قانون جدید چک : چک صیاد چیست؟

 قانون جدید چک به موجب اصلاحیه سال 1400 بر قانون صدور چک تصویب شد. در این اصلاحیه نهادهای قانونی جدیدی از جمله سامانه چک صیاد تاسیس شده است.

تاریخچه تصویب قانون صدور چک

برای نخستین بار در سال 1344 هجری شمسی قانون صدور چکتوسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید. این قانون برگرفته از قوانین کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و سوئیس بود. یک دهه بعد در سال 1355، قانون قبلی به موجب ماده 22 قانون جدید چک نسخ شد. پس از انقلاب اسلامی قانون صدور چک مصوب 1355 مطابق با اصل دوم قانون اساسی در راستای اسلامی شدن تمام قوانین و مقررات از جمله قوانین بانکی، بارها مورد اصلاح قرار گرفت. به موجب دو اصلاحیه آخر تصویب شده در مورد قانون صدور چک در سال 1397 و1400 نهادهای قانونی جدیدی از جمله سامانه صدور چک های تضمینی صیاد تاسیس شد. در این نوشتار پس از ارائه تعریف قانونی چک و انواع آن، برخی از مهمترین تغییرات قانون جدید چکرا مورد بررسی قرار خواهیم داد.

(یک نمونه چک مسافرتی)

تعریف قانونی چک و انواع آن مطابق با قانون جدید چک

از نظر حقوقی چک، یکی از انواع اسناد عادی به شمار می رود. صادرکننده چک با صدور آن پرداخت مبلغی را تعهد می کند. از نظر قانونی بر اساس ماده 1 قانون صدور چکبه طور کلی چهار نوع چک وجود دارد. مطابق با این ماده انواع چک عبارتند از:

• چک عادی؛ منظور از چک عادی سندی است که اشخاص به حساب جاری خود صادر می نمایند. دارنده چک عادی برای وصول طلب خود هیچ تضمینی به جز اعتبار صادرکننده در بانک ندارد.

• چک تایید شده؛ منظور از چک تایید شده چکی است که پرداخت آن توسط بانک تایید شود. وجه اشتراک چک عادی با چک تضمین شده این است که هر دو، توسط اشخاص به حساب جاری خود صادر می شود.

• چک تضمین شده؛ منظور از چک تضمین شده چکی است که توسط بانک و به حساب همان بانک صادر می شود. صدور چک تضمین شده مستلزم درخواست مشتری است. پرداخت چک تضمین شده توسط بانک صادرکننده، در درگاه اینترنتی صیاد ثبت شده و پرداخت آن تضمین می شود.

• چک مسافرتی: این چک نیز توسط بانک صادر شده و پرداخت آن تضمین می شود. چک مسافرتی به درخواست مشتری صادر می شود. امروزه چک های مسافرتی معمولاً به صورت چاپی و بر روی کاغذ پول صادر می شوند. در بسیاری از موارد چک های مسافرتی به جای پول در معاملات مردم مورد استفاده قرار می گیرد.

اگر به مشکلات حقوقی خورده اید و به دنبال وکیل خوب در اصفهان هستید کافی است با ما تماس حاصل نمایید جهت مشاوره و تماس به وب سایت vakilshirzadeh.ir مراجعه نمایید.

دعاوی کیفری و حقوقی مندرج در قانون چک

به موجب ماده 2 قانون جدید چک، صادر کننده می بایست در موعد مقرر معادل مبلغ مندرج در چک نزد بانک اعتبار داشته باشد. بنابراین صادرکننده چک نمی تواند اقدامی انجام دهد که با انجام آن پرداخت تمام یا بخشی از مبلغ مندرج در چک غیر ممکن گردد. اگر کسی بدون این که در بانک اعتبار داشته باشد به صدور چک مبادرت نماید، مطابق ماده 4 قانون صدور چکعمل وی دارای وجه کیفری بوده و به مجازات زندان یا جزای نقدی محکوم می گردد. ( چنانچه نیازمند مشاوره با وکیل چک در اصفهان هستید با ما در تماس باشید)

طبق ماده 3 قانون جدید چکدر صورتی که به دلایلی از قبیل نداشتن وجه در حساب جاری مبلغ چک به دارنده پرداخت نشود، دارنده می تواند از بانک تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت نماید. در این صورت کارمند بانک گواهی عدم پرداخت را صادر نموده به دارنده تحویل می دهد. نام و هویت صادرکننده و همچنین نشانی محل اقامت او که در نزد بانک موجود است می بایست در گواهی عدم پرداخت قید گردد. دارنده چک می تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت به دفاتر ثبت یا دادگاه، نسبت به توقیف اموال صادرکننده اقدام نماید.

