خشم و هیاهو؛ خروجی مجلس/ کارنامه‌ «پُر از خالی»

به گزارش برنا، هیاهو، فریادِ خشم‌آ لود، جنجال آفرینی، طرح‌های خلق‌الساعه و شعار و دشنام علیه دولت، این کلیدواژه‌ها را شاید بتوان خلاصه‌ای از عملکرد مجلس یازدهم تاکنون دانست، جایی که نمایندگان این دوره از مجلس که گروه عمده‌ای از آن‌ها نخستین حضور در بهارستان را تجربه می‌کنند و تعداد کثیری از آن‌ها با آرائی اندک از حوزه‌های انتخابیه راهی پارلمان شده‌اند که این اتفاق چندان عجیب نیست، چه اینکه این مجلس در اتفاقی کم‌سابقه با کمترین میزان مشارکت در تاریخ ادوار مجالس شورای اسلامی تشکیل شد. نمایندگانی که با شعارهای معیشتی و وعده بهبود شرایط اقتصادی به مجلس آمدند اما همه کار کردند غیر از آنچه که وعده داده بودند.

از ابتدای آغاز به کار مجلس یازدهم و در شرایطی که شاید تنوع دقیق طیف‌بندی سیاسی آن‌ها علیرغم اینکه همگی اصولگرایان محسوب می‌شدند، چندان مشخص نبود؛ عموم تحلیلگران سیاسی اما بر یک نکته اتفاق نظر داشتند و آن «تقابل مجلس یازدهم با دولت» بود. هرچه رئیس این مجلس به صورت لسانی بر «لزوم وحدت و تعامل» با دولت سخن می‌گفت، عملکرد و اعمال مجلس‌نشینان مسیر دیگری را دنبال می‌کرد؛ چه اینکه قالیباف هرچه بیشتر تلاش دارد یک چهره اهل تعامل با دولت در قامت ریاست قوه مقننه از خود نشان بدهد کمتر موفق است و هنوز نتوانسته از شخصیت «آلترناتیو دولت کنونی بودن» فاصله بگیرد، دولتی که طی دو انتخابات با رییس آن به رقابت پرداخت و البته هربار دست خالی بازگشت.

تنش‌های بهارستان‌ نشینان با دولت اگرچه از ابتدای آغاز به کار مجلس در هر نطق و تذکر مشهود بود اما با حضور وزرای دولت به منظور ارائه گزارش عملکرد وارد فاز تازه‌ای شد، این تنش‌ها با حضور محمدجواد آذری‌جهرمی شدت پیدا کرد و با حضور عبدالرضا رحمانی فضلی و درخواست دادگاهی او به علت حوادث آبان‌ماه ادامه یافت، نوع اظهارنظرهای نمایندگان درخصوص مساله گران شدن نرخ بنزین و حوادث پس از آن به گونه‌ای بود که وزیر کشور خطاب به آنان گفت: «عزیز من! شما درمورد مساله بحران هیچ اطلاعی با این صحبت‌هایی که اینجا [مطرح] کردید، ندارید. موضوع بنزین مصوب سران قوا بود، موضوع بنزین در شورای عالی امنیت ملی مطرح شده بود، موضوع بنزین خواست کلی کشور بود».

اما تقابل میان مجلس و دولت با حضور محمدجواد ظریف به اوج خود رسید، جایی که نمایندگان در عین اینکه در صحبت‌های خود اتهامات و نسبت‌های ناروای متعددی را نسبت به رئیس دستگاه دیپلماسی کشور بیان کردند، حتی در خلال توضیحات ظریف نیز با ایجاد همهمه و فریادهای بلند بارها باعث قطع سخنان او شدند و کار به جایی رسید که او با چهره‌ای مغموم عبارت «از مهمان‌نوازی شما سپاسگزارم» را خطاب به مجلسی‌ها به زبان آورد.

