طرح حفاظت خانه برونی میبد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، ساشا ریاحی‌مقدم مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد در خصوص اهمیت این بنای تاریخی گفت: «با توجه به این‌که خانه برونی یکی از بناهای ارزشمند و تاریخی شهرستان میبد محسوب می‌شود و نگهداری و حفاظت از آن بسیار ضروری است طرح حفاظت و سامان‌دهی این خانه تهیه شد.»

او درباره ویژگی‌های این بنای تاریخی، مکان قرارگیری و موقعیت خانه برونی گفت: «محدودیت مکانی بیده به‌سبب تل طبیعی بستر‌‌ آبادی از چهار طرف به‌خاطر وجود خندق‌های طبیعی یا مسیله‌های قدیمی در سه جاب شرق، جنوب و غرب و همچنین یک نشست به دلیل تراس (فالز) طبیعی منطقه و اختلاف ارتفاعی حدود 10- 13 متر در شمال باعث پدید آمدن یک کلونی مسکونی با فضاهای مذهبی و خدماتی شده که دارای نظمی ارگانیک است.»

ریاحی‌مقدم تصریح کرد: «معماری این محدوده با وجود حیاط‌های بسیار کوچک، اتاق‌های بدون پنجره و گاه روزنه‌های کوچک برای تهویه، فضاهای تو در تو، فضاهای بوکنی (دستکند) در کف و دیواره بعضی اتاق‌ها و... درونگرایی است.»

او ادامه داد: «خانه برونی که متعلق به دوره آل‌مظفر است در مرکز ده دژ بیده در گذر مجاور مسجد زیرک و جامع معروف به کوچه توده یا تودیه واقع شده است. این خانه در میانه هسته قدیم آبادی و از قدیمی‌ترین خانه‌های منطقه مرکزی کشور است که بناهای هم جوار آن در ضلع شمالی خانه تخریب و به جای آن‌ها حسینیه نوساز و امروزی احداث شده است.»

مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد خاطرنشان کرد: «براساس بررسی‌های اولیه خانه برونی به دوره ایلخانی منسوب می‌شود اما با شروع مطالعه و پژوهش بر روی این خانه، فرضیه فوق قوت یافت و پس از تداوم پژوهش‌ها و انجام گمانه‌های اولیه معلوم شد که حداقل دو دوره قبل از وضعیت فعلی بخصوص در ایوان جنوبی ساخت‌و‌ساز داشته است.»

او افزود: «خانه برونی دقیقاً در قلب بافت آبادی واقع است و در اکثر بناهای واقع در روی تل آبادی ویژگی‌هایی دیده می‌شود که بسته به وجود این بستر در منطقه، تحت تأثیر اقلیم آن منطقه یعنی بادهای توفان‌زا، باران‌های به‌صورت رگبار، تابش تند آفتاب و نوع مصالح موجود، معماری خاص خود را پیدا کرده است. معماری که همچون ساختار آبادی درونگرا ساخته شده است و بر روی بستر رسی پدید آمده است. پلان خانه برونی در میان خانه‌های بیده و حتی سایر بیرونه‌های شهر تاریخی میبد، پلانی خاص است. ایوان رفیع و کشیده جنوبی، دو اتاق جانبی آن که دارای فضایی مرتفع و کم عرض هستند، نوع پوشش و قوس بکار رفته در فضاهای خانه و از همه مهم‌تر تزیینات داخل ایوان‌ها به‌خصوص تزیینات ایوان جنوبی همه دال بر قدمت دیرینه و کهن این خانه است و همه رنگ و بویی ایلخانی دارند.»

این خانه به‌دست شخصی فرهنگ‌دوست و خیّر به نام حاج آقا حیدری از روحانیون سرشناس میبدی، از مالکان (خانواده برهانی) خریداری و به میراث‌فرهنگی واگذار شده است . این بنا در تاریخ 75/11/24 به شماره 1836 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.