سینما رکس آبادان سوخت تا انقلاب بماند/ رکس به تقویم برگردد

به گزارش خبرنگار برنا از آبادان، در خاطره‌بازی آبادانی‌ها با"سینما" یک جایی به کباب شدن همشهریانشان در"سینما رکس" پیوند می‌خورد، فاجعه زنده سوزی آدم های مظلومی که با شور و شوق برای تماشای گوزن ها رفته بودند و شاید قصدشان این بود که دیگران را نیز برای تماشای فیلم تشویق کنند، اما غافل از سرنوشتی که برایشان رقم خورده بود.

آری زنده سوزی سهم مردمی بود که در پایان یک روز از روزهای ماه رمضان برای تماشای فیلم رفتند، اما به جای تماشای فیلم، خود بخشی از فیلمی شدند که نقشش زنده سوختن و جزغاله شدن بود و بهترین پماد سوختگی جهان هم نمی توانست تن های سوخته شان را التیام ببخشد.

عبدالله بیگدلی را هیچگاه نمی توان از یاد برد همانی که خودش را شبیه یک قفس بر روی تن پسر ۱۲ ساله اش درآورده بود تا پسرش نسوزد اما...، آری در آن شب هولناک بوی تن های سوخته در فضای شهر پیچیده بود و فقط می‌توانستی بفهمی که اینها بدن انسان هستند که چسبیده‌اند به هم، اما اینکه بدن چه کسی به چه کسی چسبیده به طور واقعی قابل ‌تشخیص نبود.

یک برش از تاریخ

یکی از مهمترین حوادث سال ۵۷ که باعث خشمگین کردن مردم و سرعت بخشیدن به انقلاب ۵۷ شد، فاجعه به آتش کشیدن"سینما رکس آبادان" بود. علت خشمگینی مردم، نسبت دادن این فاجعه به عوامل حکومت پهلوی بود، حدود ساعت ۲۱:۴۵ شب بیست و هشتم مرداد طبق آمار دقیق ۶۳۰ نفر از کسانی که به تماشای فیلم گوزن‌ها در آخرین سانس به سینما رفته بودند در آتش سوختند، البته تعداد کشته‌شدگان بعدها به بیش از ۶۷۷ نفر افزایش یافت.

بنیان گذار انقلاب اسلامی حضرت سید روح‌الله خمینی(ره) واقعه سینما رکس را "شاهکار بزرگ شاه برای بدنام کردن انقلاب" خواند، پس از پیروزی انقلاب، شواهدی از سوی"حسین تکبعلی‌زاده"، متهم ردیف اول واقعه ارایه شد که نشان می‌داد، آتش‌سوزی سینما رکس کار رژیم پهلوی و ساواک بوده‌ است، از آن سو نیز در فضای انقلابی سال ۱۳۵۷ مقامات وقت حکومت پهلوی با نسبت دادن این رویداد به"مارکسیست‌های اسلامی" آن‌ها را متهم کردند"به جای تمدن بزرگ، وحشت بزرگ" به مردم می‌دهند، اما مخالفان، ساواک را به تدارک این آتش‌سوزی، قفل کردن درهای سینما و کارشکنی در آتش‌نشانی محل متهم کردند، فردای روز حادثه ۱۰ هزار نفر از بستگان قربانیان که در مراسم تشییع گرد هم آمده بودند، ساواک را مسوول این حادثه دانسته و شعارهای تندی علیه حکومت سر دادند.

مخالفان انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بیش از ۳۰ سینما را آتش زدند و بر همین اساس سال ۵۷ را سال سینما سوزی نامگذاری کردند، در سال ۱۳۵۹ فردی به نام حسین تکبعلی‌زاده که قبل از انقلاب به همین اتهام دستگیرشده بود، اقرار کرد که عامل جنایت او و دو نفر از دوستانش به نام های یدالله فلاح و شخصی به نام فرج بذرکار بودند که پس از آتش‌سوزی مفقود شدند.

