خودکشی در ایران به مرز هشدار نرسیده است/خودکشی‌های پُزی که فقط برای جلب توجه انجام می‌شود/پیام‌های سیاسی و اجتماعی نهفته در خودکشی‌های ملاءعام

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ هر سال در تاریخ دهم سپتامبر به مناسبت «روز جهانی پیشگیری از خودکشی» و به منظور افزایش اطلاع‌ رسانی در زمینه اقدامات پیشگیرانه ضروری با هدف کاهش نرخ قربانیان خودکشی در سراسر جهان، مراسم ویژه‌ای در کشورهای مختلف برگزار می‌شود. برگزاری مراسم روز جهانی پیشگیری از خودکشی به سازمان‌ها، آژانس‌های دولتی و افراد این فرصت را می‌دهد تا سطح آگاهی‌های خود را در مورد خودکشی، بیماری‌های ذهنی مرتبط با خودکشی و پیشگیری از آن افزایش دهند.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی‌ در هر ۴۰ ثانیه یک نفر در جهان خودکشی می‌کند. سالانه ۲۰ تا ۶۰ میلیون نفر در جهان دست به خودکشی می‌زنند اما تنها یک میلیون نفر از آنها در اقدام خود موفق می‌شوند. خودکشی رفتار و پدیده‌ای ضداجتماعی است که معمولا در پی فشارهای اجتماعی و خانوادگی شکل می‌گیرد اما این روزها دو مدل خودکشی در ایران رواج پیدا کرده است؛ یکی خودکشی در ملاعام و دیگری اقدام به خودکشی است یعنی فرد می‌داند اقدام او منجر به مرگ نمی‌شود اما دست به خودکشی می‌زند تا جلب توجه کند.

چرا خودکشی می‌کنند؟

احمد حلت، دکترای روانشناس بالینی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی برنا درمورد علت و انگیزه خودکشی در افراد گفت: خودکشی چند دلیل عمده اجتماعی و روانشناختی دارد که اولین و مهم‌ترین دلیل آن کم رنگ شدن معناها در زندگی است یعنی وقتی فرد به مرحله‌ای می‌رسد که هیچ امیدی برای ادامه زندگی ندارد و هدفی پیش روی خود نمی‌بیند، دست به خودکشی می‌زند تا به زندگی خود پایان دهد.

او افزود: دلیل دوم نداشتن انگیزه برای ادامه زندگی است که به آن «درماندگی آموخته شده» می‌گویند. فریمن معتقد است وقتی انسان دچار بحران‌های مختلف می‌شود و آسیب‌های جدی می‌بیند و در زندگی‌اش مدام شکست می‌خورد، هیچ انگیزه‌ای برای ادامه زندگی خود نمی‌بیند و چشم اندازی رو به آینده تصور نمی‌کند به همین دلیل به یاس و ناامیدی شدیدی دچار می‌شود و درنهایت تصمیم به پایان دادن زندگی‌اش می‌گیرد.

حلت تصریح کرد: دلیل سوم مربوط به دولت می‌شود. متاسفانه جوانان ما هیچ تفریح و سرگرمی مناسبی ندارند و به هر دری می‌زنند، نمی‌توانند خود را تخلیه روحی کنند بنابراین اگر دولت توجه ویژه‌ای به قشر جوان کند و برای آنها سرگرمی و ابزار تفریح سالم تدارک ببیند قطعا فکر خودکشی در ذهن آنها بسیار کاهش پیدا می‌کند.

این روانشناس با اشاره به تاثیر فقر در خودکشی گفت: فقر یک دلیل قوی برای خودکشی است که می‌توان گفت در ایران دلیل اصلی محسوب می‌شود درواقع فشارهای اقتصادی باعث می‌شود یک انسان به نهایت استیصال و ناتوانی برسد و تصمیم بگیرد برای همیشه خودش را خلاص کند.

او با اشاره به بازی «نهنگ آبی» عنوان کرد: جدا از مشکلات فردی و اجتماعی که دست به دست هم می‌دهند و باعث می‌شوند یک فرد به فکر خودکشی بیافتد، این روزها بازی نهنگ آبی جان جوانان را در ایران و جهان می‌گیرد.

حلت افزود: این سوغاتی کشور چین که قطعا با هدف ساخته شده، تاکنون چندین جوان ایرانی را تشویق به خودکشی کرده است و به شکلی کاملا ناخواسته افراد را به سمت خودکشی به طُرق مختلف سوق می‌دهد.

این روانشناس تصریح کرد: اعتقاد بنده براین است که اگر در ایران فضاهای تفریحی راه بیافتد و به جوانانمان فرصت تفریح و سرگرمی دهیم و درکنار آن، وضعیت افسارگسیخته اقتصادی کشور را کنترل کنیم قطعا آمار خودکشی کاهش پیدا می‌کند چرا که اگر جوانان ما درگیر مشکلات اقتصادی نباشند و در محیط های تفریحی خود را تخلیه روحی کنند قطعا به خودکشی هم فکر نمی‌کنند و برای ادامه زندگی خود انگیزه پیدا می‌کنند.

خودکشی در ایران به مرز هشدار نرسیده است

حلت درخصوص وضعیت میزان خودکشی در کشور گفت: بیشتر خودکشی‌ها در شهرستان‌های محروم به دلیل فرهنگ و سنت خاص و توسط دختران جوان صورت می‌گیرد به این صورت که وقتی پدر و مادرها دخترشان را به زور شوهر می‌دهند یا قربانی سنت‌هایی مانند فیصله و... می‌کنند، دختر دست به خودکشی می‌‌زند.

او ادامه داد: اما طبق آمارهای منتشر شده و گزارش‌های مددکاری، وضعیت خودکشی در ایران به مرز هشدار نرسیده و از سطح جهانی کمتر است.

