تغییرات پاندمی کرونا بر سربانکداری و پرداخت الکترونیک

به گزارش برنا، کرونا یا کووید- 19 از زمان شیوع خود در سراسر جهان، باعث تغییرات گسترده‌ای در عرصه‌های مختلف شده است. برخی از این تغییرات چالش‌های جدی را در رابطه با کسب و کار و فعالیت‌های روزانه مردم اعم از امور مالی به وجود آورده است. برخی از تغییرات هم باعث شده تا از حجم فعالیت‌هایی که مستلزم رفت و آمد حضوری بودند کاسته شود و در مقابل اقبال اجباری به راه‌های جایگزین همچون اینترنت بیشتر شود. تغییر در بانکداری و پرداخت الکترونیک از جمله این امور است که گرچه پیش از کرونا نیز وجود داشت؛ اما کرونا باعث گسترده‌تر شدن آن شده است. این موضوع در نوع خود اثبال مردمی و مزایای خاصی را به همراه داشته است، هرچند انتقادهایی نیز بر آن وارد است.

تغییر تراکنش‌های بانکی با کرونا

کرونا در وهله اول باعث محدود شدن جابجایی افراد و کالاها شده است و شیوه‌های تراکنش به طرز چشمگیری تغییر کرده است. استفاده رو به رشد از خدمات مالی دیجیتال، این بحران را برای برخی از افراد به فرصت تبدیل کرده و باعث شده تا افراد و شرکت‌های کوچک که قبلاً در این عرصه فعالیت نداشتند، به سیستم مالی بپیوندند. به عبارتی در حالی که گنجاندن امور مالی دیجیتال قبل از همه‌گیری کووید-19 یک اولویت توسعه بود، بعد از کرونا به یک ضرورت تبدیل شد - هم برای قرار دادن پول در دستان کسانی که به آن نیاز دارند و هم به عنوان یک موضوع حیاتی برای پیشگیری از کرونا. برای درک بهتر موضوع شاید آمارهای منتشر شده در این رابطه بیشتر کمک کند:

 مطابق با برخی از آمارها، 60 درصد از مقامات مالی در کشورهای مختلف افزایش تراکنش‌های دیجیتال را گزارش کرده‌اند. به طور همزمان، تعداد افرادی که خدمات پرداخت را از دولت‌ها دریافت می‌کنند در نیمه اول سال 2020 چهار برابر شد، زیرا همه‌گیری جهانی شیوع پیدا کرد. نزدیک به 70 درصد از تنظیم‌کننده‌های مالی در سراسر جهان، فناوری مالی یا فین‌تک را به‌عنوان یک اولویت بالا شناسایی می‌کنند و اقداماتی را برای مقابله با کووید-19 با تلاش‌هایی برای تقویت شمول مالی انجام می‌دهند.

بر این اساس بسیاری از افراد بعد از کرونا، بخش مهمی از فعالیت‌ها و پرداخت‌های خود را از طریق بانکداری الکترونیک و گوشی هوشمند، کامپیوتر و یا تبلت انجام می‌دهند. افراد با دسترسی به این خدمات، اموری چون کارت به کارت کردن و انتقال وجه یا مبلغ مورد نظر خود را انجام داده‌اند.  خدمتی که در کشور ما نیز ما مجبوب است و همه افراد می تواند از بانک خود به بانک مقصد انتقال وجه داشته باشند. مثلا از بانک خود می توانید عملیات انتقال وجه بانک تجارت را انجام دهید. البته آمار کشورها از این فعالیت‌ها متفاوت است؛ اما آنچه که مشهود است رشد این نوع فعالیت‌ها بعد از کرونا است. به عنوان نمونه آمارها در ایران حکایت از رشد 284 درصدی خریدهای اینترنتی دارد. در این نوع خریدها که هنوز هم ادامه دارد افراد به راحتی و با در اختیار داشتن شماره کارت خریدار، مبلغ خرید خود را از طریق بانک‌های مختلف انتقال داده و کالای مورد نظر خود را دریافت می‌کند.

همچنین طبق آمارهای دیگر مراجعه حضوری افراد به بانک‌ها نیز کاهش یافته است، زیرا بسیاری از افراد با دسترسی به بانکداری الکترونیک، قبوض خود را پرداخت کرده و یا هر نوع انتقال مالی را به راحتی انجام می‌دهند. به خصوص آنکه سقف انتقال وجه کارت به کارت شتابی و درون بانکی با افزایش به 100 میلیون ریال، باعث کمتر شدن مشکلات در زمینه انتقال وجه موردنظر در مبالغ بالا شده است.

