کشاورزی؛ ستون امنیت غذایی و توسعه پایدار کشور
برنا - گروه اقتصادی: معاون توسعه و منابع وزارت جهاد کشاورزی، بر اهمیت کشاورزی در امنیت غذایی و اقتصاد کشور تاکید کرد.
معاون توسعه و منابع وزارت جهاد کشاورزی، شاهپور علایی مقدم، در یازدهمین نمایشگاه تخصصی نهاده های کشاورزی با تاکید بر اهمیت کشاورزی در امنیت غذایی و اقتصاد کشور، گفت: «بخش کشاورزی با وجود تمام چالش‌ها، همچنان ۲۰ درصد اشتغال و ۸۰ درصد امنیت غذایی کشور را تأمین می‌کند و به‌عنوان مردمی‌ترین بخش اقتصاد ایران، نقش مهمی در توسعه پایدار دارد.»
وی با اشاره به اهمیت بهره‌وری در منابع کشاورزی، افزود: برای دستیابی به امنیت غذایی و توسعه پایدار، باید راندمان در بخش کشاورزی افزایش یابد. علاوه بر شعار 'آب مایع حیات است'، باید به خاک به‌عنوان بستر حیات توجه ویژه داشت و با استفاده از دانش و فناوری‌های نوین، بهره‌وری را به حداکثر رساند.
علایی مقدم به دستاوردهای کشاورزی ایران در چهار دهه گذشته اشاره کرد و اظهار داشت: «تولیدات کشاورزی از ۴۰ میلیون تن در ابتدای انقلاب، امروز به ۱۲۵ میلیون تن رسیده است. این افزایش تولید، علی‌رغم محدودیت‌های منابع آبی، تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها، حاصل تلاش کشاورزان، محققان و مروجان کشاورزی بوده است.»
وی با بیان نگرانی‌هایی از روند بیابان‌زایی و فرونشست زمین در کشور، خاطرنشان کرد: «در ابتدای انقلاب تنها ۱۴ دشت بیابانی در کشور وجود داشت، اما این عدد امروز به بیش از ۲۰ دشت رسیده است. این موضوع نیازمند توجه ویژه و اقدام جدی برای تغییر روش‌های سنتی کشاورزی به شیوه‌های مدرن و پایدار است.»
معاون توسعه و منابع وزارت جهاد کشاورزی، با انتقاد از وضعیت فعلی کشاورزی کشور، بر لزوم اجرای قوانین مؤثر برای یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا تأکید کرد.
وی با اشاره به مشکلات ناشی از خرد شدن اراضی کشاورزی گفت: «نبود قوانین جامع برای جلوگیری از خرد شدن زمین‌ها، مانع اجرای مکانیزاسیون و بهره‌وری مناسب در کشاورزی شده است. اکنون سرانه زمین هر کشاورز کمتر از ۵ هکتار است که این مسئله چالش بزرگی برای توسعه کشاورزی پایدار ایجاد کرده است.»
علایی مقدم همچنین با اشاره به شرایط اقلیمی کشور اظهار داشت: «ایران با میانگین بارش ۲۳۰ میلی‌متر در سال، در زمره کشورهایی قرار دارد که کشاورزی در آن با ریسک‌های فراوانی مواجه است. از ۴۴ نوع مخاطره کشاورزی در دنیا، ۳۶ مورد آن در ایران وجود دارد، از جمله تگرگ، سرمازدگی، سیل و آفات. بنابراین، استفاده از فناوری‌های نوین و نهاده‌های کیفی مانند بذر، کود و سم ضروری است.»
وی به وضعیت خاک‌های کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: «بیش از ۸۰ درصد خاک‌های کشور کمتر از یک درصد کربن آلی دارند و تنها ۲۵ درصد از اراضی قابل کشت ایران دارای خاک درجه یک و دو هستند. برای مقابله با این چالش، باید تغذیه مناسب خاک و به‌کارگیری شیوه‌های علمی کاشت، داشت و برداشت در دستور کار قرار گیرد.»
معاون توسعه و منابع وزارت جهاد کشاورزی همچنین بر ضرورت حمایت از تشکل‌ها و اتحادیه‌ها تأکید کرد و افزود: «جهش تولید با مشارکت مردم امکان‌پذیر است. اما برای تحقق این امر، باید نقش انجمن‌ها و اتحادیه‌ها در اقتصاد کشاورزی تقویت شود و موانع موجود برای واردات و تولید برطرف گردد.»
وی با اشاره به وابستگی کشور به واردات برخی محصولات استراتژیک همچون جو، ذرت و روغن، گفت: اگر مشکلات مربوط به پنج محصول استراتژیک را حل کنیم، می‌توانیم مشکلات دام و طیور کشور را نیز برطرف کنیم. برای این کار، برنامه‌ریزی دقیق، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و مدیریت صحیح منابع ارزی ضروری است.
برای تحقق اهداف بخش کشاورزی، الزامات برنامه‌ای و حمایت‌های مالی ضروری است
معاون توسعه و منابع وزارت جهاد کشاورزی، با انتقاد از عقب‌ماندگی کشاورزی ایران در بهره‌برداری از محیط‌های کنترل‌شده، خواستار اجرای برنامه‌های عملیاتی برای افزایش بهره‌وری و کاهش واردات شد.
وی با اشاره به وضعیت گلخانه‌ای در کشور گفت: «استان زنجان تنها ۵۰ هکتار گلخانه دارد، درحالی‌که تولید خیار، گوجه‌فرنگی و سبزیجات در فضای باز دیگر توجیه اقتصادی ندارد. تولید محصولات کشاورزی در محیط‌های کنترل‌شده باید افزایش یابد تا بتوانیم واردات ۱۶ میلیون تنی خود را کاهش دهیم.»
علایی مقدم همچنین به عدم توازن در تراز تجاری کشاورزی ایران اشاره کرد و افزود: کشور ۱۲۵ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می‌کند، اما ۲۴ میلیارد دلار واردات و تنها شش میلیارد دلار صادرات دارد. این نشان‌دهنده ضعف در تراز تجاری کشاورزی است که باید اصلاح شود.
وی با تأکید بر الزامات برنامه هفتم توسعه کشور اظهار داشت: «برنامه هفتم اهداف آرمانی بلندی دارد، ازجمله کاهش ۲۰ میلیارد متر مکعب مصرف آب و رسیدن به خودکفایی ۹۰ درصدی در محصولات اساسی. اما با راندمان آبیاری ۳۵ درصدی فعلی و محدودیت منابع، تحقق این اهداف دشوار است. الزامات این برنامه، از جمله تأمین بودجه کافی، باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد.»
علایی مقدم از عملکرد پایین برنامه‌های پنج‌ساله گذشته انتقاد کرد و گفت: «برنامه‌های چهارم تا ششم توسعه، به‌طور میانگین تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد تحقق یافته‌اند. علت این ناکامی، نبود الزامات اجرایی و تخصیص بودجه کافی است. سازمان برنامه و بودجه باید مکلف شود تا سالانه بودجه کامل این برنامه‌ها را به بخش کشاورزی تخصیص دهد.»
وی در پایان بر اهمیت عمل‌گرایی تأکید کرد و گفت: «نوشتن برنامه‌های جامع کافی نیست، بلکه باید با الزامات و تعهدات مالی مناسب همراه باشد تا بتوانیم به اهداف تعیین‌شده در بخش کشاورزی دست یابیم.»
انتهای پیام/
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
تبلیغات متنی