موسیقی فیلم بدون تصویر ناقص است/باید سعی کنیمی پرسپکتیو دنیای فیلمساز را درک کنیم

به گزارش برنا؛ استفان واربک آهنگساز مطرح انگلیسی در کارگاه آموزشی خود در آخرین روز برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، درباره اهمیت موسیقی فیلم گفت: موسیقی فیلم یک حرفه تخصصی است که برای یک آهنگساز می‌تواند دو وجه داشته باشد؛ یک وجه کار شخصی اوست و وجه دیگر انطباق این تجربه شخصی روی هنر یک فرد دیگر است. سؤال اصلی پیداکردن نزدیک‌ترین راه برای ارتباط دادن این دو فضا با یکدیگر است. اولین نکته این است که با دقت به جهان آن هنرمند دیگر گوش دهیم و تلاش کنیم پرسپکتیو دنیای آن فیلمساز را درک کنیم.

او درباره تفاوت سلیقه میان یک آهنگساز و کارگردان درباره صحنه‌ای خاص از یک فیلم گفت: مهم‌ترین مسئله این است که یادمان باشد، غلط یا درست در این کار نداریم. خاطرم هست 8 سال پیش به یک فیلمساز که مدام می‌گفت این موسیقی به درد فیلم من نمی‌خورد، گفتم در عرصه موسیقی هیچ غلط و درستی ندارم. در این زمینه راه‌حل‌های مختلفی برای ساخت موسیقی وجود دارد. شاید مقایسه ساده‌ای به نظر برسد، اما تصور کنید که شما نجار هستید و صاحبخانه می‌گوید برای این بخش می‌خواهم کمد بسازید، اما شما پیشنهاد زاویه دیگری را به او می‌دهید. در این لحظات ما باید بتوانیم آن آدم را درک کنیم که چطور برای خانه خودش به چنین تصمیمی رسیده است. باید بتوانیم تا حد امکان، خودمان را با او وفق دهیم و بدانیم هیچ‌گاه حقیقت مطلقی در این زمینه وجود ندارد.

واربک در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: باید این نکته در ذهن‌مان باشد که وقتی شما یک اثر موسیقایی را خلق می‌کنید، باید منطبق با باور خودتان باشد. در عین حال، کاری که برای یک کارگردان می‌سازید هم باید با باور شما انطباق و هم‌خونی داشته باشد. اینجاست که مذاکرات و گفت‌وگوی قبل از کار میان کارگردان و آهنگساز اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. اگر در این مرحله توافق حاصل نشود و بخواهید بدون حس و باور مشترک کاری را انجام دهید، مطمئن باشید به نتیجه نخواهید رسید.

این آهنگساز ضمن اشاره به تجربیات خود، در ساخت موسیقی فیلم، ادامه داد: همواره سعی‌ می‌کنم که برای هر فیلم موسیقی منحصر‌به‌فردی بسازم. تهیه‌کنندگان غالباً دنبال صداهای آشنایی هستند که پیش‌تر در آثار موفق، آن را شنیده‌اند. این چالشی است که همواره در ساخت موسیقی فیلم با آن مواجه هستیم. واقعیت این است که در فیلم‌های کم‌بودجه راحت‌تر می‌توانیم کار دلی انجام دهیم و در فیلم‌های پرخرج‌تر معمول این است که تهیه‌کنندگان به دنبال کارهای مرسوم و معمول هستند.

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: اغلب موسیقی فیلم، بدون تصویر کامل نیست و خارج از فضای فیلم، امکان باقی ماندن و داشتن هویت مستقل ندارد. از آن طرف فیلم هم بدون موسیقی ناقص است و این دو، وابستگی متقابلی نسبت به یکدیگر دارند.

واربک در پاسخ به اینکه اولویتش ساخت موسیقی فیلم است یا نوشتن موسیقی برای یک اجرای شخصی، گفت: من معتقدم وقتی یک موسیقی فیلم می‌نویسیم مرزهای تصورمان می‌تواند فراتر برود و گسترده‌تر شود، به دلیل آمیخته شدن با ذهن خلاق فرد دیگری که در اینجا کارگردان فیلم است. به‌همین‌دلیل، ما می‌توانیم در موسیقی فیلم، اثری را خلق کنیم که قابلیت خلق آن را به‌صورت انفرادی نداریم.

واربک، در بخش پایانی کارگاه تخصصی خود به مرور تجربیات همکاری خود با آهنگسازها و فیلمسازان باسابقه دیگر پرداخت و گفت: واقعیت این است که همه ما موسیقی‌دان‌ها در همه جای دنیا یک وجه اشتراک داریم، این‌که با زبانی صحبت می‌کنیم که برای همه قابل درک است. هرچه بیشتر این زبان را هم‌رسان کنیم و آن را با دیگران به اشتراک بگذاریم، قطعاً شرایط بهتری خواهیم داشت.

سی‌و‌‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، از ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به دبیری محمدمهدی عسگرپور نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما در تهران برگزار شد.