توزیع دارو متناسب با جمعیت شهرهای بزرگ نیست/ جهانپور: کمبود دارو غیر واقعی است، پزشکان برند بازی می‌کنند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ مردم گلایه دارند بازار دارو با کمبود مواجه است بخصوص در بازار داروهای خاص. مسئولین وزرات بهداشت و آموزش پزشکی در خصوص کمبود دارو به مردم می‌گویند هیچ نگرانی وجود ندارد. طی آخرین اظهارات وزیر بهداشت و آموزش پزشکی اوایل همین هفته با حضور در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید کرد: «چیزی که در سطح جامعه مشاهده می‌شود این است که برخی از داروهایی که در نسخه‌های که پزشکان نوشته می‌شود یافت نمی‌شود و مردم را با مشکل مواجه کرده است.»

نکته قابل توجه در میان این دو روایت از وضعیت دارو شاید به مبحث نسخه‌های پزشکی بر می‌گردد که بخشی از بحران بازار دارو را از آنجا نشات می‌گیرد که به دو بخش تقسیم می‌شوند. بخش اول؛ داروهایی است که پزشکان در نسخه‌های خود می‌نویسند که در بازار با آن برندهایی که ذکر می‌کنند وجود ندارد و وقتی بیمار به داروخانه مراجعه می‌کند با جمله: «این دارو را نداریم» مواجه می‌شود؛ بخش دوم در قراردادهای فی‌مابین داروخانه‌ها و پزشکان شکل می‌گیرد و داروهایی که هیچ ربطی به بیماری افراد ندارد و به صورت ثابت در نسخه‌ها نوشته می شود و یا داروهایی که طی این قراردادهای نانوشته در نسخه‌ها ذکر می‌شود و تنها هزینه از جیب بیماران و مردم می‌رود. 

این روندها را می‌توان از مواردی برشمرد که بازار دارو در کشور را با بحران مواجه کرده است.

کیانوش جهانپور، سرپرست روابط عمومی وزارت بهداشت و آموزش پزشکی، در گفتگو با برنا در این خصوص گفت: در خصوص تجویز نشدن داروهایی که در بازار نیستند در نسخه‌ها تذکرات به پزشکان داده شده است. در مورد اینکه در نسخه‌ها از داروهایی که تولید داخل است و از لحاظ کیفیت برابری با مشابه خارجی دارند استفاده شود نیز تاکید شده اما باز با این موارد مواجه می‌شویم و امکان نظارت گسترده در این خصوص وجود ندارد مگر اینکه مردم گزارش دهند.

وی ادامه داد: قانون برنامه ششم توسعه نیز مورد پوشش قرار دادن داروهای برند را برای بیمه‌ها ممنوع اعلام کرده است و به صورت کلی از تحت پوشش قرار دادن آن‌ها جلوگیری می کند اما مبحثی مهمی که وجود دارد این است که همه ما مکلفیم که تجویز دارو را بر اساس ژنریک انجام دهیم.

جهانپور افزود: با توجه به این موضوع که نام برند حواشی‌هایی را ایجاد می‌کند و حتی ممکن است با اخلاق دارویی نیز متناسب نباشد و افکار را به سمتی ببرد که شرکت داروسازی برای تبلیغ برند خود روابطی را ایجاد کند، برای پرهیز از این شائبه‌ها و حواشی‌ها گاهی به روابط ناسالم منجر می‌شود تاکید وزرات بهداشت و آموزش پزشکی روی ژنریک بودن تجویز و تحویل دارو است، حتی  اگر نام برند در نسخه پزشکی یک بیمار وجود داشته باشد داروخانه مکلف نیست آن را تحویل بیمار دهد و باید از یکی انواع ژنریک داروی تجویز شده را در اختیار بیمار بگذارد.

