پیشنهاد اجرای طرح «گاز طبیعی در خدمت اقتصاد جهانی در دوران پس از کرونا» / بررسی ایجاد صندوقِ سرمایه گذاری مشترک در بین اعضای اپک

به گزارش برنا، آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در ششمین مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در قطر ضمن تبریک به شیخ تمیم بن حَمَد آل ثانی برای ریاست بر ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز و تشکر از دولت و ملت قطر برای برگزاری این نشست و مهمان‌نوازی‌ گرم از هیات جمهوری اسلامی ایران، گفت: امیدوارم به یاری خداوند این اجلاس بتواند زمینه‌ها و افق‌های همکاری بیشتر بین اعضا را برای حفظ و صیانت از گازطبیعی که سرمایه ملی خدادادی آن‌هاست، بیش از گذشته تقویت کند.  
 
دکتر رئیسی خاطر نشان کرد: برگزاری شش دوره اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در طول عمر این سازمان بین‌الدولی نوپا، بیش از هر واقعیتی، نشانه‌ای قوی از همگرایی، همبستگی و عزم اعضای آن برای پیگیری اهداف مجمعی است که پایه‌های اولیه‌ی آن با ابتکار تهران در سال ۲۰۰۱، بنا گذاشته شد.
آیت الله رئیسی افزود: هدف مجمع کشورهای صادرکننده گاز و بانیان و اعضای آن حمایت از حقِ حاکمیت کشورها بر منابع طبیعی خود خصوصا گاز، همکاری در یافتن راهکارهایی جهت حمایت از منافع جمعی کشورهای عضو، توسعه همکاری میان کشورها در زمینه‌‌های مختلفی از جمله اکتشاف، تولید و تجارت گاز طبیعی، تقویت نقش گاز طبیعی در ترکیب انرژی مصرفی جهان و همفکری و همکاری در تقویت امنیت عرضه و امنیت تقاضای گاز طبیعی است. نشست‌های سران نیز فرصتی برای هم‌افزایی در راستای تحقق این اهداف محسوب می‌شود.
رئیس جمهور تاکید کرد: ما به‌عنوان کشورهای دارای ذخایر عظیم و صادر کننده گاز، در راستای ارتقای امنیت تقاضای گازطبیعی، با پیگیری اهداف و رسالت مجمع کشورهای صادرکننده‌ی گاز، می‌توانیم پیامی شفاف را برای تضمین و تامین پایدار انرژی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به جهان اعلام کنیم.
دکتر رئیسی ادامه داد: پس از گذشت بیش از یک دهه از زمان برگزاری اولین اجلاس سران این مجمع در سال ۲۰۱۱ که با شعار «گازطبیعی پاسخی به چالش‌های توسعه پایدار در قرن ۲۱» در دوحه برگزار شد، جهان اکنون بیش از گذشته نیازمند تلاش جمعی کشورهای عضوِ مجمع، برای تحقق این شعار است.
دکتر رئیسی خاطر نشان کرد: اجلاس ششم، نخستین نشست سران پس از شروع پاندمی کوید-۱۹ می‌باشد و شعار آن یعنی «گاز طبیعی: شکل دهنده آینده انرژی» خود پیام سازنده و مثبتی به جامعه دارد؛ مبنی بر اینکه در شرایط موجود بازارهای انرژی و در مسیر دشوار جهان در بازیابی اقتصادی پس از کرونا، گاز طبیعی یک عامل کمک‌کننده خواهد بود.
رئیس جمهور اظهار داشت: گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک، ایمن و با منابع غنی قابل استحصال، برای دهه های آینده سهم قابل توجهی از ترکیب انرژی مصرفی جهان را به خود اختصاص خواهد داد و مزیت‌های اقتصادی، فنی و زیست محیطیِ خود را در مقایسه با سایر سوخت‌ها حفظ خواهد کرد.
دکتر رئیسی تصریح کرد: روند رو به رشدِ برقی‌شدن در دهه‌های پیش رو، و نقش گاز طبیعی به عنوان مهمترین نهاده تولید برق، این چشم‌انداز را تقویت می‌نماید. از این منظر، رویکرد ما به‌عنوان اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، برای عرضه بیشتر گاز طبیعی به بازار جهانی، رویکردی با جنبه‌های انسان‌دوستانه است.

