بایدها و نبایدهای برگزاری مراسم محرم در روزهای کرونایی

به گزارش برنا؛ روزهای نخست که کرونا وارد ایران شد کمتر کسی تصور می‌کرد این ویروس ماندگار شود و حتی برگزاری مراسم محرم را از خود متاثر سازد اما الان بیش از دو سال است که با این ویروس درگیر هستیم و چه بخواهیم چه نخواهیم باید خودمان را با شرایط وفق دهیم یعنی تلاش کنیم علاوه بر حفظ اعتقادات خود جان دیگران را به خطر نیندازید که این گناه بزرگی‌ست. وزارت کشور برای سال 1400 اعلام کرد که «مراسم محرم به‌شرط رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و به‌طور مشخص استفاده صددرصدی از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و با اولویت استفاده از مکان‌های باز و دارای تهویه هوا باید برگزار شود. امسال هم مثل سال گذشته ایستگاه‌های صلواتی دایر نخواهد شد و به‌عوض موکب‌های سلامت برای پخش ماسک مورد توجه قرار می‌گیرند. همچنین درباره دسته روی گفته شده این مراسم نباید به محلی برای تجمع عزاداران تبدیل شود و باید صرفاً به‌صورت محلی و محدود با رعایت اصول بهداشتی برگزار شود. در بخش دیگری از این دستورالعمل آمده است که مراسم خانگی با توجه به فضا و مکان سربسته عامل شیوع و انتقال بیماری است و برای همین مردم تحت هیچ شرایطی نباید مراسم عزاداری در خانه‌هایشان برگزار کنند. همچنین وزارت کشور سازمان تبلیغات اسلامی را موظف کرده تا با کارهای فرهنگی و رسانه‌ای نسبت به ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهتمام جدی‌تری داشته باشد.»

محرم را باید مجازی برگزار کنیم/ اگر امکان رعایت پروتکل‌های بهداشتی وجود ندارد هیچ الزامی به برگزاری مراسم عزاداری نیست/ دین هرکاری که به ضرر سلامت و امنیت باشد را منع کرده است

حجت‌الاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگویی که با خبرنگار برنا داشت بر همین موضوع تاکید کرد و درباره چگونگی برگزاری مراسم‌ عزاداری در شرایط کرونایی گفت: سال گذشته مقام معظم رهبری در این زمینه فرمودند من تابع نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا هستم، این نشان می‌دهد که این روزها و در وضعیت فعلی باید ببینیم ستاد ملی مبارزه با کرونا که دغدغه سلامت مردم را دارد چه می‌گوید اما با توجه به اهمیت عاشورا و عزاداری‌های ماه محرم، این ستاد نیز مانند سال‌ گذشته برنامه‌هایی را تدوین و ابلاغ کرده است.

او پیرو صحبت‌هایش ادامه داد: قاعدتا در شرایط فعلی عزاداری در مکان‌های سربسته ممنوع است و از پذیرایی و راه افتادن دسته‌جات عزاداری باید خودداری شود و تنها در مکان‌های روباز و با رعایت فاصله اجتماعی باید مراسم‌ عزاداری برگزار شود.

گرجی معتقد است اگر شرایط رعایت پروتکل‌های بهداشتی وجود ندارد مراسم عزادری نباید برگزار شود. او می‌گوید: عزاداری‌ ماه محرم یک مسئله مهم و مطالبه‌ای مردمی است و طبق نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا این مراسم باید با رعایت فاصله اجتماعی برگزار شود؛ حتی سال گذشته در عراق نیز آیت‌الله سیستانی دستور دادند موکب‌ها برپا نشود. مراجع نیز الزام به برگزاری مراسم نکردند، بلکه فرمودند آنجا که امکان رعایت فاصله اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی وجود دارد، عزاداری برگزار شود، در غیر این صورت عزاداری منع شده است.

