ارائه گزارش‌های باستان‌شناسی از ۳ محوطه تاریخی ایران

به‌ گزارش خبرگزاری برنا، زهرا لرزاده در سومین نشست تخصصی بیستمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران با اشاره به فعالیت‌های صورت گرفته در فصل دوم کاوش باستان‌شناسی محوطه‌ معصوم‌زاده‌ بجنورد خراسان شمالی اظهار کرد: محوطه معصوم‌زاده واقع در دشت میان‌کوهی بجنورد در منطقه‌ای قرار گرفته که سرحدات سه منطقه‌ مهم فرهنگی شرق جهان اسلام یعنی نیشابور، گرگان و مرو را به یکدیگر متصل می‌کند و بنابراین از جایگاه ویژه‌ای در مطالعات باستان‌شناختی دوران اسلامی برخوردار است.

این باستان شناس افزود: یافته‌های فصل دوم از دور جدید مطالعات باستان‌شناختی در محوطه‌ معصوم‌زاده در شناخت فرآیند شکل‌گیری محوطه و نهشته‌های آن و نیز درک گاه‌نگاری و تا حدی نظام تقسیمات درونی این استقرار در طول زمان راهگشا بود و نشان داد که محوطه احتمالاً از اواخر سده‌ ۴ تا سده‌ ۱۰ ق مسکون بوده و پس ‌از آن احتمالاً در دوره‌ی صفوی با پر رنگ‌شدن سویه‌ زیارتی امامزاده عبدالرحمان واقع در ۲۰۰ متری غرب محوطه به‌عنوان گورستان مورد استفاده قرار گرفته است.

وی اظهار کرد: همچنین به نظر می‌رسد که در فرآیند شکل‌گیری محوطه بخش‌های غربی و مرکزی به دلیل مداخلات انسانی، تخریب و تغییرات توپوگرافیک و ارتفاعی زیادی را پشت سر گذاشته است.

فصل چهارم کاوش باستان‌شناسی قلعه شهر تاریخی اوجان آذربایجان‌شرقی

در ادامه رحیم ولایتی با تشریح فصل چهارم کاوش باستان‌شناسی قلعه شهر تاریخی اوجان آذربایجان‌شرقی گفت: شهر تاریخی و باستانی اوجان که امروزه در شرق شهرستان بستان‌آباد استان آذربایجان‌شرقی واقع شده است، به‌عنوان مهم‌ترین شهر تاریخی از دوره‌ تاریخی ساسانی تا دوره‌ قاجار در شمال‌غرب ایران مطرح بوده و در دوران سلجوقیان و غازان‌خانی ایلخانی مورد استفاده‌ مجدد قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه غازان‌خان از اوجان به‌عنوان اقامتگاه تابستانی استفاده می‌کرد خاطرنشان‌ کرد: اما لازم به یادآوری است که غازان‌خان پایه‌گذار این شهر نبوده و بلکه آن را احیا و توسعه بخشیده و در واقع اوجان سابقه‌ای بس قدیم‌تر از دوران ایلخانی دارد، در خصوص پیشینه‌‌ شهر پیش از دوران ایلخانی اطلاعات و داده‌های باستان‌شناسی به‌دست نیامده است ولی در منابع تاریخی اطلاعاتی وجود دارد.

این باستان‌شناس افزود: پس از دوران ایلخانی نیز تا چند صباحی این شهر رونق خود را حفظ کرده و به‌مرور ایام از رونق آن کاسته و در نهایت به فراموشی سپرده شده است.

وی تصریح‌ کرد: در جریان کاوش علمی فصل چهارم این محوطه چهار ترانشه با هدف پی‌گردی و تعیین حدود و معماری بخش بیرونی حصار ارگ اوجان و آزادسازی آن و همچنین تعیین پلان و ویژگی‌های معماری این بخش از ارگ مورد کاوش قرار گرفتند.

کاوش باستانشناسی در تپه ارگ نادری شیروان، خراسان شمالی

جواد علایی‌مقدم  با اشاره به اینکه اولین فصل هیات کاوش باستان‌شناسی ایرانی با هدف «کاوش و سامان‌دهی تپه ارگ نادری» در تابستان سال ۱۴۰۰ خورشیدی انجام شد، گفت: فصل جدید کاوش در تپه ارگ نادری که با تمرکز بر قسمت فوقانی و دامنه‌ جنوب‌غربی تپه و با اهداف بررسی دوره‌های متأخر استقراری در این محوطه (لایه‌های فوقانی) و بررسی وضعیت لایه‌های بخش شمال‌غربی دامنه‌ تپه و همچنین پیگیری وضعیت امتداد حصار یافت‌شده در بخش جنوبی تپه در کاوشهای سال ۹۷، در قسمت‌های شمال‌غربی دامنه‌ تپه، آغاز شد.

این باستان شناس افزود: داده‌های حاصل از این فصل کاوش نشان داد که به‌رغم تسطیح بخش فوقانی تپه در دهه‌های گذشته، لیکن شواهد معماری مربوط به دوران متأخر اسلامی (صفویه و قاجاریه) همچنان قابل ‌شناسایی است.

وی با بیان‌اینکه معماری کشف‌شده بخشی از یک معماری گسترده در سطح محوطه مربوط به زمان اوج شهر تاریخی شیروان است که بر اساس منابع مکتوب، ارگ حکومتی شهر بر فراز این تپه شکل ‌گرفته است گفت: این بخش نیز همچون دیگر بخشهای شهر کهنه‌ شیروان در زلزله‌ سال ۱۳۰۸ تخریب شده است که بقایای آوار کشف‌شده در داخل شاید گواهی بر آن باشد.

انتهای پیام/