در کارگاه های جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی چه گذشت؟/ همراه با عکس

به گزارش برنا، تی‌یام یابنده فیلمساز و مدرس کارگاه «فرم: فیل در اتاق فریم‌ها» از سری کارگاه های چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی عنوان کرد: یک فیلم نباید با بک گراند خود دکوپاژ شود. پیام چیزی نیست که فیلمساز در اثرش مطرح می کند بلکه آن است که مخاطب دریافت می کند و این نکته را باید در فیلم داستانی حتما مدنظر داشت. اما شرایط برای فیلم های اکسپریمنتال فرق می کند. 

از راوی جلو نزنیم

وی افزود: اتاق فریم ها در سینما اتاق تدوین نیست و برای فیلم های اکسپریمنتال باید به اتاق فریم ها سری زد! این گزاره که راوی هر جایی هست که دوربین هست، درست نیست. هنگام خواندن فیلمنامه باید راوی آن را شناخت و از راوی نباید هیچ وقت جلو بود. 

یابنده خاطر نشان کرد: فیلم از نظر ساختاری و روایی در یک راستا قرار می گیرد. کارگردانی خوب صرفا به تماشای پلان های خوب نیست که امتیاز می گیرد، بلکه یک کارگردان با بک گراند فیلم خود صحبت می کند. با پرسپکتیو، با چیدمان و عناصری از این جنس. فیلمساز باید فیلم را دنبال کند نه داستان را. باید چینش صحنه ها را مورد توجه قرار دهد و به چرایی رخداد آن ها فکر کند.

این فیلمساز بیان کرد: فرم و ساختار متفاوت است که فیلم را نجات می دهد. در ایران شاید بیش از 800 فیلم کوتاه که از میان 1000 فیلم ساخته شده در سال شبیه به هم است. زیرا 36 موقعیت نمایشی به هر حال یک جایی تکراری می شود اما می توان به واسطه فرم فیلم را متفاوت کرد.

وی در بخش دیگری از این کارگاه به اهمیت توجه به اعتبار جشنواره ها در ارسال اثر اشاره کرد و گفت: اگر فیلمسازی به دنبال دیده شدن اثرش هست بهتر است آن را به جشنواره هایی بفرستد که باعث شود تا اثر در 5 قاره دیده شود و اگر مورد پسند نمایندگانی از آن ها باشد، می توان گفت فیلم خوبی است. زیرا فیلم توانسته است زبان مشترکی برای نمایندگانی از سراسر دنیا ایجاد کند.

فرم یادآور است

مسعود امینی تیرانی نیز در کارگاه «فرم ما را نجات می دهد: یادداشت های یک فیلمبردار» بیان کرد: انسان همواره در طور تاریخ تلاش کرده است تا زمان را به نحوی ملموس و عینی ثبت و ضبط کند. احتمالا ما وقتی درباره فرم صحبت می کنیم، فرم را یادآوری چیزی یا واقعه ای از پیرامون خود می دانیم. فیلم و سینما نیز از این منظر صرفا یک قصه نیست. بلکه فرمی هم دارد که به فیلمنامه اش اضافه می شود و آن را سر و شکل می دهد.  

وی افزود: فیلمساز باید اینطور بیاندیشد که فرم معنا ندارد. بلکه به ما یادآوری می کند که چطور با یک موضوع برخورد کنیم. انتخاب و مسیر درست ما با فرم نظیر برخورد با یک معماری و فضا است. چراکه هنگام ورود به یک بنای تاریخی مثل تخت جمشید معمولا در نگاه اول به معنای آن نمی اندیشیم. بلکه وارد اتمسفری شده ایم که به لحاظ هارمونی خود را به ما تحمیل می کند. 

این فیلمبردار عنوان کرد: همین برخورد را باید نسبت به فرم در سینما داشت. در وهله اول نباید هنگام انتخاب فرم به معنای برخواسته از آن فکر کرد. البته در ادامه نیز می توان معانی را به آن اضافه کرد. 

وی در بخش دیگری از این کارگاه توضیح داد: به عنوان فیلمبردار نمی توانید در پس معناها قرار بگیرید. اگر قرار باشد قبل از عکاسی و فیلمبرداری به معانی مشخصی فکر کنیم، شاید دیگر ضرورت این کار زیر سوال برود. 

امینی تیرانی در پاسخ به این که چطور ما متوجه باشیم که به فرم دلخواه خود در اثر نزدیک شده ایم یا نه، بیان کرد: باید به این سوال فکر کنیم که آیا فیلم ما شبیه به هنرهای تجسمی می شود یا نه؟ برای رسیدن به این نتیجه گیری چند قاعده وجود دارد. در برخورد با فیلمنامه باید از خود پرسید بدون قصه در فیلمنامه چه چیزی می بینیم؟ شخصیت ها در فیلم چه موقعیت و چهره ای دارند؟ فاصله دوربین با آن ها، حالات و میزان نور آن ها باید چطور و چقدر باشد؟ اگر قرار باشد از آن ها عکاسی و نقاشی کنیم چگونه هستند؟ اگر از رویداد، زمان را سلب کنیم، چگونه می توان آن را دید و بازنمایی کرد که این سوال خود پیشنهاداتی به ما می دهد. 

تصمیم تدوینی کات زدن

عماد خدابخش نیز در سومین کارگاه سری آخر کارگاه های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی با عنوان «تدونی: چطور کات نزنیم؟» بیان کرد: تدوین گاهی امری ساده و بدیهی به نظر می رسد. کات نوعی از انتقال تصویر و متداول ترین آن است. اما درباره این که چقدر جلوگیری از کات به سامان دادن به اثر کمک می کند، صحبت می کنیم. 

وی افزود: تدوینگر باید در ابتدا خود را جای مخاطب قرار دهد. اطلاعات خود از فیلمنامه و گفت و گویش با کارگردان را کنار بگذارد و بر اساس روایتی که پیش می رود تصمیم بگیرد. این که چه احساسی در چه لحظه ای به تماشاگر منتقل می شود؟ برای مثال اطلاعاتی که او از صدای جاری بودن آب در درجه اول دریافت می کند، چیست؟ تماشاگر در هر لحظه از فیلم و پله پله به موقعیت متفاوتی می رسد. فیلمساز برای هر پلان باید دلیلی داشته باشد. 

این تدوینگر عنوان کرد: مهم ترین عنصر ارتباط تماشاگر با کاراکترها از طریق چشم های آن هاست. چشم ها هدایتگر هستند بنابراین به همین دلیل گفته می شود هنگام پلک زدن بازیگر نباید کات زد. زیرا به لحاظ حسی برای تماشاگر پرش ایجاد می کند. 

وی ادامه داد: این که در دکوپاژ چطور به کمترین کات خوردن بیاندیشیم لزوما نه خوب است نه بد. زیرا ممکن است فیلم نیاز به برش در تدوین داشته باشد یا نه؟ اما این تصمیم که یک پلان به یک پلان دیگر برش بخورد یک تصمیم تدوینی است و لزوما نباید از هر پلان گرفته شده در تدوین استفاده کرد. 

کارگاه های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به همت انجمن سینمای جوانان ایران(دفتر گرگان) به مدیریت مهدی صاحبدل برگزار می شود. 

مدیریت آموزشی این رویداد نیز برعهده سعید پوراسماعیلی است. 

چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به دبیری سعید نجاتی با محوریت سیره علمی و عملی امام رضا علیه السلام به همت و مشارکت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد بین‌المللی امام رضا علیه السلام و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان نیمه اول اسفند 99 در شهر گرگان برگزار خواهد شد.