این استاد حوزه در توصیه‌ای به مردم گفت: مردم باید خودشان برنامه‌ریزی کنند و هرجا امکان عزاداری وجود ندارد، بدانند امام حسین(ع) و امام زمان(عج) نیز راضی به این کار نیستند. این یک کار عاقلانه و مورد تأیید دین است. در فقه قاعده‌ای وجود دارد که می‌گوید آنچه مورد تأیید شرع است، مورد تأیید عقل نیز بوده و احکام عقل نیز مورد قبول شرع قرار دارد بنابراین اگر عقل حکم ‌کند که برگزاری عزاداری در مکانی مناسب است، می‌توان عزاداری را برگزار کرد ولی اگر برگزاری آن را صلاح ندانست، نباید انجام شود حتی تأکید مراجع در این زمینه از روی الزام و اجبار نیست. 

گرجی تاکید کرد: هر اقدام فردی و جمعی که به ضرر سلامت و امنیت و آرامش جامعه باشد، از نظر دین منع شده است. حتی زیارت خانه خدا در بعضی از موارد تعطیل می‌شود، چنانکه سال گذشته این اتفاق افتاد و امسال نیز به صورت محدود برگزار شد. امام حسین(ع) و اهل‌بیت(ع) نیز بندگان صالح خدا هستند و وقتی حج که اصل توحید است تعطیل می‌شود و همین‌طور حرم‌های مطهر، عزاداران باید توجه داشته باشند که هر جا احتمال شیوع کرونا وجود دارد، آنجا را خلوت کرده، فاصله لازم را رعایت کنند و به اصول بهداشتی توجه داشته باشند.

این استاد دانشگاه از مردم خواست برای مراسم عزاداری از فضای مجازی استفاده کنند. او در این باره بیان کرد: همزمان با شیوع کرونا، آموزش در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه از طریق فضای مجازی ارائه و دنبال شد بنابراین چه اشکالی دارد که سخنرانی، نوحه‌خوانی و مداحی در فضای مجازی و تلویزیون انجام شود تا مردم از آن بهره ببرند و در عین حال سلامتی‌شان نیز حفظ شود. در شرایط عادی راه انداختن دسته‌های عزاداری ابراز قدرت و احساسات است اما اگر در شرایط حاضر این دسته‌ها راه بیفتد، فاصله لازم رعایت نشود و خدای ناکرده جان انسانی به خطر بیفتد، هیچ‌گاه خدا از چنین کاری راضی نیست.

جلسات توجیهی برای مدیران هیات‌ها برگزار شده است/ تذکر و لغو مجوز در انتظار هیات‌های متخلف/ دسته‌های عزاداری باید به صورت محلی و با حفظ فاصله گذاری اجتماعی راه بیفتند

جهت نحوه دستورالعمل‌های ابلاغ شده به هیات‌ها، پروتکل‌هایی که باید رعایت کنند و همچنین مسئله سخنرانی و مداحی مداحان به سراغ حجت‌الاسلام رضا عزت زمانی، معاون امور فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی رفتیم. او ضمن تاکید براینکه نظارت اصلی بر هیات‌های عزاداری با وزارت بهداشت است، گفت: وزارت بهداشت و درمان شبکه‌های نظارتی دارد که می‌تواند به خوبی بر مراسم‌های عزاداری و هیات‌ها نظارت کند اما وظیفه ما به عنوان سازمان تبلیغات اسلامی این بود که تذکرات، آموزش‌ها، جزئیات و توضیحات کامل پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های ابلاغ شده را به هیات‌ها و مداحان و سخنرانان ارائه دهیم که پیرو این موضوع چندین جلسه توجیهی در تهران و استان‌ها برگزار کردیم.

