ضرورت ارتقای تاب‌آوری برای شهرهای هدف متاثر از تغییرات اقلیمی

به گزارش خبرگزاری برنا، عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با تأکید بر ضرورت آمادگی مدیریت شهری و سیاست‌گذاران شهری برای مدیریت کارآمد در شهرها در برابر تهدیدات تغییرات اقلیمی، گفت: تهدیدات اقلیمی بیشترین تأثیر را در بافت‌های ناکارآمد می‌گذارد، بافت‌هایی که شدت ناپایداری در آنها بالاست و به‌دنبال این تأثیرات در آینده شاهد مهاجرت گسترده به حاشیه و استقرار در پهنه‌های آسیب‌پذیر خواهیم بود که نیاز است تا در این خصوص چاره‌اندیشی لازم شود.

سیدالحسینی توضیح داد: روند روبه‌رشد و شکل‌گیری بافت‌های ناکارآمد در سطح کشور نشان‌می‌دهد که جابه‌جایی جمعیت در شهرها متأثر از این تغییرات اقلیمی در اشکال جدید آن (اقلیمی و مرکز – پیرامون) هستند و مدیریت شهری با چالش حاشیه‌نشینی و گسترش جمعیت و وسعت این محدوده‌ها مواجه است. از این رو با توجه به‌احتمال افزایش مهاجرت‌های اقلیمی باید برای بهبود سیاست‌ها و شیوه‌های سازگاری، کاهش آسیب‌ها و آثار مخرب پدیده‌های اقلیمی و افزایش توان محیط زندگی و افراد اقدام کرد.

وی یادآور شد: بخش قابل توجهی از جمعیت شهرهای کشور در بافت‌های ناکارآمد شهری به مساحت بالغ بر یکصد و ۶۰ هزار هکتار در شهرهای کشور زندگی می‌کنند که از این جمعیت حدود ۷ میلیون نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی به مساحت ۶۰ هزار هکتار ساکن هستند که با توجه به تراکم جمعیتی بالای این بافت‌ها و بهره‌مندی اندک از سرانه خدماتی، پایداری و تاب‌آوری در این بافت‌ها در حداقل ممکن است. این ویژگی و تاب‌آوری پایین در زمان تغییرات پیش‌بینی‌نشده، بیشترین آسیب را به این شهرها وارد می‌آورد.

عضو هیئت‌مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران ادامه‌داد: ضرورت دارد مقاوم‌سازی ابنیه و زیرساخت به‌شکل پایدار هم در محل و هم برای جابه‌جایی پیگیری شود و نهایتاً تبدیل سکونتگاه‌های غیررسمی به محلات کاملاً قانونی و رسمی و یکی از بخش‌های حیاتی اقدام تاب‌آوری - مقاوم‌سازی ابنیه است.

اثرگذاری تغییرات اقلیمی بر گسترش ناموزون شهری

وی گفت: استان‌های جنوبی کشور و به‌ویژه جنوب شرق کشور به‌شدت در معرض پدیده خشک‌سالی، سیلاب و سایر تغییرات اقلیمی هستند که پرخطرترین استان‌ها و استان‌هایی که در معرض تغییرات اقلیمی قرار دارند به‌عنوان نمونه استان سیستان و بلوچستان و خوزستان است.

سیدالحسینی توضیح داد: سیستان و بلوچستان از جمله استان‌هایی است که به‌شدت در معرض پدیده خشک‌سالی قرار دارد و این پدیده خود سبب جابه‌جایی جمعیت و حرکت این جمعیت به‌سمت حاشیه شهرهای استان‌های شمالی و استان‌های شمال شرقی کشور گردیده‌است. تغییرات اقلیمی بر گسترش ناموزون شهری اثرگذار است و پیامدهای این رشد ناموزون در عرصه شهرها مشهود است.

عضو هیئت‌مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران یادآور شد: حدود یک سوم ساکنان شهر مشهد در بافت‌های ناکارآمد شهری زندگی می‌کنند و این خطری برای مدیریت شهری و توسعه شهر مشهد است که باید در این زمینه مدیریت شهری نقش موثرتری را ایفا کند و برای این پدیده ناهنجار شهری، راهکارهای مناسبی داشته‌باشد.

وی در خصوص تاب‌آوری شهری و آمادگی برای ارتقای تاب‌آوری شهرها در برابر تمامی پدیده‌های جوی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی و دیگر پیامدها در شهرها گفت: در موضوع ارتقای تاب‌آوری، ابعاد اجتماعی، اقتصادی، محیطی و نهادی باید تقویت شود تا شهرها برای مواجه با اثرات تغییرات اقلیمی آمادگی داشته‌باشند. همچنین، نظام هدایت و مدیریت شهری کنترل‌های لازم را انجام بدهد.