ادامه استفاده از بانکداری و پرداخت الکترونیک

همه‌گیری کرونا تغییر به سمت بانکداری آنلاین را تسریع کرده است و بر شتاب آن افزوده است. علاوه بر این، این پروسه تنها یک تأثیر یکباره نبود، بلکه همچنان ادامه دارد. بسیاری از کسانی که برای اولین بار از خدمات آنلاین استفاده می‌کنند، قصد دارند به این کار ادامه دهند و تعداد آنها بیشتر از نظرسنجی 2020 است. همچنین 59 درصد از پاسخ دهندگان گفته‌اند که قصد دارند پس از کرونا هم از خدمات آنلاین و درون شعبه‌ای استفاده کنند ( این میزان 8 درصد نسبت به نظرسنجی 2020 بیشتر است).

تعداد فزاینده مشتریانی که می‌گویند حداقل در برخی مواقع به استفاده از خدمات آنلاین ادامه خواهند داد، نشان می‌دهد که بانکداری آنلاین احتمالاً به یک ابزار دائمی در طیف خدماتی که بانک‌ها ارائه می‌دهند تبدیل خواهد شد. همچنین طبق این نظرسنجی به طور کلی، افراد جوان‌‌تر تمایل بیشتری به استفاده از خدمات آنلاین دارند، با این حال تعداد افراد بالای 50 سال که از خدامات بانک آنلاین الکترونیک استفاده می‌کنند، هم افزایش قابل توجهی داشته است. این گروه همچنین علاقه بالاتر از حد متوسط ​​به راه‌حل‌های جایگزین آنلاین نشان داده و تقریباً دو سوم (65%) گفته‌اند که قصد دارند از خدمات آنلاین و درون شعبه‌ای حتی پس از پایان کرونا استفاده کنند. یکی از دلایل چنین انتخابی می تواند کاهش چشمگیر هزینه ها باشد. تنها لازمه ی استفاده از این خدمات دسترسی به اینترنت است که حتی از طریق خرید بسته اینترنت ساعتی نیز امکان پذیر است.

همه راه‌حل‌های آنلاین نمی‌خواهند

علیرغم آنکه آمارها حکایت از رشد استفاده کنندگان از بانکداری الکترونیک بعد از همه گیری کرونا دارد، اما با این وجود، دنیای آینده بانکداری کاملاً دیجیتالی نخواهد بود، یا حداقل برای همه مشتریان نخواهد بود. بسته به خدمات، بین 8 تا 22 درصد از مشتریان همچنان ترجیح می‌دهند در شعبه بانک حضور داشته باشند و همه کاربرانی که برای اولین بار از این خدمات استفاده کرده‌اند جذب آن نشده‌اند: تقریباً یک چهارم (23%) می‌گویند که ترجیح می‌دهند پس از همه‌گیری به بانکداری حضوری بازگردند، رقمی که شامل افراد جوان‌تر نیز ‌شود.

اکثریت هنوز خواهان بانکداری حضوری هستند

وقتی صحبت از اهمیتی که پاسخ دهندگان به شعب بانک‌ها قائل هستند، می‌شود این شکاف بیشتر مشخص می‌شود. وجود شعبه سنتی بخشی از خدماتی است که یک بانک ارائه می‌دهد. برای دهه‌ها، ناظران، وجود شعب را قدیمی می‌دانستند، با این حال سوئیس هنوز تراکم شعب بسیار بالاتری نسبت به بسیاری از کشورها از جمله آلمان دارد. علاوه بر این، اگرچه کرونا باعث شده بسیاری از مشتریان برای اولین بار بانکداری آنلاین را امتحان کنند، ولی هنوز هم شبکه شعبه یکی از ستون‌های اصلی بخش بانکی باقی مانده است. چنانچه بیش از نیمی از پاسخ دهندگان نظرسنجی (52٪) می‌گویند که داشتن یک شعبه محلی مهم است و فقط 18٪ آن را بی‌اهمیت ارزیابی می‌کنند. 30 درصد باقی مانده خنثی هستند. توزیع پاسخ‌ها در گروه‌های سنی منعکس‌کننده انتظارات است و افراد مسن‌تر بیشتر از سایر گروه‌های سنی در دسترس بودن یک شعبه محلی را مهم می‌دانند.