او ادامه داد: نظارت‌ها از چندین محل صورت می‌گیرد یکی اینکه وزارت بهداشت در استان‌ها مسئولان نظارتی بهداشت محیط خود را برای بازدیدهای دوره‌ای اعزام می‌کند و این افراد از هیات‌ها بازدید به عمل می‌آورند تا اگر تخلفی مشاهده شد برخورد کنند ضمن اینکه مردم نیز می‌توانند به ادارات بهداشت شهرستان خود گزارش دهند همچنین در سازمان تبلیغات اسلامی، سامانه صدای هیات را راه اندازی کردیم تا مردم با ارسال عدد 1 به شماره 10004615 موارد تخلف را گزارش دهند؛ در این سامانه پرسشنامه‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرد که هم می‌توانند موارد تخلف را به اطلاع ما برسانند هم اینکه نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در اختیار ما قرار دهند.

عزت زمانی با تاکید بر ممنوعیت برپایی ایستگاه‌های صلواتی تصریح کرد: از آنجایی که تجمع جمعیت در ایستگاه‌های صلواتی نگران کننده بود براساس دستورالعمل‌ها قرار است موکب‌های فرهنگی سلامت فعال شوند تا نذوراتی چون ماسک و الکل در اخیتار مردم قرار دهند.

معاون امور فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی کشور در این گفتگو تاکید کرد که تمام نذورات باید به صورت غیرمتمرکز و بسته بندی شده باشد و بهتر است از نذورات سلامت جهت کمک به مردم استفاده کرد.

او درباره نحوه برگزاری روضه‌های خانگی نیز گفت: برگزاری روضه‌های خانگی بلامانع است و ما نمی‌توانیم از برپایی روضه داخل خانه جلوگیری کنیم اما نکته حائز اهمیت این است که نباید تجمعی صورت گیرد و افراد داخل خانه حتما محدود و با فاصله گذاری اجتماعی بنشینند. در راستای این امر مداحان و سخنرانان تلفنی درنظر گرفتیم تا مردم روز و ساعتی را با آنها هماهنگ کنند و در خانه که دور یکدیگر جمع می‌شوند تا عرض ادب به سیدالشهدا داشته باشند به صورت تلفنی از مداحی بهره مند شوند.

عزت زمانی درخصوص راه افتادن دسته‌های عزاداری نیز بیان کرد: حرکت دسته‌های عزای محلی و کوچک بلامانع است اما جابجایی خیل عظیمی از جمعیت و تجمعات در خیابان‎ها ممنوع است و نباید دسته‌های عزاداری عظیم از محله‌ای به محله دیگر بروند اما اگر دسته‌ای با جمعیت محدود آن هم با حفظ پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک انجام شود ایرادی ندارد ضمن اینکه تاکید کردیم مردم از طبل و سنج شخصی استفاده کنند.

معاون امور فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی کشور در پاسخ به این سوال که امسال به لحاظ محتوایی چه توصیه‌ای برای سخنرانان و مداحان داشتید؟ گفت: امسال هم مانند سال‌های گذشته محتوای مناسب، کتاب‌های آموزشی، محتوای سخنرانی‌ها و مداحی‌هایی که باید سخنرانان و مداحان رعایت کنند  را در اختیار این عزیزان قرار دادیم و در سایت نیز بارگذاری کردیم تا بتوانند استفاده کنند همچنین جلسا توجیهی در شهرستان‌ها در این راستا برگزار کردیم.

از عزت زمانی درباره نحوه برخورد با هیات‌های متخلف پرسیدیم و او گفت که انجام این کار ساز و کار مشخصی دارد. در قدم اول به هیات متخلف تذکر داده می‌شود و تلاش می‌کنند تا اصلاح شود اما اگر خدایی نکرده تخلف دوباره تکرار شود منجر به ممانعت از برگزاری جلسات عزاداری و لغو مجوزهای هیات خواهد شد.