این تندروی‌ها و تنش‌ها کار را به جایی رساند که رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدارشان با نمایندگان این مجلس نسبت به آن واکنشی صریح نشان دادند، رهبری علیرغم آنکه در این دیدار این مجلس را «یکی از قوی‌ترین و انقلابی‌ترین مجالس دوران انقلاب» نامیدند اما طی تذکری خطاب به مجلسی‌ها فرمودند: «یکی از کارهای خوب همین بوده که وزرای محترم آمده‌اند در مجلس و اوضاع بخش مربوط به خودشان را برای شما توضیح داده‌اند؛ یکی‌ از کارهای خوبی که در این یک ماه و اندی انجام گرفته این است. لکن این روابط با دولتمردان بایستی هم با قانون منطبق باشد، هم با شرع؛ هم قانونی باید باشد، هم شرعی. یعنی سؤال، تفحّص و امثال اینها که در قانون آمده، اینها حقّ شما است، بایستی انجام بدهید، امّا توهین نه، دشنام نه، نسبتِ بدون علم نه؛ اینها حقّ شما نیست و بعضی‌اش حرام شرعی هم هست.

پس از این بیانات رهبری تب تند نمایندگان اگرچه تا مدت کوتاهی فروکش کرد اما تنها سه ماه بعد تعدادی اندک از نمایندگان طرح سوال از رئیس‌جمهور را به راه انداختند و در سوی دیگر مجتبی ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی در صفحه توییتر خود نوشت: «امروز اکثریت قاطع ملت ایران به کمتر از عزل و مجازات شما راضی نمی شوند» البته این اقدامات هم واکنش روشن و تذکر مستقیم رهبری را به دنبال داشت، ایشان صبح شنبه ۳ آبان در دیدار با اعضای ستادملی کرونا طی سخنانی فرمودند: «هتک حرمت حرام است و انتقاد با هتک حرمت تفاوت دارد ضمن اینکه امروز کشور بیش از هر زمان دیگری به همکاری و اتحاد و انسجام نیاز دارد.» ایشان همچنین در ادامه با انتقاد از این اقدام، بیان داشتند: «اگرچه در میان این برادران، افراد خوبی هم هستند، اما این کار غلط بود و این موضوع را بطور صریح اعلام می‌کنم.» مقام معظم رهبری با تاکید بر حرام بودن هتک حرمت در میان همه آحاد جامعه، خاطرنشان کردند: «هتک حرمت در میان مردم حرام است و نسبت به مسئولان بیشتر، بخصوص در میان مسئولان بالای کشور.»

اگرچه نمایندگان هربار با تذکر، هشدار و حتی انتقاد علنی رهبر معظم انقلاب مواجه می‌شوند و مدتی موج انتقادات را کاهش می‌دهند اما با سپری شدن اندک زمانی، مجددا فضا و عرصه را برای حمله به دولت به‌ ویژه شخص رئیس‌جمهور فراهم دیده و نسبت به او سخنان تندی را بر زبان می‌رانند.

در عین حال علیرغم تذکرات صریح و روشن رهبری به نمایندگان درخصوص حفظ وحدت و حرام بودن هتک حرمت مسئولان اما برای نمایندگان مجلس یازدهم هیچ روزی به شب نمی‌رسد مگر با یک حمله تازه یا تدوام هجمه پیشین علیه دولتمردان، در این میان شخص رئیس‌جمهور و معاون اول او در نکته کانونی سیبل این حملات قرار دارند. برای مجلس نشینان تفاوتی ندارد که تریبونی که در مقابل آن‌ها قرار گرفته برای تذکر باز است یا مخالفت و موافقت نسبت به طرح‌ها، آن‌ها آغاز و پایان هر سخنی را به بیان انتقادات خود درباره دولت اختصاص می‌دهند. انتقاداتی که اغلب رنگ و بوی هجمه، توهین و تهمت دارد و با ادبیاتی پرخاشگرانه و هتاکانه مطرح می‌شود، شاید اگر پیرامون ریشه‌ این خشم هیجانی نمایندگان تامل کنیم، بتوان گفت آن‌ها در پایان هرماه با کارنامه‌ «پُر از خالی» خود مواجه می‌شوند اما به‌جای جست‌وجوی علت آن در رفتار نابسامان مجلس یازدهم، دولت را عامل و مقصر اصلی ناکامی خود می‌دانند. 8