روایت امام‌جمعه‌ای برای همه‌روزه‌ای هفته/ «خانه پدری» در مصلی نماز جمعه شمال شهر اصفهان
به تازگی کلیپی در فضای مجازی منتشر شد که از طرح اسکان افراد بی‌خانمان اصفهان در مصلی نماز جمعه شمال شهر اصفهان خبر می‌داد و در آن اعلام آمادگی شده بود که ارگان‌های متولی در صورت نداشتن محل برای نگهداری این افراد می‌توانند از این محل استفاده کنند. مدتی بعد فیلم و تصاویری از بازی کودکان کار در حیاط مصلی از طریق صفحه امام‌جمعه شمال شهر اصفهان در فضای اینستاگرام منتشر شد که خبر از اجرای این طرح می‌داد. این امر ما را بر آن داشت به محل مصلی نماز جمعه سری بزنیم و از نزدیک با وی به گفتگو بنشینیم.
به گزارش خبرگزاری برنا از اصفهان، سید روح ا... فیاض، امام‌جمعه ملک شهر اصفهان، روحانی جوان و فعال فرهنگی است که رابطه خوبی با کودکان و نوجوانان نیز دارد و اگر سری به صفحه او در اینستاگرام بزنید می‌توانید این امر را به‌وضوح مشاهده کنید. او این روزها قدم در راه دشواری گذاشته و با اجرای طرحی نوین به اسکان افراد بی‌خانمان و همچنین کودکان کار در محل مصلی نماز جمعه ملک شهر اصفهان اقدام کرده است. البته این محل وسعت زیادی دارد و این دو طیف با فاصله از یکدیگر به‌زعم خود از فضای بزرگ مصلی بهره می‌گیرند.
مساجد کارکرد حداقلی دارند
وی که ده سال است در دانشگاه اصفهان معارف تدریس می‌کند و 15 سال هم در حوزه علمیه مشغول به تدریس و فعالیت بوده است در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار برنا، 6 در خصوص این طرح می‌گوید: «قبل از اینکه امام‌جمعه شوم دغدغه‌ام این بود که مساجد باید به نقش حداکثری و واقعی خود در جامعه برسند. متأسفانه در جامعه ما خیلی از مساجد نقش و کارکرد حداقلی دارند یعنی صرفا موقع نماز درب مسجد باز می‌شود و بعد از دعا و ثنا مردم از آن خارج می‌شوند و تمام. این امر آن‌قدر تکرار شده که برای مردم به این باور تبدیل شده است که کارکرد مسجد تنها همین است، درصورتی‌که کارکرد مسجد بسیار وسیع‌تر از این‌هاست و مساجد ما باید به کارکرد مساجد در زمان رسول ا... برسد.»
وی اضافه می‌کند: «زمانی که حضرت رسول (ص) در مدینه حکومت اسلامی تأسیس کردند مسجد اصلی‌ترین مرکز زمان ایشان و محل قضاوت، رفع اختلافات خانوادگی، محل کسب علم و ارتقای معرفت دینی و مباحث علمی بود. آن زمان مسجد برای ازدواج محل معرفی کردن مردم به یکدیگر و محل رسیدگی به وضعیت محرومان و نیازمندان بوده یا اگر جهادی قرار بود اتفاق بیفتد نیروها در مسجد سازمان‌دهی می‌شدند، حتی اکثرا وقتی از جنگ برمی‌گشتند و زخمی بودند در مسجد به ایشان رسیدگی می‌شد؛ بنابراین مسجد به عنوان محل عبادت در هندسه فکری اسلام معنی بسیار وسیعی داشت و فراتر از اقامه نماز به‌تنهایی بود. چرا که معنای عبادت وسیع‌تر از نماز است. درست است که نماز کامل‌ترین عبادت است اما همه عبادت نیست؛ بنابراین همیشه دغدغه این امر را داشته‌ام که مسجد باید خیریه و قرض‌الحسنه داشته و همچنین محلی برای سرگرمی کودکان و نوجوانان باشد.»
