«پسر انسان» از آن فیلم‌هایی است که باید دوبار تماشا کرد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ جلسه نقد و بررسی فیلم سینمایی «پسر انسان» با حضور سپیده میرحسینی (کارگردان و نویسنده)، وحید دلیلی (سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده)، طهماسب صلح‌جو (منتقد)، پریا مردانیان (بازیگر) و شهرام نجاریان (فیلمبردار) یکشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۲ در پردیس سینمایی چارسو برگزارشد.

کارگردان فیلم «پسر انسان» در ابتدای این نشست باتشکر از حضور بیژن بیرنگ، قربان نجفی، فرید سجادحسینی، سامان ارسطو و امیر زبده درباره اینکه چطور شد به سراغ سوژه تطبیق جنسیت در اولین فیلمش رفته است، گفت: من همیشه به موضوعات خاص علاقه داشته‌ام، هر چند که موضوع تطبیق جنسیت برای من پایان کار نبود. دوست داشتم به این بهانه به این موضوع بپردازم که ما باید فراتر از جنسیت به انسان‌ها نگاه کنیم.

میرحسینی ادامه داد: به سوژه‌ای که دستمایه این فیلم قرار دادم چه در سینمای ایران و چه در سینمای جهان کم پرداخته شده بود. در شکل و فرم فیلم‌برداری هم شخصیت‌ها برایم بسیار مهم‌تر بودند و می‌خواستم مخاطب همذات‌پنداری بیشتری با شخصیت‌ها داشته باشد، به همین دلیل بیشتر نماها کلوزآپ یا اکستریم کلوزآپ است. حتی قاب را طوری انتخاب کردیم تا بتوانیم در فشار و تنگنا بودن شخصیت‌هایمان را منتقل کنیم.

دلیلی، تهیه‌کننده فیلم نیز گفت: پرداختن به مقوله انسانیت فارغ از جنسیت، در حوزه مسئولیت اجتماعی برایم تعریف می‌شد. بعد از این موضوع، ورود به بازار بین‌الملل و رسیدن به اهدافی که در این حوزه برای خودمان ترسیم کرده‌ایم، هدف دوم من است.

او با بیان اینکه موضوع فیلم «پسر انسان» است که آن را متفاوت می‌کند توضیح داد: جدای از مسائل فنی و دیدگاه‌هایی که درباره محتوای فیلم وجود دارد، فیلم به این فرهنگ کمک می‌کند که اگر ما دارای هویت جنسی خاصی هستیم، بدون ترس از قضاوت جامعه بتوانیم آن را عیان کنیم. «پسر انسان» به دنبال این است تابویی را که در رابطه با تطبیق جنسیت در ایران و دیگر کشورها حاکم است بشکند و این مرزبندی‌ها را تغییر دهد. ما هر چقدر بتوانیم در این زمینه کار کنیم می‌توانیم به گسترش این فرهنگ کمک کنیم. بخش محدودی از جامعه با این موضوع درگیر است ولی همین افراد هم به دلیل ترس از قضاوت خانواده و جامعه نمی‌توانند شرایطشان را عنوان کنند. امیدواریم این فیلم بیشتر دیده شود و بتواند به خانواده‌هایی که با همچین مسائلی روبه‌رو هستند، کمک کند تا بیشتر با فرزندانشان همراه شوند.

صلح‌جو با اشاره به اینکه بار دوم است که به تماشای فیلم «پسر انسان» نشسته است، توضیح داد: به نظرم رسید که «پسر انسان» از آن فیلم‌هایی است که باید دوبار تماشا کرد. چون در بار دوم است که بیشتر می‌تواند با مخاطب ارتباط بگیرد. «پسر انسان» فیلم تاثیرگذار اما از نظر ارتباط حسی با تماشاگر فیلم سختی است. علت این اتفاق هم این است که اگر بخواهیم آن را در قواعد ژانر بررسی کنیم، «پسر انسان» یک درام خانوادگی است که با یک بحران خانواده را وارد چالش می‌کند. تماشاگر هم خواه‌ناخواه باید از این حوادث و کشمکش‌هایی که اتفاق می‌افتد به یک نتیجه‌ بگیرد ولی این فیلم با سوژه‌ای که دارد، قواعد ژانر را به‌هم می‌زند چون اتفاقی که این خانواده را دچار بحران می‌کند، در اختیار انسان نیست و نمی‌تواند به تماشاگر راه‌حلی ارائه دهد.

او تاکید کرد: در این فیلم هیچ‌کدام از شخصیت‌ها مقصر نیستند و این تقدیر است. هیچ‌کدام از شخصیت‌ها ضد قهرمان نیستند. این بحران تأثیر بسیار تراژیکی بر خانواده دارد و نمی‌توانیم به آسانی برای آن راه‌حلی پیدا کنیم. شخصیت تراژیک این فیلم هم آرمیتا، دختر خانواده است. چون با اینکه در انتهای فیلم به یک راه‌حل موقت می‌رسیم، ولی اگر حقیقت آشکار می‌شد که جهان او به‌هم می‌ریخت.

نجاریان، فیلمبردار «پسر انسان» هم گفت: باید اعتراف کنم که بعد از خواندن فیلمنامه بود که توجهم به موضوع تطبیق جنسیت جلب شد و به سراغ تحقیق درباره آن رفتم. به عنوان مخاطب عام، هیچ اطلاعاتی درباره این موضوع نداشتم. این فیلم حداقل کاری که انجام داده است، گسترش آگاهی درباره مشکلات جنسیتی این افراد است. «پسر انسان» بدون قضاوت قصه‌ای را بازگو می‌کند تا مخاطب بداند افرادی که نیاز به تطبیق جنسیت دارند، درگیر چه نوع مشکلاتی هستند. ما در ساخت هم به این موضوع توجه کردیم، در این فیلم شخصیت‌ها با هم برابر هستند و در تصویر تلاش کردیم به سمت هیچ‌کدام از شخصیت‌ها نرویم.

پریا مردانیان درباره فیلم «پسر انسان» گفت: نکته‌ای که در مورد این فیلم و شخصیت آرمیتا دوست داشتم، در دیالوگی بود که خود آرمیتا هم بیان می‌کرد، اینکه هر انسانی می‌تواند انتخاب کند که چطور زندگی کند. آرمیتا تنها شخصیتی است که هر سه شخصیت دیگر فیلم را بهم متصل می‌کند. او موزیسین است و به خاطر فضای شادی که دارد می‌تواند فضای فیلم را بشکند. 

 فیلم سینمایی «پسر انسان» در سینماهای منتخب گروه سینمایی هنر و تجربه در حال اکران است.

انتهای پیام/