تکبعلی زاده دستگیر و پس از ۵۰ ساعت محاکمه در ۲۰ جلسه و در مدت سه روز، در دادگاهی به اعدام محکوم و در تاریخ پنج‌شنبه ۱۳ شهریور ماه ۱۳۵۹ به همراه سروان منوچهر بهمنی(ستوان شهربانی آبادان)، علی نادری(صاحب سینما رکس)، اسفندیار رمضانی دهاقانی(مدیر داخلی سینما رکس)، سرهنگ سیاووش امینی آل آقا(رییس سابق اطلاعات شهربانی آبادان) و فرج‌الله مجتهدی(کارمند ساواک) به دار آویخته شدند.

واقعه سینما رکس، "آبادان" را خراب کرد، نه جنگ

یکی از هنرمندان پرآوازه آبادانی در این باره می گوید: آبادان را جنگ خراب نکرد، آبادان زمانی از بین رفت که"سینما رکس" سوخت، سینما رکس سوخت و همراهش آبادان سوخت و هیچ وقت خاموش نشد.

بهنام کاوه که هر ساله به مناسبت فاجعه آتش سوزی سینما رکس به اجرای عمومی نمایش خیابانی با موضوع سینما رکس در محل بروز این حادثه می پردازد، افزود: من برای مظلومیت این آدم‌ها نمایش اجرا می‌کنم، آدم‌های بی‌گناهی که نمی‌دانستند چه اتفاقی در انتظارشان است و بعد هم که هیچ‌کس نفهمید دلیل این واقعه چه بود. من برای آنها نمایش اجرا می‌کنم.

این بازیگر و کارگردان نمایش خیابانی اظهار کرد: ۲۸ مرداد روز سینما رکس آبادانه و سینما رکس باید توی این‌ روز یک سانس اکران داشته باشد، حقشه.

28 مردادهای تاریخ ثابت کرد آمریکا قابل اعتماد نیست

امـام جمعه آبــادان اظهار کرد: ۲۸مردادهای تاریخ ثابت می کند، آمریکا قابل اعتماد نیست.

حجت السلام علی ابراهیمی پور افزود: ۲۸ مردادهای این کشور نیاز به درک درست و شناخت حقیقی  دارد، مهم ترین شناختی که از ۲۸ مردادهای تاریخ به دست می آید این است که آمریکا قابل اعتماد نیست، آمریکایی ها هیچ وقت برای هیچ کشوری استقلال و نفع و عزت نخواسته اند.

او گفت: تعرض ها به کشورها، حوادث تروریستی در همین استان(خوزستان) در سال های قبل، فجایع انسانی که در طول دهه ۶۰ و پس از آن رقم زدند، همگی نشان می دهد که آمریکا دولتی مستکبر و زورگو بوده و هست و نباید به آن اعتماد کرد.

امام جمعه آبادان بیان کرد: به برکت اقتدار و مقاومت امام و امت در سال ۹۸ هیمنه آمریکا و ایادی آن از جمله انگلیس شکسته شد و اکنون در حال التماس برای کنار آمدن و مذاکره هستند.

حجت السلام ابراهیمی پور تصریح کرد: انگلیسی که امروز با تمام قدرتش و با وجود حمایت آمریکا به دست عناصر مومن ایران به این اندازه حقیر شده است، همان بریتانیای کبیر است که هر گاه اراده می کرد و به هر کشوری حمله می کرد، ثروت و دارایی ملت ها را به غارت می برد، بماند که ایران در زمان پهلوی حیاط خلوت آنان بود.

نامگذاری یک میدان و دو خیـابان به نام شهدای سینما رکس

رییس شورای اسلامی شهر آبادان از نام گذاری یک میدان و دو خیابان به نام شهدای سینما رکس خبر داد.

