هفت ماه ناسازگاری!/ خط مشی دولت را چه کسی تعیین می کند؟

به گزارش برنا؛ عمر مجلس یازدهم در حالی به هفت ماهگی‌اش وارد می‌شود که هنوز این مجلس به اعتقاد بسیاری از چهره‌های سیاسی نتوانسته شعارها و وعده‌های معیشتی‌اش به مردم را عملی کند. به بیانی از این مجلس یکدست اصولگرا از زمان آغاز به کار، انتظار می‌رفت که سر ناسازگاری با دولت حسن روحانی داشته باشد اما به نظر می‌رسد این ناسازگاری به معنای واقعی به جای تعامل که همواره این مجلس شعارش را سر می‌داد، به تعبیری به چوب لای چرخ دولت گذاشتن تبدیل شده. تا جایی که اخیرا مجلس در موضوع کالای اساسی که دولت نیز پیگیر آن بوده، طرحی موازی با طرح دولت تصویب کرد در حالی که دولت ارائه سبد معیشتی را دستور کار داشته و اخیرا نیز آن را ابلاغ و در حال اجرا کردن آن است.

در این ارتباط «ناصر قوامی»، چهره سیاسی اصلاح‌طلب، با بیان اینکه مجلس یازدهم از اساس ضعف دارد، به خبرنگار سیاسی برنا گفت: «البته از مجلس یازدهم انتظار بیش از این نمی رود آنها در کار ارائه، طرح و لایحه ای برای نجات کشور و رفاه و آسایش مردم نیستند و به دنبال طرح هایی جنجالی هستند که خود را مطرح کنند ولی جامعه چنین حرکاتی را  قبول ندارد، حتی بعضا رای دهندگان آنها نیز چنین حرکاتی را قبول ندارند ولی مجلس یازدهم با این تندروی ها و شعارها در صدد مطرح کردن خود است.»

برجام هم یکی از این موضوعاتی بود که مجلس یازدهم، نگاه جناحی و سیاسی خود را درباره آن روشن کرد؛ در واقع این مجلس در بحثی مانند برجام که طی چند ماه گذشته به نوعی توانسته مانع اعمال مکانیسم ماشه توسط آمریکا در شورای امنیت علیه ایران شود، کارشکنی کرده و طرحی مبنی بر اقدام راهبردی برای مقابله با تحریم‌ها را به تصویب رسانده که به نوعی به معنای خروج از برجام است. 

«مهدی آیتی»، دیگر چهره سیاسی اصلاح طلب، نیز بر این باور است که دلایل مخالفت مجلس یازدهمی با برجام از مسیر انتخابات 1400 می‌گذرد. او به خبرنگار سیاسی برنا گفته است: «امروز همه تلاش اصولگرایان این است که در چند ماه باقی مانده از دولت روحانی این برگ برنده در کارنامه او ثبت نشود، ماجرا کش دار شود و به زمانی برسد که رییس جمهور بعدی بیاید و اجازه نمی دهند، چنین امتیازی در تاریخ دولت روحانی ثبت شود.»

«داریوش قنبری»، نماینده سابق مجلس، نیز در گفت و گو با خبرنگار سیاسی برنا در رابطه با دلواپسی برخی از رفع تحریم‌ها گفت: بخشی از یک طیف خاص سیاسی که تندرو هستند به لحاظ اقتصادی از تحریم ها کاسبی می کنند و کاسبان اقتصادی تحریم ها نام دارند. زمانی که تحریم صورت گرفت طیفی از اینکه، دستاورد سیاسی گروه مقابلشان به باد رفته است خوشحال شدند ولو اینکه این دستاورد به نفع مردم کشور بود اما برای آنها، دارای اهمیت نبود و منافع جناحی خود را در اولویت می دیدند، این یک نوع کوته بینی خاص سیاسی است که نظیر آن را در هیچ کجا، نمی توان یافت. 

به گفته قنبری، «عده ای منافع شان در مقابل با منافع ملت تعریف شده است. متاسفانه برخی از آنها در نهادهایی مشغول فعالیت هستند که با رای مردم انتخاب شده اند، البته مردم مشارکت زیادی هم نداشتند و با یک مشارکت ضعیف برخی از آنها وارد مجلس شورای اسلامی شدند‌. عده ای دلواپس همسو و همگام با دشمنان بدترین ضربه ها را به منافع ملی کشور وارد کردند. تحریم های ترامپ با همدستی این افراد بازگشته است و این افراد در این وضعیت اقتصادی سهیم هستند و در تحریم ها دخالت دارند.»