خودکشی‌های پُزی برای جلب توجه

این روانشناس به خودکشی‌های پُزی اشاره کرد و گفت: متاسفانه «اقدام به خودکشی» این روزها زیاد شده است؛ یعنی فرد می‌داند اگر فلان قرص را بخورد یا فلان مدل تیغ به رگ دستش بزند، منجر به مرگ نمی‌شود.

او افزود: معمولا افرادی که در خانواده مورد توجه قرار نمی‌گیرند و کمبود توجه دارند، اقدام به خودکشی می‌کنند تا جلب توجه کنند درواقع با این کار می‌خواهند به خانواده و اطرافیانش بگویند هوای من را داشته باشید و به من توجه کنید.

حلت تصریح کرد: عموما از بین 4 اقدام به خودکشی یکی از آنها منجر به مرگ می‌شود و باقی آنها رد می‌شوند.

خودکشی در ملاءعام حاوی پیام سیاسی و اجتماعی است

این روانشناس درخصوص خودکشی در ملاءعام گفت:عموم خودکشی‌هایی که در ملاعام انجام می‌شود، حاوی پیام سیاسی و اجتماعی و به صورت نمادین هستند به این صورت که فرد می‌خواهد با خودکشی روی پل عابر پیاده، مترو، خیابان، بالای ساختمان و... به دولت و مسئولین کشور خود پیام دهد که وضعیت اجتماعی خوب نیست و ما خسته هستیم و نمی‌توانیم تاب بیاوریم.

او افزود: این روزها به دلیل افسارگسیختگی مسائل اقتصادی کشورمان شاهد خودکشی‌هایی در ملاعام هستیم درواقع افراد تبدیل به منجی می‌شوند که پیام و خواسته مردم دیگر را به گوش مسئولین برسانند.

خانواده‌ها اجازه دهند بچه‌هایشان دچار مشکل شوند و گریه کنند

حلت در توصیه به خانواده‌ها گفت: مشکل عمده و اساسی خانواده‌های ما این است که آنها اجازه نمی‌دهند بچه‌ها دچار مشکل شوند، بحران را حس کنند، گریه کنند بلکه به محض اینکه می‌بینند بچه‌شان نیم خیز شده روی هوا آن را بلند می‌کنند و نمی‌گذارند او زمین بخورد.

او افزود: بچه باید زمین بخورد، دچار مشکلات شود، با بحران‌‌ رو به رو شود تا تاب آوری شان بالا برود بنابراین اینکه ما بترسیم بچه‌مان دچار مشکل شود و گریه کند غیرمنطقی ترین راه برای تربیت اوست چون باعث کاهش تاب آوری او می‌شود درنتیجه در صورت بروز هرمشکلی به راحتی خودش را می‌بازد و به فکر خودکشی می‌افتد.

این روانشناس بیان کرد: چند روز گذشته یک مادری به من زنگ زد و گفت دختر 19 ساله‌ام در رابطه عاطفی‌اش شکست خورده و مدام گریه می‌کند، من باید چه کاری انجام دهم؟ به او گفتم از چشمان دخترت الماس که نمی‌بارد! اجازه بده غصه بخورد، گریه کند، درد را حس کند، مشکل و بحران خود را خودش حل کند تا از درون بزرگ و قدرتمند شود و در مرحله بعدی زندگی‌اش تاب آوری داشته باشد و بتواند مشکل خود را برطرف کند نه اینکه سریعا خودش را ببازد و حتی به خودکشی فکر کند.

هر خانواده باید یک روانشناس داشته باشد

حلت با تاکید بر ایجاد «هر خانواده، یک مشاوره» گفت: در همه کشورها وقتی خانواده‌ای تشکیل می‌شود یک مشاوره در کنار او قرار می‌گیرد تا در تمام مراحل زندگی مشاوره دهد درصورتی که در کشور ما هنوز فرهنگ مراجعه به مشاوره شکل نگرفته است بنابراین سازمان نظام روانشناسی باید توجه ویژه‌ای به تشکیل روانشناس خانواده داشته باشد و در سریع ترین زمان آن را اجرایی کند چرا که اگر هر خانواده‌ای یک مشاور داشته باشد جلوی بسیاری از جرم‌ها، جنایت‌ها، مشکلات، بحران‌ها، قتل‌ها و... گرفته می‌شود.

این روانشناس در ادامه به وظیفه مدارس اشاره کرد و گفت: از آنجایی که مدرسه خانه دوم یک بچه است، مدیران، معلمان، مشاوران و معلم‌های پرورشی وظیفه دارند حالات روحی و روانی بچه‌‌ها را مدام مورد بررسی و سنجش قرار دهند تا اگر در بچه‌ای مورد افسردگی دیدند سریعا به اورژانس اجتماعی ارجاع دهند.

رسانه ملی با کارگردانان طناز آشتی کند

حلت در پایان به نقش بی بدیل رسانه ملی در ایجاد نشاط بیان کرد: برنامه‌های شاد و مفرح نیاز یک بچه است به گونه‌ای که اگر یک بچه در طول روز 5 دقیقه بخندند افکار سمی از ذهن او خارج می‌شود اما ما هیچ برنامه خوبی در رسانه ملی نداریم و صدا و سیما نتوانسته از رقابت با شبکه‌های ماهواره‌ای موفق بیرون بیاید در حالی که می‌تواند با یک آشتی ملی از افرادی مانند رضا عطاران، مهران مدیری و... دعوت کند تا سریال‌هایی شاد و مفرح مانند گذشته بسازند و لبخند روی لب‌های خانواده‌ها بیاورند و شادی را تزریق کنند.

//انتهای پیام: 3