حجت‌الاسلام فیاض در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار برنا تأکید می‌کند: «درهرصورت مسجد باید به آن کارکرد حداکثری خود برسد و برای آحاد افراد جامعه برنامه داشته باشد حتی برای کسی که نماز نمی‌خواند نیز باید محلی برای رفع گرفتاری باشد. با این نگاه به ذهن من خطور کرد در فصل سرما می‌توان مسجد محلی برای اسکان کارتن‌خواب‌ها باشد. ازاین‌رو در آبان ماه سال جاری کلیپی تهیه‌کرده و اعلام آمادگی کردیم ارگان‌هایی که متولی ساماندهی بی‌خانمان‌ها و کودکان کار هستند، اگر مکان و فضا کم دارند می‌توانند از حیاط مسقف و گرم مصلی نماز جمعه استفاده کنند. این اقدام بازتاب رسانه‌ای وسیعی داشت چرا که برای نخستین بار در کشور بود که چنین اعلام آمادگی از پایگاه نماز جمعه صورت می‌گرفت اما هیچ ارگانی از ما پیگیری نکرد. بااین‌حال خودمان دست‌به‌کار شدیم و با همکاری چند گروه جهادی ازجمله خیریه امر امیر این کار را عملیاتی کردیم؛ بنابراین این اقدام کاملا مردمی انجام شد و تا اینجای کار سهم مشارکت ارگان‌های متولی، فقط یک اتوبوس از شهرداری بوده است که در اختیار گذاشته‌اند که با استفاده از آن به مکان‌های پاتوق بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها مراجعه کرده و ایشان را دعوت می‌کنیم.»
وی تصریح می‌کند: «برخلاف جاهای دیگر که ممکن از به‌زور متوسل شوند ما توضیح می‌دهیم و از خدماتمان برای این افراد می‌گوییم، به خاطر همین آمارهای هر شب ما متغیر است و حضور در محل مصلی بستگی به خود ایشان دارد.»
امام‌جمعه شمال شهر اصفهان در تشریح خدمات این محل می‌گوید: «افراد اینجا پذیرش‌شده، اسم و مشخصاتشان نوشته می‌شود، اگر داروی خاص یا اعتیاد دارند همه ثبت می‌شود و سپس یک دست لباس نو و وسایل حمام به ایشان داده می‌شود و پس از استحمام در صورت تمایل یک اصلاح سروصورت نیز از آرایشگر می‌گیرند. پس از آن شام خورده و گاهی اوقات با همکاری مددکاران مشاوره شده و یا از ایشان تست ایدز گرفته می‌شود. صبح نیز پس از صرف صبحانه به محل پاتوقشان بازگردانده می‌شوند تا به‌این‌ترتیب از انتقال آسیب‌ها و حواشی به این محل جلوگیری شود. در این روند با کمک همراهان و مشاورانی از کانون خادم یاران رضوی تشویق به ترک اعتیاد می‌شوند و تاکنون توانسته‌ایم 4 نفر را نیز به کمپ ترک اعتیاد بفرستیم. برای 3 نفر هم اشتغال ایجاد کرده‌ایم، حتی یک خیر پیدا شده است که برای زمان بعد از کمپ به اشتغال ایشان کمک کند.»
حجت‌الاسلام فیاض می‌گوید: «اینها عموما بی‌پناه‌اند و از خانواده طردشده‌اند بر همین اساس با خانواده‌هایشان نیز ارتباط‌هایی برقرار کرده‌ایم و برخی به کانون خانواده بازگشته‌اند. به‌این‌ترتیب سعی کرده‌ایم این پیوسته‌ای جانبی را نیز در دستور کار خود داشته باشیم.»
وی در خصوص کودکانی که در این محل حضور دارند می‌گوید: «بخش دیگر کار ما کودکان کار هستند که شب‌ها در حیاط مصلی بازی می‌کنند و یک مددکار هم داریم که چند شب است به اینجا می‌آید و با این بچه‌ها مشغول کشیدن نقاشی و همچنین مشاوره می‌شود. برای این کودکان برنامه داریم تا با خانواده‌هایشان ارتباط بگیریم چون بچه‌ها از خود اختیاری ندارند و عموما خانواده‌های درگیر اعتیادی دارند که صبح آنها را برای کار در سر چهارراه‌ها می‌فرستند و شب معمولا ساعت 12 باید به خانه برگردند. درمجموع هر شب معمولا 15 کودک کار و میانگین 30 نفر بی‌خانمان را اسکان می‌دهیم که محل بازی کودکان از افراد بی‌خانمان جداست و کودکان شب‌ها به خانه‌هایشان بازمی‌گردند.»