معاون امور فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی کشور در این گفتگو تاکید فراوانی بر اهمیت رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم داشت. او می‌گوید: مهم‌ترین افرادی که می‌توانند شرایط را کنترل کنند، خودِ مردم هستند درواقع ما هرچقدر هم ضوابط را رعایت کنیم، تا مردم رعایت نکنند فایده‌ای ندارد چون ماهیت هیات‌ها با حضور مردم شکل می‌گیرد لذا از آنها خواهش می‌کنیم اگر شرایط رعایت کردن سخت است در مراسم‌ها شرکت نکنند درعوض از فضای مجازی برای عزاداری استفاده کنند. آنهایی هم که در مراسم‌ها شرکت می‌کنند حتما از ماسک استفاده کنند و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند تا خدایی نکرده سلامت خودشان و دیگران به خطر نیفتد.

برخورد با ایستگاه‌های صلواتی با استانداری‌هاست/ مردم به جای مواد غذایی و نوشیدنی نذورات خود را در قالب ماسک و الکل توزیع کنند/ تخلفات را به سامانه 190 اطلاع دهید

پیرو همین موضوع عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در گفتگو با خبرنگار برنا به برگزاری مراسم‌های عزاداری در محیط‌های باز تاکید کرد و گفت: وزارت بهداشت و کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا به شدت با برگزاری مراسم‌های عزاداری در محیط‌های بسته و کوچک آن هم با جمعیت بالا مخالف است و ترجیح ما بر این است اگر مراسمی برگزار می‌شود در محیط باز و با حفظ پروتکل‌های بهداشتی باشد چرا که سویه دلتا به راحتی انتقال پیدا می‌کند.

او از مردم خواست تا عدم حضور در مکان‌های سربسته و شلوغ را حتما رعایت کنند تا هم  مراسم عزاداری به بهترین شکل برگزار شود هم جان مردم به خطر نیفتد.

عابدینی به نامه اخیر وزیر بهداشت به رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: دکتر نمکی در نامه‌ای به رئیس جمهور نیز گفتند که مراسم‌های عزاداری برگزار شود اما باید پروتکل‌های بهداشتی در این مراسم‌ها به نحواحسن نیز رعایت شود.

باوجود اینکه طبق دستورالعمل‌ها برپایی ایستگاه صلواتی ممنوع شده ولی در خیابان‌ها می‌بینیم که این ایستگاه‌ها در حال برپایی هستند. دبیر کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در این باره بیان کرد: استانداری‌ها باید ورود پیدا کنند و وزارت کشور برنامه‌ای درنظر گیرد تا از طریق استانداری‌ها و فرمانداری‌ها، نیروی انتظامی و... این موضوع را کنترل و با افراد متخلف برخورد کند.

او از مردم خواست نذورات خود را در قالب ماسک و الکل اهدا کنند. عابدینی می‌گوید: از آنجایی که در ایستگاه‌های صلواتی مواد غذایی و نوشیدنی پخش می‌شود مردم تجمع می‌کنند و ماسک خود را برمیدارند تا نذری را میل کنند به همین دلیل این موضوع بسیار خطرناک است و ما پیشنهاد می‌کنیم مردم اگر نذری دارند در قالب ماسک و الکل نذر خود را ادا کنند یا اینکه مواد غذایی را بسته بندی شده توزیع کنند تا امکان امکان میل کردن در محل وجود نداشته باشد.

دبیر کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا به اطلاع مردم رساند اگر با تخلفی روبه رو شدند به قسمت بهداشت محیط سامانه 190 اطلاع دهند.

مردم پایبند به دستورالعمل‌ها باشند

آنچه مسلم است چراغ مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) حتی با وجود شیوع ویروس منحوس کرونا هم نباید خاموش شود اما از مردم انتظار می‌رود به دستورالعمل‌ها پایبند باشند و از برگزاری مراسم عزاداری در خانه، محیط‌های سربسته، راه اندازی ایستگاه‌های صلواتی و دسته‌های عزاداری که خود به دلیل تجمع جمعیت عامل انتشار ویروس است خودداری کنند. همه باید همکاری کنیم تا این ماه آنطور که مورد توصیه خدا و دین است بدون به خطر انداختن جان دیگران با حفظ ارزش‌ها و اعتقادات برگزار شود.

//انتهای پیام:۷