عبدالله کعبی ضمن اشاره به تشکیل جلـسه شورای نام گذاری شهر آبادان در محل فرمانداری این شهر اظهار کرد: در این جلسه با توجه به تقارن این ایام با فاجعه سینما رکس آبادان و ضرورت بزرگداشت یاد و خاطره شهدای مظلوم این حادثه، نام گذاری خیابان مجاور سینما رکس به نام شهدای این واقعه تاریخی مورد بررسی قرار گرفت و با موافقت همه اعضای حاضر به تصویب رسید.

او گفت: فاجعه سینما رکس و شهدای مظلوم آن اثری غیر قابل انکار در سرنگونی رژیم ظالم پهلوی داشت و باید پذیرفت تاکنون به طور شایسته این رخداد مهم مورد پردازش و توجه قرار نگرفته است.

کعبی اظهار کرد: یکی از کارهایی که می توان برای زنده ماندن یاد و اثر این حادثه تاریخی انجام داد، نام گذاری معابر و میدان های سطح شهر است که شورای شهر و شهرداری و سایر اعضای شورای نام گذاری بر انجام آن تاکید‌ دارند و به زودی تابلوهای آن نصب می شود.

رییس شورای نام گذاری شهر آبادان تصریح کرد: افزون بر این، به زودی در محل میدان موسوم به طوطیا نیز اِلمانی شاخص و فاخر به یاد شهدای سینما رکس تهیه و نصب می شود و نام این میدان نیز به شهدای سینما رکس تغییر می یابد.

به گفته کعبی در این جلسه همچنین انتخاب نام شهدای سینما رکس برای بلوار خروجی آبادان به سمت ماهشهر مورد بررسی قرار گرفت که با موافقت اعضا به تصویب رسید.

رییس شورای اسلامی شهر آبادان اضافه کرد: شورای نام گذاری شورایی مهم است و انتخاب اسامی شهدا، مفاخر، شخصیت ها و وقایع تاریخی برای اماکن و معابر مختلف شهر آبادان می تواند یادآور فرهنگ و پیشینه ی کهن این سرزمین باشد، امید می رود این شورا به صورت مستمر و منظم برگزار و برای تحقق اهداف ذاتی خود فعال تر شود.

طراحی و نصب المان ویژه شهدای سینما رکس

شهردار آبادان نیز از اجرای طراحی و نصب اِلمان ویژه شهدای سینما رکس خبر داد.

حسین حمید پور در این باره اظهار کرد: به زودی فراخوان طراحی و تهیه اِلمان ویژه شهدای سینما رکس را منتشر می کنیم.

شهردار آبادان افزود: قرار است تا پس از ساخت اِلمان شهدای سینما رکس آن را در محل میدان موسوم به طوطیا که در لیست تغییر نام شورای نامگذاری قرار دارد، نصب شود.

پیگیری بازگشت سینما رکس به تقویم

همایون قنواتی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی منطقه آزاد اروند نیز در این باره اظهار کرد: در نخستین جلسه شورای فرهنگ عمومی منطقه، موضوع بازگشت سالروز شهدای سینما رکس به تقویم را مطرح می کنیم و تا تحقق این موضوع پیگیرش هستیم.

بزرگداشتی هر ساله

به رغم تخریب بقایای سینما در سال ۱۳۸۴، اما مردم آبادان هر ساله برای بزرگداشت شهدای سینما رکس بر سر مزار شهدای رکس می روند و پس از گلباران، شستشوی قبور و قرایت فاتحه به ارواح طیبه آنها به محل ساختمان سینما رکس که دیگر سینما نیست و چیزی از آن باقی نمانده جز یک پاساژ جایگزین و یک یادمان چند در چند در فرعی پشتی، می روند و به یاد شهدا شمع روشن می کنند و خاطره بازی می کنند و تنها خواسته شان اینست که"رکس باید به تقویم ملی باز گردد".

گزارش: فرزانه یحیی آبادی

عکس: محمد بن رشیدی