سرگذشت چند میلیون ساله ماموت ناشناس/ تاریخ زمین در اردبیل مرور شد

به گزارش برنا،آذرماه سال گذشته نتیجه اکتشافات باستان‌شناسی در منطقه بیله سوار به نقطه عطفی رسید که تمامی کاشفان را انگشت به دهان کرد.

باستان شناسان بقایای فسیل ماموت که فیل عظیم‌الجثه ماقبل تاریخ است و در انیمیشن عصر یخبندان برای بسیاری از ما خاطره‌انگیز بوده را کشف کردند تا اگر زمانی سنگ افراشته‌های مرموز پیرازمیان در مشگین شهر تاریخ این منطقه را به هفت هزار سال قبل می‌کشاند، این بار یک فیل ما را به میلیون‌ها سال قبل گره بزند.

نیمه دوم سال گذشته زمین‌شناس و فسیل‌شناس مهره‌داران از دانشگاه هلسینکی فنلاند در بررسی‌های اولیه خود به بقایای جانور عظیم‌الجثه باستانی، از تعلق آن به یک نوع فیل بزرگ بدون پشم ماموت مختص نواحی گرمسیر خبر داد.

مجید میرزایی در مورد بقایای جانور عظیم‌الجثه کشف شده در منطقه «فولادلو قویوسی» بیله سوار گفت: در بررسی‌های اولیه مشخص شد که فسیل‌ها مربوط به یک نوع فیل بزرگ بدون پشم (ماموت) مختص نواحی جنوبی و گرمسیر بوده که احتمال می‌رود در مناطقی از کشورهای ایران و ترکیه می‌زیسته‌اند و با ماموت‌های شمالی و پشم دار مختص نواحی سردسیر سیبری متفاوت هستند.

این اکتشاف انقلابی در تاریخ این منطقه محسوب می‌شود و به پاس مطالعات مدیر کل میراث فرهنگی استان در حوزه باستان‌شناسی بررسی‌های علمی و تخصصی از این فسیل طی ماه‌های گذشته انجام شده است و اینک خبرگزاری مهر نتایج اولیه این بررسی‌ها را در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهد.

رگه‌های رس مانع از متلاشی شدن فسیل

مدیر کل میراث فرهنگی استان اردبیل طی ماه‌های گذشته بخشی از زمان کاری خود را به بررسی این فسیل اختصاص داده است.

کریم حاجی‌زاده در حالی که به لایه‌های مختلف خاک و شن رسوب شده بر روی فک حیوان اشاره کرد، به خبرنگار مهر گفت: در مطالعات و اکتشافات توانستیم بقایای فک و شانه این حیوان عظیم‌الجثه را پیدا کنیم.

وی افزود: با نگاهی به لایه‌های مختلف رسوب شده در ابتدا لایه‌های ماسه سنگ مشاهده می‌شود که به دلیل بارش باران و سیلاب بر روی جسد حیوان نشسته و رسوب شده است.

مدیر کل میراث فرهنگی استان افزود: بعد از چند لایه سنگ‌های دانه درشت‌تر که تا سه متر می‌رسد ما شاهد دو متر رسوبات روس هستیم که از گذشته به دلیل ذرات ریز کمتر از دو میکرون خود به عنوان عایق اکسیژن مورد توجه بشر قرار گرفته است.

حاجی‌زاده معتقد است لایه‌های رسی مانع از متلاشی شدن فسیل به واسطه اکسیژن شده و امروز ما توانستیم بقایای این جاندار را بعد از میلیون‌ها سال در اختیار داشته باشیم.

فسیل‌شناس مهره‌داران از دانشگاه هلسینکی فنلاند نیز در اظهارات اولیه خود تأکید کرد که بقایای فسیل‌های ماموت یافت شده در این منطقه می‌تواند جزو نادرترین فسیل‌ها در جهان به شمار رود.

میرزایی افزود: قدمت زیست این جانور باستانی گیاهخوار به دوران کواترنری و هولوسن برمی‌گردد که مناسب با شرایط اقلیمی این منطقه در آن دوره می‌زیسته‌اند.