مطابق با ماده 9 قانون جدید چکاگر کسی با اطلاع از بسته بودن حساب خود یا عدم اعتبار نسبت به صدور چک مبادرت نماید، به مجازات جرم صدور چک بلامحل محکوم می گردد. این جرم از جرایم قابل گذشت به شمار می رود. در نتیجه تنها در صورتی صادرکننده تحت تعقیب کیفری قرار می گیرد که دارنده چک علیه او شکایت طرح کرده باشد. نتیجه دیگر قابل گذشت بودن جرم صدور چک بلامحل این است که چنانچه شاکی خصوصی به هر دلیلی رضایت دهد، تعقیب یا مجازات صادرکننده متوقف می شود.

سامانه چک های تضمینی صیاد طبق قانون چک چیست؟

سامانه صیاد،یکی از سامانه های اینترنتی وابسته به بانک مرکزی می باشد که براساس ماده 21 قانون جدید چکاصلاحی سال 1400 راه اندازی شده است. ثبت چک های تضمینی وظیفه اصلی سامانه صیاداست.به موجب اصلاحیه سال 1400 بر قانون چک، پرداخت مبلغ مندرج درتمامی چک هایی که از 15 اسفند سال 1399 صادر می گردند، تنها به وسیله سامانه تسویه چک (چکاوک) انجام می پذیرد. وصول وجه چک در سامانه چکاوک نیز بر اساس مشخصات مندرج در سامانه صیاد صورت می گیرد. با تصویب اصلاحیه قانون صدور چک، مبلغ و تاریخ هر چک تضمین شده می بایست توسط مامور بانک، در سامانه صیاددرج گردد. بنابراین از این پس اگرصدور چکی در سامانه صیادثبت نشده باشد، چک مزبور مشمول قانون صدور چک نخواهد بود. در نتیجهمامورین بانکها مکلفند از پرداخت وجه آن خودداری کنند.

مزایای ثبت چک در سامانه صیاد مطابق با قانون جدید چک

مزیت اصلیثبت چک درسامانه صیاد، آسان تر شدن وصول مبلغ مندرج در آن است. همانطور که گذشت به موجب ماده 21 قانون صدور چک مصوب 1400، اگر اطلاعات مربوط به چک در سامانه صیاد قید نشود، مامور بانک مکلف است از پرداخت مبلغ مندرج در چک خودداری کند. قابلیت استعلام گرفتن از اعتبار صادرکننده چک، مزیت دیگر ثبت چک در سامانه صیاداست. با ثبت چک در سامانه صیاد، همچنین می توان از سابقه خوش حسابی و چک هایی که از صادرکننده برگشت خورده اطلاع یافت.

از نظر قانون جدید چکهرگونه انتقال چک ثبت شده در سامانه صیاد، دیگر به شیوه ظهرنویسی انجام نخواهد پذیرفت. با تصویب قانون جدید چک ثبت انتقال چک، تنها از طریق سامانه صیادصورت می گیرد. یکی از اهداف اصلی تاسیس سامانه صیاد، جلوگیری از جعل چک و دیگر اسناد است. با ثبت چک های تضمینی در سامانه صیاد، مامور بانک یک کد رهگیری ده رقمی را بر روی برگه چک حک می کند. با راه اندازی سامانه صیادو ثبت چک های تضمینی، جعل این قبیل چک ها تقریباً غیر ممکن گردیده است. با ثبت چک درسامانه صیاد، پیش از قبول چک بستانکار اطمینان حاصل می کند که پرداخت وجه چک تضمین شده است.

چنانچه نیازمند مشاوره در خصوص موارد حقوقی داشتید می توانید با وکیل دادگستری در اصفهان در تماس باشید . با مراجعه وب سایت vakilshirzadeh.ir و تماس با وکلای مرکز ، مشکلات و مباحث حقوقی خود را برطرف نمایید