سرپرست روابط عمومی وزرات بهداشت و آموزش پزشکی در خصوص تامین دارو نیز افزود: مبحث تامین دارو نیز بر اساس همین نظام است یعنی از هر دارویی با هر نام علمی و هر مولکولی کافی است یک نمونه ژنریک آن وجود داشته باشد در این شرایط  دیگر الزامی برای تهیه داروهای برند وجود ندارد و نیازی برای تامین آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: قسمت اعظم داروهای ژنریک در دنیا کمترین تفاوت با داروهای برند در حوزه کیفیت و تاثیرگذاری ندارند و حتی در بزرگترین اقتصادهای دنیا که مروج برند هستند بیش از 80 درصد از داروهای مورد استفاده ژنریک است.

جهانپور در خصوص رابطه‌ای که گاهی در بین پزشکان و داروخانه‌ها و یا حتی شرکت‌های داروسازی برای تبلیغ یک برند و فروش بیشتر آن برقرار می شود و در نسخه ها تجویز می شود عنوان کرد: اگر مسجل شود پزشکی بیمار را به سمت دارویی خاص از شرکتی خاص و داروخانه ای خاص سوق می دهد قطعا تخلف رخ داده است و خود مردم و داروخانه ها می توانند با تماس با شماره 190 گزارش تخلف  دهند.

وی ادامه داد: مهم ترین عنصر در این خصوص گزارش های مردمی است  چون نمی توان به صورت بازرسی های معمول به این تخلفات پی برد و دانست که تخلفی از سوی پزشکی و یا داروخانه و یا خود شرکت سازنده دارو صورت گرفته است.

کمبود واقعی دارو در بازار وجود ندارد

مردم اعلام می‌کنند بعضی از داروهای خاص در شهرهای بزرگ کمیاب هستند و این را به میزان توزیع دارو نسبت می‌دهند و مدعی هستند دارویی که مثلا در تهران نایاب است در شهرهای دیگر هیچ کسری ندارد و بیان می‌کنند توزیع دارو نسبت به جمعیت شهرها نیست ولی سرپرست روابط عمومی وزارت بهداشت و آموزش پزشکی نظری دیگر دارد.

جهانپور در خصو این  مبحث و کمبود دارو در شهرهای بزرگ می‌گوید: کمبود دارویی به معنای واقعی در تمامی بازارهای سراسر دنیا وجود داشته و در هر مقطعی شاهد آن خواهیم بود، بخشی از این موضوع به سیاست‌های توزیع و همچنین مشکلاتی که در روند توزیع باز میگردد همچنین بخشی دیگر نیز موضوع کمبود واقعی دارو است که در بازار وجود ندارد و در بخش آخر نیز مبحث غیر واقعی بودن کمبود دارو است به شکلی که یک برند خاص و داروی خاص در بازار وجود ندارد اما مشابه آن وجود دارد اما  به عنوان کمبود دارو قلمداد می شود.

وی ادامه داد: مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد در دست بررسی است و طی یکسال گذشته بسیاری از مشکلات کمبود دارو که وجود داشته است مرتفع شده است و در شرایط حال حاضر نگرانی جدیدی برای تامین آن وجود ندارد و تنها مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد این است که موجودی داروخانه ها در سراسر کشور مشخص نیست و بیشترین اطلاعات در خصوص موجودی انبارهای شرکت های پخش است.

جهانپور در پایان نیز در خصوص وضعیت دارویی کشور تصریح کرد: در شرایط فعلی شرایط قابلی قبولی را در این زمینه داریم و کمبودهای دارویی‌ها ما کمتر از حتی یک درصد اقلام دارویی موجود در فهرست دارویی کشور است و این عدد در هیچ کشوری بحران تلقی نمی شود و با توجه به میزان واردات و میزان تولید دارو تا پایان سال مشکلی در تامین داروهای اساسی بیماران خاص و صعب العلاج وجود ندارد، اما در خصوص برخی از برندها و مکمل‌ها که تحت اشکال دارویی هستند کمبود وجود دارد که چون در اولویت قرار ندارد و توجه به  داروهای بیماران خاص است مشکلی را به بار نخواهد آورد.