این نماینده سابق مجلس درباره تندروی برخی در برجام بیان کرد: «زمانی که دولت روحانی برجام را به سرانجام رساند و به تحریم ها خاتمه داد، این افراد اعلام دلواپسی کردند و همسو با تندروهای کاخ سفید، همراهی کردند‌. ملت ایران فرصتی پیدا نکرد تا از میوه و ثمره برجام استفاده ای ببرد. اکنون که ترامپ در حال رفتن است طیفی عزادار شده اند و در رسانه های که در اختیار دارند آنقدر نگرانی خود را ابراز و بحث تقلب در انتخابات را جدی تلقی می کنند که خود ترامپ هم در این اندازه، تقلب در انتخابات را جدی نگرفته است!»

علاوه بر انتقاد چهره‌های اصلاح‌طلب و نمایندگان پیشین مجلس از اقدامات مجلس یازدهمی‌ها، «محمد مهاجری» چهره سیاسی اصولگرا نیز با بیان اینکه نمی خواهم بگویم در مجلس یازدهم هیچ کاری صورت نگرفته است،  در گفت و گو با خبرنگار سیاسی برنا تصریح کرد: «در واقع هر کاری انجام گرفته به ویژه طرح اخیر، بیشتر  اقدامات پوپولیستی است. بنابراین اینکه به دولت بگوییم از فلان جا مالیات بگیر و به مردم یارانه بده درست نیست از کجا معلوم که آن مالیات ها قابل وصول باشد؟!»

به گفته این چهره سیاسی اصولگرا، «به نظر من مجلس فعلی بیش از آن که به فکر سفره مردم باشد به فکر سفره سیاسی خود است. تندروها در این مجلس نقشی جدی بازی می کنند. مجلسی که از ابتدا به این صورت برخورد می کند «همان سال نکویی است که از بهارش پیداست». برای سه سال و نیم آینده، جز تاسف خوردن نمی توان کاری کرد.»

با این اوصاف،  با تصویب طرح مجلس تحت عنوان «اقدام راهبردی برای مقابله با تحریم‌ها»، بهارستانی‌ها عملا به مخالفان برجام و دولت تبدیل شده‌ و طرح خروج از برجام را کلید زده‌اند؛ در حالی که آنها همواره شعار تعامل با دولت را سر داده‌اند؛ شعاری که مانند سایر شعارهایشان نه تنها عملی نشده بلکه به فراموشی سپرده شده‌اند. تا جایی که به گفته محمد حسین فرهنگی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، در واکنش به سخنان  علی ربیعی، سخنگوی دولت که گفته بود تصمیم‌گیری درباره برجام و فعالیت‌های هسته‌ای از اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و مجلس حق دخالت در این موضوع را ندارد، ضمن بی تو‌جهی به رویکرد دولت در این باره و به طور تلویحی مستبد خواندن دولت، اظهار کرد: «با توجه به اینکه دولت روزهای پایانی خود را سپری می‌کند، بیان چنین اظهاراتی اهمیتی ندارد. دولت در سایر موضوعات نیز مانند طرح‌های معیشتی با مجلس مخالفت کرده و علاقه‌ای برای همکاری با مجلس ندارد!»

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نیز  در پی حواشی بوجود آمده در تصویب مصوبه برجامی مجلس،  توضیحاتی را در بیانیه‌اش ارائه داد و نوشت: «آنچه بر خلاف مصالح ملی بوده و مورد نگرانی است جنجالهایی است که شأن و جایگاه نهادهای قانونی کشور را مورد خدشه قرار داده و به وحدت و انسجام ملی خسارت وارد می کند»

علاوه بر واکنش شورای عالی امنیت ملی، رئیس جمهوری نیز با بیان اینکه براساس قانون اساسی خط مشی و برنامه در دولت از اختیارات خاص رئیس‌جمهور است و کسی نمی‌تواند برای دولت خط مشی و برنامه تعیین کند و مردم به برنامه رئیس جمهور رأی داده‌اند، تشریح کرد: «اگر بخواهیم در دیپلماسی پیشرفت کنیم و به نتیجه برسیم نیاز داریم که از این کشور صدای واحد شنیده شود. نمی‌خواهم بگویم سلیقه‌ها را یکی کنیم، نمی‌خواهم بگویم مجلس تابع دولت باشد، نه نظر خودش را دارد، دولت هم نظر خودش را دارد. نمی‌خواهیم بگوییم دولت نظر خود را کنار بگذارد. رئیس جمهور اختیاراتی دارد و دولت اختیاراتی دارد. خط مشی در دولت جزو اختیارات خاص رئیس جمهور است. برنامه دولت طبق اصل 134 قانون اساسی جزو اختیارات خاص رئیس جمهور است. این اختیارات، اختیاراتِ قانون اساسی است و هیچ‌کس نمی‌خواهد قانون‌ستیزی کند.»

