ابداع روش درمانی جدید سرطان مبتنی بر ترشحات سلول‌های بنیادی در ایران

یک شرکت دانش بنیان که در زمینه سلول‌درمانی سرطان فعالیت می‌کند، موفق به ارائه روش‌های نوآورانه در درمان سرطان و بیماری‌های مرتبط شده است. این شرکت تاکنون با بهره‌گیری از سلول‌های NK و CIK در درمان بیماری‌هایی همچون نوروبلاستوما، سرطان‌های روده، رحم و خون گام‌های موثری برداشته است.

پیشگامی در تولید اگزوزوم به‌عنوان جایگزین سلول‌های بنیادی

سحر شجاعی، مدیرعامل این شرکت و فارغ‌التحصیل دکترای ژنتیک مولکولی از پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، در گفتگو با خبرنگار علمی برنا اعلام کرد: «شرکت دانش‌بنیان ژن‌درمانی خاورمیانه از سال ۹۸ تأسیس شد و بخش تحقیقات درمانی آن در مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی ایران مستقر است.»

وی افزود: «این شرکت در راستای تولید فرآورده‌های جایگزین TPN بر پایه محصولات مشتق از سلول، با محققان بالینی این دانشگاه همکاری می‌کند.»

شجاعی از تولید "اگزوسرم" به‌عنوان یکی از دستاورد‌های مهم این شرکت یاد کرد و گفت: «اگزوسرم، ترشحات سلول‌های بنیادی است که به‌جای سلول‌های بنیادی زنده استفاده می‌شود و علاوه بر درمان سرطان، در تغذیه کامل وریدی نیز کاربرد دارد.»

وی در ادامه توضیح داد: «با توجه به نگرانی‌ها درباره ماندگاری سلول‌های بنیادی زنده در بدن، ما موفق به تولید اگزوزوم به‌عنوان جایگزین این سلول‌ها شدیم. اگزوزوم‌ها ترشحاتی از سلول‌های بنیادی هستند که ویژگی‌هایی همچون عوامل رشد، خواص ضدالتهابی و قابلیت رگ‌زایی دارند.»

شجاعی اعلام کرد: این شرکت اولین مجموعه ایرانی است که فرمولاسیون تولید اگزوزوم از سلول‌های بنیادی مزانشیمی جداسازی‌شده از بند ناف نوزاد را به‌دست آورده است.

تحقیقات بالینی در درمان سرطان

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان افزود: «ما اولین کارآزمایی‌های بالینی اگزوزوم را بر روی بیماران سرطانی انجام دادیم که پس از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، به دلیل التهاب بالا دچار تخریب مویرگ‌ها شده بودند.» او توضیح داد که در این روش، به‌جای استفاده از TPN که شامل موادی، چون اسید‌های آمینه، قند و چربی است، اگزوزوم به بیماران تزریق شد تا به ترمیم مویرگ‌ها و اندام‌های آسیب‌دیده کمک کند.

به گفته او، نتایج نشان داد که پس از دو هفته از تزریق اگزوزوم، علائم بهبودی نظیر کاهش التهاب و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در بیماران مشاهده شد.

گسترش کاربرد‌های سلول‌درمانی

علاوه بر درمان سرطان، این شرکت در حوزه‌های دیگر نظیر نورولوژی، ناباروری و ارتوپدی نیز فعالیت می‌کند. شجاعی اظهار امیدواری کرد که با تکمیل مطالعات بالینی و دریافت مجوز‌های لازم از سازمان غذا و دارو، این فرآورده در دسترس بیماران قرار گیرد.

سلول‌ درمانی برای درمان بیماری‌های عصبی

به گزارش خبرنگار علمی برنا، یکی از بخش‌های اصلی تحقیقات این شرکت، درمان بیماری‌های تحلیل عصبی (Neurodegeneration) است. شجاعی توضیح داد: «این بیماری‌ها بر اثر عواملی مانند ژنتیک، مصرف دارو‌های خاص یا مکمل‌های ورزشی بروز می‌کنند و باعث تحلیل سیستم اعصاب مرکزی و محیطی می‌شوند.»

وی افزود: «در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری‌هایی مانند ALS وجود ندارد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که اگزوزوم‌ها قادرند بافت‌های عصبی آسیب‌دیده را بازسازی و پایانه‌های عصبی را فعال کنند. این روش برای بیمارانی که دچار سکته یا ضربه مغزی شده‌اند نیز می‌تواند موثر باشد، به شرطی که مدت زمان زیادی از آسیب نگذشته باشد.»

درمان بیماری‌های ارتوپدی و ناباروری با سلول‌درمانی

شجاعی یکی از کاربرد‌های اصلی سلول‌درمانی را در درمان بیماری‌های ارتوپدی از جمله آرتروز، نکروز سر فمور و شکستگی‌های استخوان دانست. او گفت: «ما با همکاری متخصصان ارتوپدی از ترکیب سلول‌های بنیادی و اگزوزوم برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کنیم.»

شجاعی، کاربرد دیگر این روش را افزایش باروری دانست و گفت: در خانم‌هایی که نزدیک به سن یائسگی‌ می‌شوند، ذخیره تخمدان آنها کاهش می‌یابد که این روش می‌تواند به فعالیت بیشتر تخمدان‌ها کمک کند.

وی افزود: مردان نیز در سنین بالا اکثرا دچار ناتوانی جنسی می‌شوند که این امر به دلیل اختلال عروق و تحلیل بافت جنسی است و در روش ما با تزریق سلول‌های بنیادی خود بیمار به بافت جنسی می‌توان از ناباروری آنها پیشگیری کرد.

این محقق اظهار کرد: تنها گروهی که نمی‌توان در آنها از این روش استفاده کرد، افرادی هستند که به صورت ژنتیکی دارای نقص ژنتیکی هستند.

نتایج نویدبخش تحقیقات بالینی

به گفته شجاعی، فرآورده اگزوزوم یکی از محصولات نسل جدید است که برای درمان هر نوع آسیب بافتی مناسب است. او بیان کرد: «این روش می‌تواند جایگزینی برای روش‌های جوان‌سازی پوست نظیر PRP باشد، زیرا اگزوزوم قادر است سلول‌های بنیادی بافت پوست یا مو را فعال کند.»

سلول‌ درمانی در درمان سرطان‌های خون

این فناور با اشاره به موفقیت‌های سلول‌های NK، CIK و CART در درمان سرطان‌های مرتبط با خون، گفت: «تحقیقات داخلی و خارجی نشان داده‌اند که استفاده از سلول‌های CART در برخی از سرطان‌های خونی می‌تواند تا حذف کامل بیماری موثر باشد.»

وی اظهار امیدواری کرد که تمرکز بیشتر بر فناوری‌های سلول‌درمانی در ایران بتواند به نجات جان بیماران بیشتری منجر شود و کشور را در این حوزه به‌عنوان یکی از قطب‌های منطقه معرفی کند.

زهرا وجدانی

انتهای پیام/