متن کامل سخنان رئیس جمهور بدین شرح است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب‌العالمین و صلی‌الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین

 برادر گرامی جناب آقای شیخ تمیم بن حَمَد آل ثانی،

در ابتدا مایلم ریاستِ جناب عالی بر ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکنندهِ گاز را تبریک گفته و از دولتِ دوست و ملت عزیز قطر به خاطر برگزاری این نشست و مهمان‌نوازی‌ِ گرم از هیات جمهوری اسلامی ایران سپاس‌گزاری نمایم. همچنین از جناب آقای دبیرکل و همکاران‌شان در دبیرخانه مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز بابت تلاش‌ها و آماده‌سازی‌های نشستِ سران، قدردانی می‌کنم. امیدوارم به یاری خداوند این اجلاس بتواند زمینه‌ها و افق‌های همکاریِ بیشتر بین اعضا را برای حفظ و صیانت از گازطبیعی که سرمایه ملی خدادادی آن‌هاست، بیش از گذشته تقویت کند.

جناب آقای رئیس، رؤسای محترم جمهور، نخست‌وزیران و وزیران گرامی،

عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،

برگزاری شش دوره اجلاس سرانِ مجمع کشورهای صادرکننده گاز در طول عمر این سازمانِ بین‌الدولیِ نوپا، بیش از هر واقعیتی، نشانه‌ای قوی از همگرایی، همبستگی و عزم اعضای آن برای پیگیری اهداف مجمعی است که پایه‌های اولیه‌ی آن با ابتکار تهران در سال ۲۰۰۱، بنا گذاشته شد.

هدف مجمع کشورهای صادرکننده گاز و بانیان و اعضای آن حمایت از حقِ حاکمیت کشورها بر منابع طبیعی خود خصوصا گاز، همکاری در یافتن راهکارهایی جهت حمایت از منافع جمعی کشورهای عضو، توسعه همکاری میان کشورها در زمینه‌های مختلفی از جمله اکتشاف، تولید و تجارت گاز طبیعی، تقویت نقش گاز طبیعی در ترکیب انرژی مصرفی جهان و همفکری و همکاری در تقویت امنیت عرضه و امنیت تقاضای گاز طبیعی است. نشست‌های سران نیز فرصتی برای هم‌افزایی در راستای تحقق این اهداف محسوب می‌شود.

ما به‌عنوان کشورهای دارای ذخایر عظیم و صادر کننده گاز، در راستای ارتقای امنیت تقاضای گازطبیعی، با پیگیری اهداف و رسالت مجمع کشورهای صادرکننده‌ی گاز، می‌توانیم پیامی شفاف را برای تضمین و تامین پایدار انرژی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به جهان اعلام کنیم.

عالیجنابان؛

پس از گذشت بیش از یک دهه از زمان برگزاری اولین اجلاس سران این مجمع در سال ۲۰۱۱ که با شعار «گازطبیعی پاسخی به چالش‌های توسعه پایدار در قرن ۲۱» در دوحه برگزار شد، جهان اکنون بیش از گذشته نیازمند تلاش جمعی کشورهای عضوِ مجمع، برای تحقق این شعار است.

اجلاس ششم، نخستین نشست سران پس از شروع پاندمی کوید-۱۹ می‌باشد و شعار آن یعنی "گاز طبیعی: شکل دهنده آینده انرژی" خود پیام سازنده و مثبتی به جامعه دارد؛ مبنی بر اینکه در شرایط موجود بازارهای انرژی و در مسیر دشوار جهان در بازیابیِ اقتصادی پس از کرونا، گاز طبیعی یک عاملِ کمک‌کننده خواهد بود. 

گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک، ایمن و با منابع غنیِ قابل استحصال، برای دهه های آینده سهم قابل توجهی از ترکیب انرژی مصرفی جهان را به خود اختصاص خواهد داد و مزیت‌های اقتصادی، فنی و زیست محیطیِ خود را در مقایسه با سایر سوخت‌ها حفظ خواهد کرد. روند  رو به رشدِ برقی‌شدن در دهه‌های پیش رو، و نقشِ گاز طبیعی به عنوان مهمترین نهاده تولید برق، این چشم‌انداز را تقویت می‌نماید. از این منظر، رویکرد ما به‌عنوان اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز، برای عرضه بیشتر گاز طبیعی به بازار جهانی، رویکردی با جنبه‌های انسان‌دوستانه است.