گسترش فقر شهری؛ یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی

عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با تأکید بر اینکه از دیگر مخاطرات تغییرات اقلیمی، گسترش چرخه فقر شهری است، گفت: تغییرات اقلیمی سبب مهاجرت می‌شود. همچنین مناطقی که جمعیت مهاجر در حاشیه شهرها در آن استقرار پیدا می‌کنند از کمترین سطح خدمات و امکانات برخوردارند و عموماً پهنه‌های آسیب‌پذیر شهری هستند و تهدیدات اقلیمی از جمله وقوع سیلاب،... در این مناطق آسیب‌زا تر بود و همه اینها، چرخه فقر شهری را تکمیل می‌کند.

وی تصریح‌کرد: گسترش حاشیه‌نشینی سبب گسست اجتماعی و گسست پایداری بین شهر اصلی و شهر پیرامون می‌شود. بنابراین با گسترش بافت‌های ناکارآمد، فاصله اجتماعی، اقتصادی زیاد خواهد شد.

تشکیل شبکه شهرهای تاب‌آور

عضو هیئت‌مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران در بیان راهکارها و پیشنهادهای شرکت بازآفرینی شهری ایران برای کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی، گفت: شرکت بازآفرینی شهری ایران، تهیه و تدوین برنامه شبکه شهری تاب‌آور را برای شهرهای مبدا که متأثر از تغییرات اقلیمی خواهند بود، ضرورت می‌داند. در این خصوص تعریف برنامه برای شهرهای تاب‌آور، پیشنهاد کارگروه ویژه‌ای متشکل از شرکت بازآفرینی شهری ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان هواشناسی و سایر نهادها ذیربط در اینجا ارائه می‌شود.

سیدالحسینی هدف از تدوین برنامه ویژه برای شبکه شهرهای تاب‌آور را کاهش اثرات مهاجرت‌های اقلیمی در شهرهای مبدا بعد از مهاجرت و جابه‌جایی از شهرهای مقصد به این شهرها عنوان کرد.

عضو هیئت‌مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با تأکید بر اینکه تأثیرات اقلیمی بیشترین تأثیر را در معیشت مردم و ساکنان بافت‌های متأثر از آن تغییرات خواهد گذاشت و سبب کاهش منابع غذایی، آبی و اثرگذاری بر امنیت جانی و مالی آنان خواهد شد، گفت: برای افزایش تاب‌آوری شهرها برای مقابله با رخدادهای اقلیمی مانند سیل و خشک‌سالی، نیازمند اتخاذ رویکرد سیستمی، افزایش ظرفیت بازیابی با توجه به سرمایه اجتماعی و مقاوم‌سازی برای آینده هستیم.

وی تصریح‌کرد: تاب‌آوری یکی از رویکردهای سازگاری در برابر تهدیدات اقلیمی و کاهش آسیب‌پذیری آن است. تجارب دنیا در این خصوص با سرمایه‌گذاری در بخش آموزش، مشارکت مدنی و تقویت زیرساخت‌های تاب‌آوری اقلیمی جوامع و افراد در این زمینه مورد تأکید است.

به گفته سیدالحسینی، تنوع‌بخشی به اقتصاد و داشتن اقتصاد چند بعدی به‌جای اقتصاد تک بعدی در شهرهای مبدا می‌تواند اقدامی مؤثر برای کاهش مخاطرات تأثیرات اقلیمی باشد. در کنار این راهکار، آموزش و آگاهی‌رسانی باید در جوامع محلی نیز مؤثر است و سبب توانمندسازی ساکنان می‌شود. بنابراین در این زمینه، ضرورت دارد تا نظام اطلاع‌رسانی تقویت و تشکل‌های مردمی و نهادهای محلی شکل بگیرند تا در مواقع بحران با همراهی و همکاری یکدیگر به نظم‌دهی در شهرها اقدام کنند. همچنین، افزایش دسترسی به خدمات متنوع در جوامع هدف این برنامه می‌تواند راهکار مناسبی باشد.

وی افزود: در جوامع مقصد نیز مقاوم‌سازی می‌تواند گامی مؤثر باشد. همچنین، در کنار اقدامات عنوان‌شده، بهره‌مندی از فناوری‌های سبز و پایدار و سیستم‌های بهره‌وری انرژی در این محدوده‌ها در ساخت و سازها حائز اهمیت است.

سیدالحسینی گفت: سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی توسط شرکت بازآفرینی شهری ایران تدوین و در هیئت وزیران تصویب و ابلاغ شده‌است. این سند به‌منظور یکسان‌سازی مفاهیم، با ایجاد وحدت رویه تلاش دارد تا از موازی‌کاری و پراکنده‌کاری در زمینه سیاستگذاری و مدیریت پدیده اسکان غیررسمی کاسته و سیاست و احکام موجه‌ی از جمله سیاست‌های حمایتی – مشارکتی و توانمندسازی را در پیش بگیرد. بر همین اساس موضوع مدیریت تغییر اقلیمی و تاب‌آوری نیز در این سند مطرح شده‌است.

انتهای پیام/