روحانی اضافه کرد: «وقتی می‌گوییم قانون، اول قانون خداست، بعد قانون اساسی و بعد قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است. باید قانون‌های بالادستی یعنی اسلام و بعد قانون اساسی را به عنوان قوانین مهم و اساسی و مورد توجه و عنایت مردم، مبنا قرار دهیم. خط مشی به عهده کیست؟ کسی نمی‌تواند برای دولت خط مشی تعیین کند، خط مشی را فقط رئیس جمهور تعیین می‌کند. کسی نمی‌تواند برنامه برای دولت تعیین کند، برنامه را رئیس جمهور تعیین می‌کند. به همین دلیل مردم پای صندوق آرا می‌آیند و به شخص رئیس جمهور و به برنامه رئیس جمهور رای می‌دهند. مردم که پای صندوق آرا می‌آیند، خوشبختانه دفعات پیش هم بود، این دفعه صدا و سیما خیلی خوب ترویج کرد که مردم، شما که پای صندوق می‌آیید به فرد رای نمی‌دهید حواستان باشد به برنامه نگاه کنید و به برنامه رای بدهید. خیلی خوب بود و مردم هم همین کار را کردند، برنامه‌ها را خواندند، به برنامه رای دادند، برنامه‌ای که 24 میلیون نفر به آن رای دادند، نمی‌شود آن را کم یا زیاد کرد باید تمام 4 سال به آن عمل کرد. مردم یک روز رای می‌دهند 4 سال عمل می‌خواهند.»

به گفته حسن روحانی، «همه 4 سال باید دنبال نظر و رای مردم و اجرای آن بدویم. بنابراین صدای ما در سیاست خارجی واحد باشد. رفتار ما هر چه پخته‌تر، سنجیده‌تر، با دوراندیشی بیشتر و در یک کلمه منافع ملی برای ما اصل باشد و منافع جناحی را کنار بگذاریم، ملت برای ما اصل باشد، ایران برای ما اصل باشد نه انتخابات 1400، بگذارید ملت شادمان، پرنشاط، فعال، انتخابات هم خودش درست می‌شود و مردم پای صندوق‌ می‌آیند و انشاءالله رای می‌دهند و هر کسی را خواستند انتخاب می‌کنند و او سکاندار دولت بعدی و دولت سیزدهم خواهد بود.»

این سخنان روحانی، در حالی است که پیش از این «مصطفی هاشمی طبا»، نامزد انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، در رابطه با طرح مجلس "مبنی بر خروج از برجام"  به خبرنگار سیاسی برنا گفته بود: «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها حتی به نفع خود اصولگرایان هم نیست، یک حرکت عبث و بیهوده ای است؛ اگر رییس جمهور بودم به این طرح عمل نمی‌کردم ولو اینکه دادگاهی شوم و به خلع من بینجامد و به زندان بروم، شجاعت این را داشتم که این طرح را عملیاتی نکنم و مجازات آن را به جان می خریدم.»

همچنین «اشرف بروجردی»، چهره سیاسی، نیز در ارتباط با سخنان روحانی مبنی بر اینکه «براساس قانون اساسی خط مشی و برنامه در دولت از اختیارات خاص رئیس‌جمهور است و کسی نمی‌تواند برای دولت خط مشی و برنامه تعیین کند و مردم به برنامه رئیس جمهور رأی داده‌اند»، به خبرنگار سیاسی برنا گفت:«اگر بخواهیم کارها به خوبی جلو رفته و به سامان بنشیند، مملکت هم آرامش داشته باشد و مردم بتوانند، زندگی خوبی را تجربه کنند لازمه اش این است که همه کمک کنند اختیارات رییس جمهور به بار بنشیند. علاوه بر این، مداخله در اقدامات دولت و در کار رییس جمهور، به نحوی می‌تواند آسیب رساننده انجام آن اقدامات اجرایی باشد. به هر حال هر کسی ممکن است، خطایی هم داشته باشد اما این به معنای آن نیست که ناتوان است.»

او ضمن تایید سخنان رئیس جمهوری و اینکه از کشور باید یک صدا، فصل الخطاب کار اجرایی باشد، عنوان کرد:«اگر این شفاف سازی صورت بگیرد مبنی بر این که اختیارات رییس جمهور باید چگونه به سامان بنشیند و چه نهادهایی لازم است کمک کننده به او باشند، می تواند گام ارزنده ای در جهت رفع مشکلات مردم  باشد.»۶