فصلنامه «تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی» منتشر شد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، یکصدمین شماره پیاپی (نخستین شماره از بیست و ششمین دوره) فصلنامه علمی- پژوهشی «تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی»، شامل شش مقاله به صورت الکترونیکی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.

در این شماره پس از سخن سردبیر با عنوان «عزم ملی و نظام اطلاعاتی (اطلاع‌رسانی)»، شش جستار با عناوین «اشتراک‌گذاری دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه‌های عمومی: مطالعه موردی استان فارس» از لیلا مظفری و طاهره جوکار «نقش ویژگی‌های جمعیت‌شناختی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در نمره ربط نتایج بازیابی‌شده موتورهای کاوش» از مهدی زینالی تازه‌کندی، محسن نوکاریزی و حسن بهزادی «سطح‌بندی امکانات و خدمات کتابخانه‌های عمومی استان فارس با استفاده از توابع تحلیل فضایی و تحلیل سلسله مراتبی» از نازنین تقی‌زاده، سعیده ابراهیمی، حسن ایزدی و علی گلی «مطالعۀ اکتشافی عوامل مؤثر بر آیندۀ کسب‌وکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی» از محمد کاردان‌نشاطی، میترا قیاسی و علی‌اصغر رضوی «تعیین مناسب‌ترین نوع برنامه‌ریزی به‌منظور طراحی فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه‌های عمومی» از مریم امیدخدا، زهرا اباذری، زهره میرحسینی و نجلا حریری «تحلیل محتوای اسناد سیاست‌گذاری در حوزه کتابخانه‌های عمومی ایران» از رحمان ابراهیمی، نصرت ریاحی‌نیا، سمیه سادات آخشیک و مجید وحید ارایه و منتشر شده است.

مقاله «اشتراک‌گذاری دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه‌های عمومی: مطالعه موردی استان فارس» حاصل پژوهشی با هدف کشف روش‌های انتقال و اشتراک دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس و عوامل مؤثر بر آن بوده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد مهم‌ترین روش‌های انتقال دانش پنهان بین کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس به ترتیب، ارتباط کلامی با همکاران و شرکت در دوره‌های آموزش ضمن خدمت است. هر سه دسته عوامل فردی، سازمانی و وابسته به فناوری در انتقال دانش ضمنی از دید کتابداران مؤثر هستند، درحالی که عوامل سازمانی بیشترین امتیاز و عوامل فردی کمترین امتیاز را دارند.

«نقش ویژگی‌های جمعیت‌شناختی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در نمره ربط نتایج بازیابی‌شده موتورهای کاوش» مقاله‌ای است که به دنبال کشف نقش متغیرهای جمعیت‌شناختی کاربران هنگام جست‌وجو در موتورهای کاوش است، چراکه برای طراحی نظام‌های بازیابی اطلاعات کاربرپسند، توجه به ویژگی‌های کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است. این مقاله توجه مدیران اطلاعات و طراحان نظام‌های بازیابی اطلاعات را به این موضوع معطوف می‌کند که در طراحی نظام‌های اطلاعاتی توجه به سه متغیر جمعیت‌شناختی تحصیلات، سن و منطقه سکونت نسبت به دو متغیر حوزه‌های تحصیلی و جنسیت از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در مقاله «سطح‌بندی امکانات و خدمات کتابخانه‌های عمومی استان فارس با استفاده از توابع تحلیل فضایی و تحلیل سلسله‌مراتبی» حاصل پژوهشی با هدف سطح‌بندی کتابخانه‌های عمومی استان فارس و تعیین الگوی پراکندگی آن‌ها بر مبنای توزیع امکانات و خدمات است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد توزیع منابع و خدمات در کتابخانه‌های عمومی استان فارس، به‌صورت نامتوازن انجام شده است. طبق نقشه‌های نهایی بخش عمده‌ای از استان از نظر تمامی شاخص‌های امکانات و خدمات در وضعیت متوسط قرار گرفته است. برخوردارترین مناطق از نظر امکانات و خدمات کتابخانه‌ای، پیرامون مناطق شمالی ازجمله شهرستان‌های کازرون، سروستان و آباده است، در حالی که کم‌برخوردارترین مناطق در بخش‌های جنوبی و مرکزی استان متراکم شده‌اند.

در ادامه، مقاله «مطالعه اکتشافی عوامل مؤثر بر آینده کسب‌وکار کارآفرینانه در رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی» حاصل از پژوهشی است که با رویکردی اکتشافی و با دیدگاه آینده‌نگرانه درباره عوامل مؤثر بر کسب‌وکار کارآفرینانه در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی انجام شده است. از نتایج این پژوهش می‌توان به‌منظور بهبود محیط کسب‌وکار و ایجاد فضای مطلوب برای کار و رشد روحیه کارآفرینی در دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی استفاده کرد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد عوامل مؤثر بر آینده کسب‌وکار کارآفرینانه در سه عامل فرصت‌های کارآفرینانه، ظرفیت‌های کارآفرینانه، و چهارچوب کارآفرینانه قرار می‌گیرند.

همچنین مقاله «تعیین مناسب‌ترین نوع برنامه‌ریزی به‌منظور طراحی فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه‌های عمومی» دستاورد پژوهشی است که به تعیین دیدگاه‌های کارکنان صف و ستاد در انتخاب مناسب‌ترین نوع برنامه‌ریزی در کتابخانه‌های عمومی می‌پردازد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که دیدگاه‌های کتابداران و کارشناسان در انتخاب مناسب‌ترین نوع برنامه‌ریزی متفاوت است. از نظر کتابداران پنج نوع برنامه‌ریزی مشارکتی، فرهنگی، راهبردی، ترویجی و منطقی در اولویت است و از منظر کارشناسان ستادی به‌ترتیب انواع برنامه‌ریزی‌های منطقی، راهبردی، ترویجی، فرهنگی و مشارکتی در اولویت قرار دارد.

آخرین مقاله این شماره «تحلیل محتوای اسناد سیاست‌گذاری در حوزه کتابخانه‌های عمومی ایران»، برآمده از  پژوهشی است که با هدف تعیین مقوله‫‌ها و موضوعات مورد توجه سیاست‌گذاران ملی در حوزۀ کتابخانه‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران، انجام شده است. یافته‌‌های این پژوهش نشان می‌دهد در اسناد مصوب، پنج مسئله «سیاست‫‌های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه‫‌های عمومی کشور»، «ساخت و توسعهٔ کتابخانه‫‌های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه‫‌ای در کتابخانه‫‌های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران ادارۀ کتابخانه‫‌های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است.

فصلنامه علمی «تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی» به مدیر مسئولی علیرضا مختارپور و سردبیری غلامرضا فدائی توسط نهاد کتابخانه‎های عمومی کشور منتشر می‎شود. این فصلنامه در حوزه‌‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی، به‌ویژه کتابخانه‌های عمومی و مطالعات خواندن مقاله پژوهشی می‌پذیرد.

علاقه‌مندان می‌توانند نسخه الکترونیکی اولین شماره از بیست و ششمین دوره فصلنامه علمی – پژوهشی «تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی» را در اینجا مطالعه و یا از اینجا دریافت کنند.