این موضوع جایگاه و اهمیت تصمیمات جمعی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز را که اعضای آن در مجموع بیش از ۷۰ درصد از منابع اثبات شده گاز طبیعی و ۴۴ درصد تولید بازار را در اختیار دارند دو چندان می سازد. اقدامات چندجانبه‌ای نظیر تبادل دیدگاه ها، به اشتراک-گذاریِ دانشِ فنی، سرمایه‌گذاری‌هایِ مشترک و تبادلِ تجربیات می‌تواند ضمن افزایش تجارتِ گاز طبیعی، به افزایش همبستگی میان جوامع و ثبات، امنیت و همگرایی در روابطِ بین‌الملل کمک نماید.

عالیجنابان؛

خانم‌ها، آقایان؛

در شرایطِ فعلیِ اقتصادِ جهانی و چشم اندازِ افزایش قیمت حامل‌های انرژی، پیشنهاد می‌کنم این مجمع، ابتکاری با عنوان «گاز طبیعی در خدمت اقتصاد جهانی در دوران پس از کرونا» را با هدف کمک به بازیابی اقتصاد جهانی در دوره عبور از پاندمی کووید-۱۹ به اجرا گذارد. در شرایطی که آثار و تبعات سوءِ ناشی از شیوع این ویروس رو به کاهش است، ایفای نقش محوریِ مجمعِ کشورهای صادرکننده گاز، در تضمین امنیت عرضه انرژی در جهان بسیار امیدوار کننده خواهد بود. این امر از طریق سرمایه‌گذاری‌های مشترک در بخش‌های بالادستیِ صنعتِ گاز، اصلاح الگوی مصرف، افزایش بهره‌وری انرژی در کشورهای عضو با اهداف دوگانه زیست‌محیطی و اقتصادی، و نهایتا ایجاد ظرفیت صادراتی بیشتر و کنترل روند فزآینده قیمت گاز طبیعی دست‌یافتنی است. همچنین از این طریق، جایگاه مجمع کشورهای صادرکننده گاز در بازار گاز طبیعی تقویت و منجر به تثبیت بازار و حفظ سهم رو به رشد گاز طبیعی در سبد انرژی مصرفی جهان خواهد شد. همچنین جمهوری اسلامی ایران آماده است ایجاد یک صندوقِ سرمایه گذاری مشترک در بین اعضا را نیز با نگاه مثبت بررسی کند.

گاز طبیعیِ تولید‌شده توسط اعضای مجمع، می‌تواند به عنوان ابزاری در جهت کاهش اثرات زیست‌محیطی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای و کنترل روند گرمایش زمین مورد استفاده قرارگیرد. گاز طبیعی می تواند بهترین جایگزین سوختهای آلاینده باشد. لذا باید تأکید کنم تعیین اهداف اقلیمی، بدون در نظرگرفتن واقعیات امروز انرژی جهان از نظر وجود منابع مالی کافی و دسترسی عمومی به فناوری‌های پیشرفته، کمکی به حل مسائل پیچیده جهان در خصوص تغییر اقلیم نمی‌کند. جامعه جهانی باید از ابتکارات چندجانبه با هدف ارتقای امنیت عرضه انرژی و در عین حال،‌ حفظ محیط زیست، نظیر آنچه این مجمع در پی آن است، حمایت کند؛ از جمله جامعه جهانی باید مانع هرگونه اقدام یکجانبه و قهری نظیر تحریمهای ظالمانه ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت و گاز اعضای مجمع گردد و آن را به رسمیت نشناسد؛ هر چند، در جهان امروز و با وجود ملت‌های بیدار و آزاده، استفاده از حربه‌ی تحریم برای تحمیل اراده و خواسته‌های سلطه‌گرانه یک کشور بر کشورهای مستقل تأثیر و کارکردی ندارد، اما در عین حال منافع اقتصادی کشورهای عضو مجمع را به مخاطره می‌اندازد.