وی با اشاره به مشاهده آثاری از فیل ‌در منطقه مغان حدود یک دهه پیش متذکر شد: بقایای باقی مانده از سنگ واره یافت شده در اکتشاف اخیر به دلیل قابل مشاهده بودن بسیاری از زوایای آن بسیار متفاوت از آثار فیل کشف شده در یک دهه گذشته است.

سال‌یابی از جنگ ایران و روم تا میلیون‌ها سال قبل

یکی از مهمترین دغدغه‌های باستان شناسان بعد از اکتشاف این فسیل سال‌یابی آن بوده است.

مدیر کل میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: به دلیل اینکه منطقه اردبیل بومی زیست فیل محسوب نمی‌شود و یک منطقه سردسیر است ما در ابتدا گمان داشتیم که این فیل بازمانده جنگ‌های ایران و روم در عهد ساسانی است و به همین دلیل نام بیله سوار یا پیله سوار به منطقه زیست آن اطلاق شده است.

حاجی‌زاده تصریح کرد: با این وجود مطالعات دقیق‌تر و مشورت با باستان شناسان نشان می‌دهد قدمت این فسیل کاملاً باستانی و میلیون ساله است و در واقع برگ جدیدی از تاریخ باستانی در اردبیل گشوده است.

فسیل‌شناس مهره‌داران از دانشگاه هلسینکی فنلاند در این خصوص می‌گوید: بقایای عاج ماموت یافت شده و رسوبات موجود در کنار آن نشان می‌دهد که فاصله زمانی بیش از دو میلیون سال می‌تواند در ارزیابی‌های بعدی به اثبات برسد.

وی افزود: در مورد بیان زمان دقیق آثار کشف شده می‌توان گفت این آثار متعلق به اواخر دوره یخچال هستند.

موضوعی که در واقع با مطالعات گسترده‌تر امروز به اثبات رسیده و هر چند این ماموت مجزای از ماموت‌های عصر یخبندان و مناطق قطبی است اما به گفته مدیر کل میراث فرهنگی استان اندازه جثه آن چیزی در میانه فیل و این گروه از ماموت‌ها است.

برنامه بعدی بازسازی اسکلت

درس از تاریخ همواره برای بشریت قابل‌توجه بوده است. شناخت محیط‌زیست و آنچه که داریم می‌تواند مسیری برای آینده ایجاد کند.

این اکتشاف انقلابی در وضعیتی رخ داد که بسیاری از مواریث تاریخی اردبیل به دلیل کمبود اعتبار خود به صورت تدریجی به فسیل تبدیل می‌شوند و امروز تثبیت تخریب آن‌ها به یکی از دغدغه‌های جدی تبدیل شده است.

فسیل‌شناس مهره‌داران از دانشگاه هلسینکی فنلاند در این خصوص می‌گوید: بقایای عاج ماموت یافت شده و رسوبات موجود در کنار آن نشان می‌دهد که فاصله زمانی بیش از دو میلیون سال می‌تواند در ارزیابی‌های بعدی به اثبات برسد.

وی افزود: در مورد بیان زمان دقیق آثار کشف شده می‌توان گفت این آثار متعلق به اواخر دوره یخچال هستند.

موضوعی که در واقع با مطالعات گسترده‌تر امروز به اثبات رسیده و هر چند این ماموت مجزای از ماموت‌های عصر یخبندان و مناطق قطبی است اما به گفته مدیر کل میراث فرهنگی استان اندازه جثه آن چیزی در میانه فیل و این گروه از ماموت‌ها است.

درس از تاریخ همواره برای بشریت قابل‌توجه بوده است. شناخت محیط‌زیست و آنچه که داریم می‌تواند مسیری برای آینده ایجاد کند.

این اکتشاف انقلابی در وضعیتی رخ داد که بسیاری از مواریث تاریخی اردبیل به دلیل کمبود اعتبار خود به صورت تدریجی به فسیل تبدیل می‌شوند و امروز تثبیت تخریب آن‌ها به یکی از دغدغه‌های جدی تبدیل شده است.

منبع:مهر-ونوس بهنود