دیپ سیک هوش مصنوعی که الگوریتم رفتاری قدرت‌ها را تغییر می‌دهد

مهدی‌رضا برنا، پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری هوش مصنوعی در یادداشتی برای برنا از دیپ سیک، هوش مصنوعی تازه نفس چینی نوشت: چند روزی می‌شود که هوش مصنوعی دیپ سیک دنیای فناوری را با شگفتی روبه‌رو کرده است.

تقریبا همه توجهات به هزینه کم آموزش این مدل هوش مصنوعی و کارایی بالای آن است اما تأثیر این فناوری فراتر از مسائل فنی است و پیامدهای اقتصادی و سیاسی گسترده ای به همراه خواهد داشت که میتواند آینده جهان را متحول کند.

برای شکافتن این ادعا باید کمی مقدمه بگوییم برای توسعه هوش مصنوعی به طور کلی به سه رکن اساسی نیاز است.

سخت‌افزارهای قدرتمند

نرم‌افزارها و الگوریتم‌های پیشرفته

داده‌های حجیم و با کیفیت

از میان ارکان ذکر شده آمریکایی‌ها در زمینه سخت‌افزاری در دنیا انحصار دارند. فناوری‌های آنها به گفته متخصصان امر از فناوری چینی‌ها که رقیب اصلی آنهاست چند سالی جلوتر است.

از سویی رقابت شدیدی هم بین آمریکا و چین در زمینه هوش مصنوعی در جریان بوده و هست در دوران بایدن بود که آمریکایی‌ها برای حفظ برتری خود در هوش مصنوعی فکری به ذهنشان خطور کرد آنها با خود گفتند حال که ما در یکی از این ارکان برتری داریم و این رکن هم نقش اساسی در توسعه هوش مصنوعی دارد چرا از این ابزار برای عقب نگه داشتن بقیه استفاده نکنیم؟ و اینجا بود که راهکار همیشگی آمریکایی‌ها باز هم به میدان آمد تحریم آنها تصمیم گرفتند بر روی صادرات سخت‌افزارهای کارا برای هوش مصنوعی تحریم اعمال کنند اما نه فقط برای چین بلکه تقریبا برای همه دنیا برای این کار دنیا را مطابق نقشه زیر به سه دسته تقسیم کردند و فقط دسته یک کشورهای آبی رنگ را که شامل خود آمریکا و تعداد کمی از کشورهای دیگر بود تحریم نکردند روی بقیه کشورها با شدتهای متفاوت تحریم اعمال کردند و البته خودشان آن را تحریم ننامیدند بلکه گفتند محدودیت صادراتی دایره تحریم ها به قدری گسترده بود که حتی هند و مکزیک را در بر گرفته بود کشورهایی که به طور معمول متحد آمریکا در نظر گرفته میشدند و اما ورود دیپسیک این تحریم‌ها را خنثی کرد در واقع الگوریتم دیپ سیک نیاز زیادی به استفاده از سخت‌افزارهای پیشرفته ای که تحریم شده بودند ندارد و می‌تواند با سخت‌افزارهای سطح پایین تر نیز آموزش ببیند این یعنی تحریم‌های آمریکا در زمینه هوش مصنوعی برای چینی‌ها که ارائه‌کننده این فناوری هستند خنثی شده است اما چین به این مقدار هم راضی نبود آنها با ارائه این مدل به صورت متن باز تحریم‌ها را برای همه کشورهای دنیا خنثی کردند اما چرا باید چنین کاری بکنند؟

دلیل این اقدام چین را می‌توان در واکنش‌های بازار بورس آمریکا جستجو کرد. شرکت‌های فناوری آمریکایی که نقشی کلیدی در درآمدزایی و برتری اقتصادی این کشور دارند بر فناوری‌هایی تکیه دارند که دیگر کشورها به سادگی به آن دسترسی ندارند.

به عنوان مثال دستیارهای پیشرفته هوش مصنوعی مانند چت جی‌پی‌تی نیازمند سخت‌افزارهای پیچیده و هزینه‌های سرسام‌آور هستند هزینه توسعه چنین مدل‌هایی مانند چت جی‌پی‌تی ، بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شود این وضعیت باعث شده بود سرمایه‌گذاران بر این باور باشند که انقلاب هوش مصنوعی تنها در انحصار شرکت‌های بزرگ با منابع مالی سخت افزارهای پیشرفته و داده.های گسترده خواهد بود اما ظهور دیپسیک این تصویر را تغییر داد و موجب نگرانی سرمایه‌گذاران شد.

