در برنامههای تمرینی بهویژه با ترکیب حرکات اصلاحی (Corrective Exercises) تبدیل به یک روند معمول در باشگاهها و برنامههای تمرینی شده است. این روشها موجب بهبود انعطافپذیری، جلوگیری از آسیبها و تسریع روند ریکاوری میشوند. در این مقاله، به بررسی این تأثیرات و مکانیزمهای جدید خواهیم پرداخت.
تأثیرات بدنسازی بر جسم
1. تقویت عضلات و استخوانها
تمرینات بدنسازی موجب تقویت توده عضلانی و افزایش قدرت بدن میشوند. با انجام تمرینات مقاومتی، بهویژه با وزنه، عضلات و استخوانها تحت فشار قرار میگیرند و در نتیجه تقویت میشوند. این تقویت عضلات نهتنها به شکلگیری بدن کمک میکند بلکه به کاهش خطر آسیبهای عضلانی و مفصلی و همچنین پیشگیری از مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان در سنین بالاتر کمک میکند.
2. افزایش متابولیسم و کاهش چربی
یکی از مزایای بزرگ بدنسازی، افزایش متابولیسم است. هنگامی که توده عضلانی بدن افزایش مییابد، بدن برای حفظ این توده نیاز به مصرف انرژی بیشتری دارد. در نتیجه، میزان سوخت و ساز بدن بالاتر میرود و این امر به کاهش چربیهای بدن کمک میکند. این فرایند باعث بهبود ترکیب بدن و کاهش خطر بیماریهای مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و مشکلات قلبی میشود.
3. بهبود سلامت قلب و عروق
تمرینات بدنسازی علاوه بر تقویت عضلات، بر سیستم قلبی-عروقی نیز تأثیرگذارند. ورزشهای قدرتی باعث بهبود گردش خون و کاهش فشار خون میشوند. همچنین، ورزشهای منظم میتوانند کلسترول بد (LDL) را کاهش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهند، که در نتیجه باعث کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی میشود.
4. افزایش انعطافپذیری و تعادل
ترکیب تمرینات بدنسازی با حرکات اصلاحی، نهتنها به تقویت عضلات کمک میکند، بلکه موجب افزایش انعطافپذیری و تعادل بدن نیز میشود. حرکات اصلاحی مانند کششهای پویا، تمرینات تعادلی و تقویت عضلات هسته بدن، میتوانند به بهبود دامنه حرکتی مفاصل و کاهش خطر آسیبهای ناشی از تمرینات نادرست کمک کنند.
تأثیرات بدنسازی بر روح
1. کاهش استرس و اضطراب
تمرینات بدنسازی با تحریک ترشح هورمونهای شادیآور مانند اندورفین و سروتونین، باعث کاهش استرس و اضطراب میشوند. این هورمونها به بهبود روحیه و ایجاد حس مثبت در بدن کمک میکنند. به همین دلیل، تمرینات بدنسازی میتوانند به عنوان یک درمان مؤثر در کاهش علائم افسردگی و اضطراب شناخته شوند.
2. بهبود عملکرد شناختی
تحقیقات نشان دادهاند که ورزشهای بدنسازی، بهویژه تمرینات مقاومتی، میتوانند جریان خون به مغز را افزایش دهند. این امر به بهبود عملکرد شناختی کمک کرده و به تقویت حافظه و تمرکز منجر میشود. این اثرات بهویژه در افراد مسن بسیار محسوس است و میتواند به کاهش علائم زوال عقل و بیماریهای روانی مرتبط با سن کمک کند.
3. افزایش اعتماد به نفس
یکی دیگر از فواید بدنسازی، افزایش اعتماد به نفس است. زمانی که فرد تغییرات مثبت در بدن خود مشاهده میکند و به اهداف تمرینیاش میرسد، احساس موفقیت و رضایت حاصل میشود. این تغییرات نهتنها بر ظاهر بدن تأثیر میگذارند بلکه بهطور مستقیم بر روحیه فرد نیز تأثیر مثبت میگذارند.
مکانیزمهای جدید در تمرینات بدنسازی
1. تمرینات ترکیبی (Compound Movements)
تمرینات ترکیبی مانند اسکوات، ددلیفت و پرس سینه شامل چندین گروه عضلانی هستند و به افزایش قدرت و حجم عضلات کمک میکنند. این تمرینات علاوه بر تقویت عضلات اصلی، عضلات پشتیبان را نیز تقویت کرده و به بهبود تعادل و هماهنگی بدن کمک میکنند.
2. حرکات اصلاحی (Corrective Exercises)
حرکات اصلاحی، تمریناتی هستند که برای بهبود حرکات نادرست بدن طراحی شدهاند. این حرکات شامل کششهای پویا، تقویت عضلات هسته و بهبود دامنه حرکتی مفاصل میشوند. ترکیب این حرکات با تمرینات بدنسازی میتواند به پیشگیری از آسیبها کمک کند و باعث بهبود وضعیت بدنی فرد شود.
3. تمرینات فشاری و مقاومتی (High-Intensity Interval Training - HIIT)
مرینات HIIT، تمریناتی هستند که شامل دورههای کوتاه و شدید فعالیت با استراحتهای کوتاه بین آنها میشوند. این نوع تمرینات به افزایش قدرت، استقامت و سوخت و ساز بدن کمک کرده و در کنار تمرینات بدنسازی میتوانند به کاهش چربی و افزایش
عضله کمک کنند.
کلام پایانی نتیجه گیری: تمرینات بدنسازی با ترکیب حرکات اصلاحی نهتنها بر قدرت و حجم عضلات تأثیرگذار هستند بلکه به بهبود سلامت قلب، متابولیسم، انعطافپذیری و تعادل بدن نیز کمک میکنند. همچنین، این تمرینات میتوانند تأثیرات مثبتی بر روحیه، کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس فرد داشته باشند. برای دستیابی به این فواید، استفاده از روشهای جدید تمرینی مانند تمرینات ترکیبی، حرکات اصلاحی و HIIT میتواند نتایج بسیار مؤثری داشته باشد.
*سید وحید موسوی