جناب آقای رئیس؛

خانم‌ها و آقایان؛

در فضای تعاملیِ بین کشورهای صادرکننده گاز، منافع انفرادی هر یک از کشورهای عضو می‌تواند در قالب یک استراتژی جمعیِ مبتنی بر همکاریهای جمعی تأمین شود. سرمایه اصلی این مجمع، تجارب و دانش فنی موجود در کشورهای عضو است که با کمک و تشریک مساعی اعضا می تواند در خدمت منافع عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان گاز طبیعی و اقتصادِ جهانی قرار گیرد.

در این چارچوب، ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازطبیعی جهان، از ظرفیت بسیار بالایی برای تولید، انتقال و صادرات گاز طبیعی و مشارکت بیشتر در تأمینِ امنیتِ عرضه انرژی جهانی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم های ظالمانه، یکجانبه و غیرقانونی آمریکا توانسته است با اتکا به توانمندی‌های نیروهای متخصص و متعهد و با بهره گیری از شرکتهای داخلی و دانش فنی بومی، تولید گاز طبیعی را افزایش داده و پروژه‌های بزرگ و ارزشمندی را در بخش‌های بالادستی و پائین‌دستی نفت و گاز اجرا نماید.

ایران یکی از کشورهای نمونه و پیشرو در جهان در توسعه مصرف داخلی گاز، محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که اکنون ۹۵ درصد جمعیت ایران تحت پوشش شبکه سراسری گازطبیعی قرار دارد و جایگزینی سوخت‌های مایع با گازطبیعی، در بخش‌های صنعت، حمل‎ونقل و نیروگاهی با موفقیت اجرا شده است. درحال حاضر، سهم گازطبیعی در سبد مصرف انرژی ایران به بیش از ۷۰ درصد افزایش یافته است. در حال حاضر، ما سیاست ارتقای کارایی مصرف انرژی و کاهش شدت مصرف را در دستورکار خود قرار داده ایم و با بهره‌مندی فزاینده بازار جهانی از نفت ایران و ارتقای ظرفیت تولید گاز طبیعی، شاهد افزایش ظرفیت صادراتی ایران خواهیم بود.

جمهوری اسلامی ایران، با اتکا به ذخائر عظیم گازطبیعی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، قصد دارد با توسعه همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه با کشورهای همسایه و سایر کشورها، نقشی متناسب با این حجم از ذخایر، در بازار جهانی گاز ایفا کند. گام‌های اولیه این راهبرد با قرارداد سواپ گازی سه جانبه بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان در  نوامبر ۲۰۲۱ برداشته شد. ما آمادگی داریم اینگونه مدل‌های همکاری و مشارکت را بصورت حداکثری توسعه دهیم.

همچنین، ظرفیت‌های ایجاد شده در صنعت گاز ایران، زمینه‌های مناسبی برای همکاری‌های بخش خصوصی کشورهایِ عضوِ مجمع، در حوزه بالادستی و پایین‌دستی گازطبیعی و نیز تجارت آن ایجاد کرده است؛ به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیانِ کشورهای عضو مجمع می‌توانند در قالب مدل‌های جدید مشارکت، در این زمینه‌ها نمونه‌های موفقی را خلق کنند. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران از کشورهای عضو مجمع دعوت می‌کند ضمن تبادل اطلاعات و تجربیات در حوزه استخراج، فرآوری و انتقال گاز و فناوری‌های مرتبط، همکاری‌های نظام‌مندی را برای سرمایه‌گذاری مشترک در بخش صنعت گاز آغاز کنند.

راهبرد منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی و دسترسی هرچه بیشتر ملت‌های منطقه به این سوختِ پاک است و با توجه به شبکه توزیع گسترده گاز طبیعی در کشور ایران و با در نظر گرفتن ظرفیت‌ها و نیازهای موجود در منطقه، جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کند آمادگی تبدیل شدن به مسیری امن برای ترانزیت گاز بین تولیدکنندگان و بازارهای مصرف را دارد.

جناب آقای رییس،

در پایان لازم می‌دانم از همکاران عزیزمان در نشست‌های مقامات ارشد و شورای وزیران جهت آماده‌سازی اسناد نشست سران تشکر نمایم. امیدوارم اجلاس و مجمع به اهداف عالی خود دست یابد. یک بار دیگر از جناب‌عالی تشکر می‌کنم و برای دولت و مردم شریفِ قطر سعادت روزافزون آرزومندم.

از توجه شما متشکرم.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.