وزیر ایرانی غول را دوباره زنده کرد

به گزارش خبرگزاری برنا، نخستین تغییر در تصمیم نهایی بود که برای نخستین بار طی یک دهه گذشته، کلیه اعضا درباره کاهش تولید خود و تعیین یک سقف تولید برای سازمان کشورهای صادرکننده نفت به توافق رسیدند. این تصمیم که رقم 1/2 میلیون بشکه را برای کاستن از سیل نفت خام به بازار در نظر گرفته است، وقتی در کنار 600 هزار بشکه‌ای که قرار است کشورهای غیرعضو از جمله روسیه از تولید خود بکاهند قرار گیرد، می‌تواند در اندک زمانی مشکل مازاد عرضه را حل کند اما این تنها مشکلی نیست که حل خواهد شد. در صورتی‌که تدبیر اوپک به بار بنشیند و رویه واکنش بازار نفت همانند ساعات نخستین (قیمت نفت برنت در حدود 8 درصد افزایش یافت و به بالای 50 دلار رسید) ادامه یابد، شاهد برخاستن یک غول نفتی از خاکستر خود هستیم. 

اوپک که در مجموع 40 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و سهمش از بازار حتی از این نیز بیشتر است، طی یک دهه گذشته و در پی سیاست عربستان سعودی و رقابت‌های سیاسی میان تهران و ریاض، نقش اثرگذاری خود را در قیمت نفت خام از دست داده بود. بسیاری از کارشناسان و بزرگان نفتی معتقد بودند که نقش تعیین قیمت در بازار نفت دیگر از بین رفته است و وزیر نفت سابق عربستان، علی النعیمی، نیز به شدت با نقش تعیین قیمت عربستان در بازار مخالف بود و برنامه‌ریزی خود را روی حفظ سهم بازار قرار داده بود. با کنار رفتن النعیمی و روی کار آمدن سیاست‌های نوین توسط خاندان تازه به تخت رسیده سعودی، این سیاست نیز رفته رفته رنگ باخت و عربستان برای رفع کسر بودجه میلیارد دلاری خود، چشم به قیمت نفت دوخت. 

در سوی دیگر، ایران به‌عنوان دومین عضو اثرگذار اوپک، از چند ماه قبل لابی‌های خود برای کاهش سقف تولید در اوپک و رقبای اوپک را آغاز کرده بود و دیدارهای هفته اخیر نیز با بالا بردن احتمال توافق، توانست نشست اوپک را تحت تأثیر قرار دهد. آنچه نقش ایران را در این نشست متفاوت کرد، اجرای وعده افزایش تولید طی شش ماه و سپس دستیابی وزارت نفت ایران به اهداف تعیین شده یک‌ساله با رهبری بیژن نامدار زنگنه بود. نام زنگنه در تمامی تحلیل‌های روز از رویترز و بلومبرگ گرفته تا خبرگزاری‌های آذربایجان و روسیه، به دفعات تکرار شده است به شکلی که ناخودآگاه اینطور القا می‌کند که وزیر نفت ایران، معمار این توافق بوده است. بی‌شک تعیین سقف تولید قبل از تحریم برای ایران و پذیرش استثناء شدن کشورمان از سوی عربستان و دیگر اعضای اوپک، دستاوردی‌ست که در سایه تسلط دیپلماتیک و رسیدن تولید نفت ایران به رقمی اثرگذار به‌دست آمده است.