نتیجه روزهای قرمز بورس نزدک آمریکا بود که در آن سهام شرکت‌های فناوری آمریکایی کاهش ارزش چشم‌گیری را تجربه کردند.

در این میان یکی از شرکت‌هایی که بیشترین تأثیر را از ورود دیپ سیک پذیرفت انویدیا بود. این شرکت به عنوان تولیدکننده اصلی سخت‌افزارهای پیشرفته هوش مصنوعی از انحصار خود در بازار بهره می‌برد و حاشیه سود بالایی را برای محصولاتش در نظر می‌گرفت.

سخت‌افزارهای انویدیا نه تنها در حوزه هوش مصنوعی بلکه در بازار رمزارزها نیز تقاضای زیادی داشتند اما با ظهور دیپ سیک و احتمال عرضه مدل‌های مشابه در آینده این تقاضا به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. این تغییر باعث شده سرمایه گذاران تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت نشان دهند و به دنبال فرصت‌های دیگری باشند.

توانایی توسعه هوش مصنوعی با هزینه کمتر و بدون نیاز به سخت‌افزارهای پیشرفته یعنی همه کشورهای دنیا بتوانند شرکت‌های هوش مصنوعی مربوط به خود را داشته باشند خروج انحصار از شرکت‌های تکنولوژی مستقر در آمریکا یعنی کوچک شدن اقتصاد آمریکا این همان هدفی است که چین در جنگ اقتصادی با آمریکا دنبال می‌کند.

البته جنگ اقتصادی که خود آمریکا آن را شروع کرده است و اتفاقا اعلام رسمی آن در دور پیشین ریاست جمهوری ترامپ اتفاق افتاده بود شاید به همین دلیل نیز مدل جدید هوش مصنوعی دیپ سیک یعنی مدل R۱ همان روزی اتفاق افتاد که روز آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود و به همین دلیل هم رئیس جمهور آمریکا با فاصله چند روز از این مدل هوش مصنوعی نام می‌آورد و آن را یک زنگ خطر می‌خواند.

در روزها و ماه‌های آینده باید منتظر بود که آیا آمریکایی‌ها در رویکردهای جنگ اقتصادی خود تغییری ایجاد خواهند کرد آیا آنها به این نتیجه می‌رسند که به جای جنگ فناوری با چینی‌ها به همکاری فناوری فکر کنند.

فناوری‌های جدید هوش مصنوعی که نیاز کمتری به سخت‌افزارهای پیشرفته دارند و با هزینه مالی کمتری توسعه داده می‌شوند نوید روزهای خوبی را برای شرکت‌های مختلف در کشورهای کمتر توسعه یافته می‌وهند در تاریخ کشورها موقعیت‌های این چنین کمتر پیش می‌آید.

موقعیت‌هایی که می‌توانند با بهره جستن از آن پیشرفت‌های چند دهه را در چند سال تجربه کنند حال دولت‌های کوچک‌تر باید به فکر تقویت ارکان دیگر هوش مصنوعی باشند تا بتوانند در انقلاب هوش مصنوعی حداکثر بهره‌وری را داشته باشند و عقب‌ماندگی فناوری خود را جبران کنند تاکید بر انبارش و پردازش بیشینه داده‌ها و همچنین توسعه بیش از پیش الگوریتم‌های سفارشی شده باعث می‌شود این کشورها بتوانند حداقل برای نیازهای خود فناوری‌های بومی خود را توسعه دهند.

کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست بهترین زمان برای نقش آفرینی حداکثری در هوش مصنوعی فراهم آمده است و باید به نگهداشت و پردازش بیش از پیش داده‌ها توجه کنیم گام‌هایی که در چند ماه اخیر برداشته شده است در این زمینه نا امیدکننده بوده است و نیاز به بازبینی جدی دارد.

همچنین در جهت پیشبرد نرم‌افزارهای هوش مصنوعی باید در مورد نگهداشت نیروهای نخبه حوزه هوش مصنوعی اهمال نشود. نیروهایی که متاسفانه با مهاجرت از دست می‌دهیم بسیار ارزشمند هستند.

انتهای پیام/