این فعال فرهنگی با اشاره به اقدامات زیرساختی که می‌توان برای افراد بی‌خانمان انجام داد، می‌گوید: «ما خودمان را متولی ساماندهی کامل وضعیت بی‌خانمان‌ها یا کودکان کار نمی‌دانیم و این امر به همکاری و حمایت سازمان‌های مردم‌نهاد، مساجد و دستگاه‌های اجرایی استان نیز مربوط می‌شود؛ بنابراین ازآنجایی‌که امکانش برای ما فراهم نیست، چنین رویکردی نیز نداریم اما احساس کردیم می‌توانیم یک حلقه از این زنجیره باشیم. خیلی از این افراد وقتی با عزت و احترام به این محل می‌آیند حتی گریه می‌کنند و از تصورشان خارج است که در محل مسجد پناه پیداکرده‌اند و بسیار روحیه می‌گیرند. البته ما در حد توان خود برای رفع مشکلات کمک کرده‌ایم ولی نمی‌توانیم رفع کننده معضل کارتن‌خوابی اصفهان باشیم. به نظرم باید این امر به عنوان یک الگو تکثیر شود و مساجد و مصلی‌های نماز جمعه و تشکل‌های مردم‌نهاد می‌توانند به این زنجیره بپیوندند و مطالبه مردمی صورت گیرد تا به‌این‌ترتیب دستگاه‌های مربوطه هم کمی جدی‌تر به رفع این معضل بپردازند.»
وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری که می‌گویند «امام‌جمعه امام شنبه تا پنجشنبه هم هست» می‌گوید: «معتقدم اکتفای امام‌جمعه به نماز جمعه و روز جمعه یعنی همان کارکرد حداقلی امامت جمعه و مساجد که به آن اشاره کردم؛ اما امام‌جمعه رسالت وظیفه‌ای دارد که اگر صرفا به نمازخواندن و منبر رفتن محدود شود مانند مسجدی است که هر روز فقط موقع نماز درب آن باز می‌شود و باقی پتانسیل‌های موجود هدر می‌رود. این در حالی است که تکامل انسان در حوزه اجتماعی آن رخ می‌دهد چرا که 90 درصد تعامل ما در اجتماع و در ارتباط با دیگران است و اسلام برای همین‌ها برنامه دارد. پس من اگر به ابعاد اجتماعی اسلام نپردازم 90 درصد این کارکرد معطل مانده است. به خاطر همین هرجایی که با اندیشه اجتماعی اسلام مواجهه شویم امام‌جمعه آنجا رسالت دارد. درواقع هر موضوعی که به حیات اجتماعی انسان مربوط شود امام‌جمعه در خصوص آن مسئولیت دارد و امام‌جمعه‌ای موفق است که در تمام این حوزه‌ها ورود کرده و نقش فعالی ایفا کند.»
حجت‌الاسلام فیاض که 3 فرزند دارد می‌گوید: «فرزندانم همیشه همراه من هستند و در مسجدی که بچه‌ها در شبستان آن فوتبال بازی می‌کنند فرزندان خودمم نیز حضور دارند. البته در این محل که ساعت فعالیتمان آخر شب است بچه‌هایم را نمی‌آورم ولی تقریبا در تمام فعالیت‌های من فرزندانم هم دخیل هستند و حضور دارند.»
وی می‌گوید: «این طرح چون نوین بود به سختی آغاز شد و 90 درصد اطرافیان می‌گفتند شدنی نیست و ما را از جهت حواشی که ممکن بود داشته باشد بر حذر می‌کردند اما به‌هرحال قدم به این راه گذاشتیم چرا که معتقدیم ایشان بی‌پناه‌ترین افراد جامعه هستند و در قبالشان وظیفه‌ای داریم. ارزیابی ما این بود کاری که تاکنون انجام‌نشده باید سدشکنی شود و این اتفاق در مصلی نماز جمعه رخ دهد. ضمن اینکه هر وقت مردم و حاکمیت باهم دست‌به‌کاری زده‌اند آن حرکت به شکل مطلوبی پیش رفته است، بنابراین ورود مردم و اماکن مذهبی که دغدغه معضلات اجتماعی را دارند می‌تواند با همراهی رسانه بسیار تأثیرگذار باشد.»
انتهای پیام
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی