معاون راهبردی رئیس‌جمهور در نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد:
اگر می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم مدت‌ها پیش این کار را انجام می‌دادیم
برنا - گروه سیاسی؛ معاون راهبردی رئیس‌جمهور با بیان اینکه اگر ما می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم، مدت‌ها پیش می‌توانستیم این کار را انجام دهیم، گفت: برنامه‌ای که برای ساخت سلاح هسته‌ای باشد شباهتی به برنامه ما ندارد.
معاون راهبردی رئیس‌جمهور با بیان اینکه اگر ما می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم، مدت‌ها پیش می‌توانستیم این کار را انجام دهیم، گفت: برنامه‌ای که برای ساخت سلاح هسته‌ای باشد شباهتی به برنامه ما ندارد. شما سلاح‌های هسته‌ای را در آزمایشگاه‌های پنهانی می‌سازید که تحت بازرسی‌های بین‌المللی قرار نداشته باشند.
به گزارش خبرگزاری برنا، متن کامل گفت‌وگوی محمدجواد ظریف با فرید زکریا در نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد به شرح زیر است:
فرید زکریا: مهمان امروز ما کسی است که به معرفی نیازی ندارد. بدون شک یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های ایران در سه دهه گذشته که مردم با آن مواجه شده‌اند. معاون وزیر امور خارجه، سفیر ایران در سازمان ملل متحد و اکنون معاون رئیس‌جمهور. جناب آقای محمدجواد ظریف، خوش آمدید.
محمدجواد ظریف: خوشحالم که با شما هستم.
فرید زکریا: اجازه دهید با بیان تصویری که اکنون از موقعیت ایران در منطقه دارم، شروع کنم. به نظر من می‌توان گفت که ایران هرگز در موقعیتی ضعیف‌تر از امروز نبوده است. شما روی بشار اسد در سوریه شرط بزرگی بستید؛ مقدار زیادی پول، تسلیحات، و نیروهای شبه‌نظامی سرمایه‌گذاری کردید، اما اسد دیگر نیست. حزب‌الله، متحد کلیدی شما در لبنان، سه رهبری خود را از دست داده و نیروهایش به شدت تضعیف شده‌اند. شما با حماس روابط دارید؛ اما رهبری حماس نابود شده و زیرساخت‌های تونل‌های آن تخریب شده است. ایده "محور مقاومت" – این گروه‌های شبه‌نظامی که قرار بود با اسرائیل، کشورهای عرب خلیج فارس و منافع آمریکا مقابله کنند – اکنون به نظر می‌رسد بسیار ضعیف‌تر از گذشته شده است. مطمئن هستم که شما با این نظر مخالفت می‌کنید. پس به من بگویید چرا؟
محمدجواد ظریف: خب، اول اجازه بدهید دو نکته را مطرح کنم، چون زمان زیادی نداریم. اگر به یاد داشته باشید، در سال ۱۹۸۲ شارون به لبنان حمله کرد و تا بیروت پیش رفت. زیرا در سال ۱۹۷۸ تا رود لیتانی پیشروی کرده بود تا فلسطینی‌ها نتوانند به اسرائیل حمله کنند. اما در سال ۱۹۸۲، او برای نابودی کامل مقاومت فلسطینی‌ها تا بیروت رفت و عرفات را به تبعید در تونس فرستاد. اما چه اتفاقی افتاد؟
از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۷! جهاد اسلامی در سال ۱۹۸۱ شکل گرفت، حزب‌الله در سال ۱۹۸۲ به وجود آمد و حماس بین سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۷ تأسیس شد.
بنابراین، من به هیچ‌کس توصیه نمی‌کنم که از نابودی حماس، حزب‌الله، یا مقاومت فلسطین یا از «قطع کردن بازوهای ایران» خوشحال شود! چرا که مقاومت تا زمانی که اشغالگری وجود دارد ادامه خواهد داشت؛ تا زمانی که سرکوب ادامه دارد، مقاومت نیز ادامه خواهد داشت. مقاومت در برابر اسرائیل، اشغالگری اسرائیل، آپارتاید و نسل‌کشی قبل از انقلاب ایران وجود داشت. این مقاومت دقیقاً در زمانی قوی‌تر شد که اسرائیل و شارون فکر می‌کردند مقاومت را از بین برده‌اند.
همین حالا اگر به غزه نگاه کنید، حماس همچنان وجود دارد. نتانیاهو نتوانست به هدف خود برای نابودی حماس برسد. حماس همچنان وجود دارد. اسرائیل مجبور شد به یک آتش‌بس موقت تن دهد. امیدوارم که این آتش‌بس دائمی شود، به خاطر ۵۰ هزار نفری که قتل‌عام شدند! یک نسل‌کشی واقعی توسط اسرائیل! بخاطر اینکه پنجاه هزار نفر دیگر قتل‌عام نشوند!
مقاومت از بین نرفته است! می‌توانم به شما بگویم که امیدها برای محو شدن مقاومت بر اساس یک تحریف بوده است. اسرائیل این روایت را ساخته که این مسئله نه یک مسأله اسرائیلی-فلسطینی بلکه یک مسأله اسرائیلی-ایرانی است. این نکته اول!
نکته دوم: به سال‌های ۱۹۸۱-۸۲ برگردید و تا سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۰۴ پیش بروید! یک مورد به من نشان دهید که در آن مقاومت به نیابت از ایران عمل کرده باشد؟
آنها همیشه برای آرمان خودشان عمل کردند و هیچ وقت از ما دستور نگرفته‌اند. ما از حملات ۷ اکتبر بی‌خبر بودیم. در واقع، قرار بود در ۹ اکتبر جلسه‌ای با آمریکایی‌ها برای تجدید برجام داشته باشیم که به خاطر این عملیات مختل شد و بهم خورد.
فرید زکریا: اما این موضوع نشان می‌دهد که برای ایران سرمایه‌گذاری در تأمین مالی این شبه‌نظامی‌ها که حتی منافع ایران را دنبال نمی‌کنند، تصمیمی بسیار نادرست بوده است.
ظریف: بیایید درباره تأمین مالی صحبت نکنیم، چون خیلی‌ها در حال تأمین مالی بسیاری از چیزها هستند و موفق نمی‌شوند! بیايید تمرکز کنیم روی این واقعیت که ما از حقوق مردم حمایت کرده‌ایم. اکنون اقدامات اسرائیل تحت صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری برای نسل‌کشی قرار گرفته. نتانیاهو و وزیر دفاع اسرائيل تحت تعقیب قضائی دیوان کیفری بین‌المللی هستند. و آنها نمی‌توانند به داووس بیایند. رئیس‌جمهور اسرائیل میتواند به داووس بیاید چون در اسرائیل هیچ‌کسی نیست. (برای جواب دادن به چیزی که دیروز گفت). وگرنه باید به لاهه می‌رفت نه داووس. این واقعیت موجود است. مردم به مقاومت ادامه خواهند داد.
حال چرا من چنین چیزی می‌گویم؟ چون اگر می‌خواهید مسأله فلسطین را حل کنید، باید به خود ریشه مسأله فلسطین توجه کنید. تا زمانی که این مسأله وجود داشته باشد، مبارزه ادامه خواهد داشت. مقاومت ادامه خواهد یافت و حمایت از سوی جامعه بین‌المللی، از جمله متحدان عربی ایالات متحده، نیز وجود خواهد داشت.
فرید زکریا: نکته شما را گرفتم. اما اگر اجازه دهید، با احترام، شما به سوال من در مورد موقعیت ایران پاسخ ندادید. شما یکی از متحدان کلیدی‌تان، یعنی بشار اسد را از دست داده‌اید، یا حداقل متحدتان در حزب‌الله خیلی ضعیف‌تر شده است، سیستم‌های پدافند هوایی‌تان تخریب شده‌اند…
محمدجواد ظریف: این یک ادعاست
فرید زکریا: گزارش‌هایی داریم – شما می‌گویید که این درست نیست، اما – گزارش‌هایی از فرماندهان ایرانی وجود دارد که در مورد این موضوع صحبت می‌کنند که بهای سنگینی برای حمایت از اسد پرداخته‌اند. آیا این درست نیست که شما در موقعیتی بسیار ضعیف‌تر قرار دارید؟
ظریف: اجازه دهید دوباره چند نکته را مطرح کنم. ما با عراق جنگیدیم زمانی که هیچ پدافند هوایی نداشتیم. زمانی که هیچ سلاحی نداشتیم. زمانی که ایالات متحده به عراق ایواکس می‌داد، زمانی که فرانسه به عراق موشک‌های اگزوست و جنگنده‌های میراژ می‌داد، زمانی که آلمان به عراق سلاح‌های شیمیایی می‌داد، زمانی که بریتانیا به عراق تانک‌های چیفتن می‌داد، زمانی که روسیه – اتحاد جماهیر شوروی در آن زمان – به عراق میگ‌ها و موشک‌های اسکاد می‌داد، زمانی که چین در آن زمان به عراق موشک‌های سیلک‌وورم می‌داد.
ما هیچ چیزی نداشتیم. ما به مدت هشت سال در برابر عراق ایستادیم و حتی یک وجب از خاک خود را واگذار نکردیم.
پس اولاً، ادعا در مورد نابودی پدافند هوایی‌مان یک داستان است!
فرید زکریا: شما می‌گویید که این اتفاق نیفتاده است؟
ظریف: نه، ما آسیب دیدیم. اما این به این معنی نیست که پدافند هوایی‌مان را از دست دادیم!
و دوم اینکه، ما علیه یک ارتش با تجهیزات کامل – که توسط همه تجهیز شده بود – جنگیدیم، در حالی که هیچ‌کس برای هشت سال به ما سلاحی نمی‌داد. و ما حتی یک وجب از خاک خود را از دست ندادیم. و این چیزی است که در ایران طی ۲۲۰ سال گذشته اتفاق نیفتاده است. در ۲۲۰ سال گذشته، ما در هر جنگی که وارد آن شدیم، شکست خورده بودیم. این اولین دولتی در ایران است که در دو و نیم قرن گذشته ذره‌ای خاک را از دست نداده است. پس، ما در مورد یک دولت ضعیف صحبت نمی‌کنیم!
من به سوال شما پاسخ دادم و گفتم که یک مورد به من نشان دهید که این گروه‌ها، که به اشتباه «نیابتی‌های ایرانی» نامیده می‌شوند، به نمایندگی از ما عمل کرده باشند؟ اگر از جانب ما عمل نمی‌کنند، چه تاثیری بر قدرت ما دارند؟
حالا شما ممکن است بگویید که ما به نمایندگی از آنها در عرصه دیپلماتیک عمل کردیم و این به ما قدرت بخشید. اما ما هیچ‌گاه سعی نکردیم که سرمایه‌گذاری‌مان در منطقه را «نقد» کنیم. اکنون شما می‌گویید که این یک سرمایه‌گذاری غلط بوده است. اما من و شما به یک مکتب فکری در علوم اجتماعی تعلق داریم که تنها به قدرت مادی اعتقاد ندارد. هر دوی ما به قدرت معنایی (انگیزشی) باور داریم. واقعیت این است که ایران میتواند مردم را در خیابان‌ها در مناطق مختلف دنیا به حرکت درآورد، و این به ما قدرت می‌دهد، چه با حزب‌الله و چه بدون آن. ما هنوز آن قدرت را داریم. هنوز می‌توانیم مردم را به تحرک درآوریم و الهام‌بخش آنها باشیم، همانطور که در آغاز انقلاب این کار را کردیم.
ممکن است به خوبی گذشته نباشد، چون ما کاستی‌هایی داشته‌ایم که باید روی آنها کار کنیم. حالا اجازه دهید آنچه در مجله «فارین افرز» نوشتم و شما هم خوانده‌اید بگویم.
حال وقت آن رسیده که به جلو حرکت کنیم. ما به محیط اطراف خود به‌عنوان تهدید نگاه کرده‌ایم، به‌خاطر تاریخ‌مان. حالا، بارها و بارها ثابت کرده‌ایم که ما دیگر لقمه آسانی برای بلعیدن نخواهیم بود!
قبلاً بوده‌ایم! منظورم این است که انگلیسی‌ها و روس‌ها ایران را تصرف کردند و پس از جنگ جهانی دوم قحطی را به ما تحمیل کردند. اما امروز هیچ‌کس فکر نمی‌کند میتواند به راحتی أراده‌اش را به ایران تحمیل کند!
پس بیایید به‌جای اتکا به تهدید، بر اساس فرصت‌ها به جلو حرکت کنیم.
فرید زکریا: پس بیایید در مورد این موضوع صحبت کنیم. اجازه دهید از اینجا شروع کنم، اطلاعات ایالات متحده می‌گوید ایران تنها چند هفته، یا شاید چند روز، برای گریز به سلاح هسته‌ای فاصله دارد. آیا این درست است و آیا قصد دارید این کار را انجام دهید؟
ظریف: اگر ما می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم، مدت‌ها پیش می‌توانستیم این کار را انجام دهیم. برنامه‌ای که برای ساخت سلاح هسته‌ای باشد شباهتی به برنامه ما ندارد. شما سلاح‌های هسته‌ای را در آزمایشگاه‌های پنهانی می‌سازید که تحت بازرسی‌های بین‌المللی قرار نداشته باشند! کسانی که نگران برنامه هسته‌ای ما هستند، مثل اسرائیلی‌ها، می‌گویند که ما تنها چند روز تا ساخت سلاح هسته‌ای فاصله داریم. پس چرا آنها از برجام استقبال نکردند؟ برجام، حتی در بدترین تحلیل، ایران را حداقل به مدت ۱۵ سال از دستیابی به سلاح هسته‌ای دور نگه می‌داشت. پس کسانی که می‌گویند ایران به زودی سلاح هسته‌ای خواهد داشت – یعنی نتانیاهو از سال ۱۹۹۴ یا ۱۹۹۶ گفته که ایران در شش ماه آینده سلاح هسته‌ای خواهد داشت – حالا حدوداً سی سال از آن زمان گذشته و هنوز چند روز تا سلاح هسته‌ای فاصله داریم!
این چیزی است که ما در اصطلاح تخصصی خود به آن «امنیتی‌سازی» می‌گوییم، نه امنیت. ایران تهدید امنیتی نیست. برخی می‌خواهند ایران را به عنوان تهدید امنیتی معرفی کنند. ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی ابزارهایی هستند برای اقداماتی مانند نسل‌کشی در غزه! همیشه می‌گویند علیه ایران وارد عمل می‌شویم! اما شما علیه کودکان غزه وارد عمل شده‌اید!
فرید زکریا: اجازه دهید از شما در مورد مقاله‌ای که در «فارین افرز» نوشتید بپرسم. شما در آن اشاره کردید که در دوره ترامپ ممکن است فرصتی برای یک توافق با ایران وجود داشته باشد. من از این موضوع تعجب کردم، چون ترامپ همان کسی است که از توافق هسته‌ای ایران، برجام، خارج شد. چرا فکر می‌کنید که کسی که از برجام خارج شد، تحریم‌های آمریکا را دوباره علیه ایران اعمال کرد و گفت که می‌خواهد «فشار حداکثری» بر ایران بیاورد، میتواند یک فرصت باشد؟
ظریف: همیشه امید هست که مردم عقلانیت را انتخاب کنند. اما جدی‌تر، اجازه دهید یک روند زمانی به شما ارائه بدهم. جان بولتون در فوریه ۲۰۱۷ به پاریس رفت.
فرید: زمانی که مشاور امنیت ملی ترامپ بود؟
ظریف: نه !او مقاله‌ای در اواخر ۲۰۱۶ نوشت که نقشه راهی برای ترامپ برای خروج از برجام ارائه می‌داد. در فوریه ۲۰۱۷ به پاریس رفت و در یک تجمع مجاهدین خلق (منافقین) صحبت کرد. فکر می‌کنم اظهارنامه مالیاتی او نشان می‌دهد که برای این کار ۴۰ هزار دلار دریافت کرده بود. به من گفته‌اند که او در اظهارنامه مالیاتی خود دروغ گفته، بنابراین ممکن است بیشتر از این دریافت کرده باشد…
زکریا: این گروه از سرنگونی دولت ایران حمایت می‌کند.
ظریف: این گروه مدتی در فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده قرار داشت.او (بولتون) در همان سخنرانی گفت: «دفعه بعد، سال آینده، در تهران!» سپس در آوریل به عنوان مشاور امنیت ملی منصوب شد!
پومپئو در ۲۶ آوریل به عنوان وزیر امور خارجه تایید شد. او در ۲۸ آوریل به اسرائیل رفت و از نتانیاهو خواست که آن نمایش مضحک را درباره "اسنادی" که از ایران کشف کرده بودند، به راه بیندازد. ترامپ در ۸ مه از برجام خارج شد.
اگر به این تسلسل وقایع نگاه کنید، من دلایلی دارم – از آنچه که از رهبران کشورهای دیگر شنیدم – که نشان می‌دهد آنها ترامپ را به دو چیز قانع کرده بودند. اول اینکه ایران در حال فروپاشی بود و خروج ناگهانی از برجام آخرین میخ بر تابوت ایران خواهد بود.
دوم اینکه با این اسناد جعلی که نتانیاهو نشان می‌داد، حمایت بین‌المللی از ایالات متحده برای خروج از برجام حاصل خواهد شد! حالا این بار او بولتون را کنار گذاشت، هوک را اخراج کرد، پومپئو را کنار گذاشت، چون پومپئو در حال تلاش برای کسب یک سمت بود. هوک هم تا دیروز آنجا بود، نه؟ او حمایت سرویس مخفی از جان بولتون را که به بهانه اتهام ساختگی تلاش ایران برای قتل او بود، که از ابتدا بی‌اساس بود، قطع کرد.
پس امیدوارم که این بار، ترامپ ۲ جدی‌تر، متمرکزتر و واقع‌گراتر باشد. بداند که این خروجی به او تحمیل شد – و خودش هم گفته که این کار را برای اسرائیل انجام داد – و امروز می‌گوید که دیگر برای هیچ کشور دیگری هیچ کاری نخواهد کرد.
او این را در مراسم تحلیفش گفت.
پس از خروج از برجام، ایران بر اساس محاسبات "زمان گریز" خود شما توان هسته‌ای بیشتری پیدا کرده است. من خودم محاسبات زمان گریز انجام نمی‌دهم چون هدف ما عبور از این مرز نیست! اما بر اساس محاسبات آمریکایی‌ها، زمانی که بولتون آن دستور اجرایی خروج از برجام را برای ترامپ نوشت، ما یک سال با دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله داشتیم. امروز حتی آمریکایی‌ها می‌گویند که ما فقط چند روز با آن فاصله داریم! این تحریم‌ها بار اقتصادی زیادی را بر دوش مردم ایران گذاشته است. البته دولت ایران نیز تحت فشار است، اما بیشترین آسیب به مردم ایران و به ویژه اقشار آسیب‌پذیر وارد شده است.
فرید زکریا: در واشنگتن افرادی هستند که درباره یک توافق جدید صحبت می‌کنند. یک توافق هسته‌ای جدید با ایران که شامل تعهدی از سوی ایران مبنی بر عدم ادامه حمایت از نیروهای نیابتی یا...
ظریف: ما هیچ‌گاه نیروهای نیابتی نداشتیم.
ظریف: ببینید! ایالات متحده همیشه بر این تأکید داشت که باید توافقی منطقه‌ای داشته باشیم. حالا ما یک توافق منطقه‌ای داریم. روابط خوبی با عربستان سعودی داریم، روابط خوبی با امارات متحده عربی داریم. من در مقاله‌ای که به‌تازگی در اکونومیست نوشتم، پیشنهاد کرده‌ام که باید یک توافق جدید در این منطقه داشته باشیم. من آن را طرح «مودت» نامیدم. انجمن گفت‌وگوی مسلمانان غرب آسیا. مخفف آن در زبان عربی «مودت» است. یعنی دوستی. تیتر مقاله اکونومیست «مودت به جای دشمنی» بود! بیایید پیش برویم. ما به این اینجا رسیده‌ایم.
می‌گویند «بازوهای ما قطع شده است؟». پس حالا از چه چیزی نگرانند؟ اگر ایران در منطقه هیچ قدرتی نداشته باشد، اگر بازوان ایران…
فرید زکریا: منظور تعهد به عدم حمایت از بازسازی آن‌هاست. آیا شما چنین چیزی را در نظر خواهید گرفت؟
ظریف: مشکل اینجاست که این آدرس اشتباه است! آدرس مقاومت در منطقه در تل آویو است. در نسل‌کشی اسرائیلی، اشغال، آپارتاید و نقض حقوق فلسطینی‌ها است. آدرس در تهران نیست! ایالات متحده و اسرائیل، برای پنجاه سال آینده هم می‌توانند ایران را تحت فشار قرار دهند! این مسئله فلسطین را حل نخواهد کرد.
اگر می‌خواهید مسئله فلسطین حل شود، تنها راه‌حل، و من فکر می‌کنم که همه کسانی که در داووس ۲۰۲۵ صحبت کرده‌اند، احتمالاً به جز مردی که دیروز با او مصاحبه کردید، بر این تأکید کرده‌اند که تنها راه‌حل، تشکیل یک دولت فلسطینی پایدار است.
ایران همیشه از مبارزه مردم برای حقوق انسانی‌شان، برای حق تعیین سرنوشتشان حمایت کرده است و ما به این حمایت ادامه خواهیم داد. اما این علت نیست! باید مبارزه‌ای وجود داشته باشد تا شما از آن حمایت کنید. حمایت شما مبارزه را ایجاد نمی‌کند. مبارزه وجود دارد. یک دلیل برای مقاومت وجود دارد که ناشی از اشغال، تجاوز و نقض حقوق بشر است.
مگر این راه‌حل به دست آید، مقاومت بیشتر خواهد شد، گروه‌های بیشتری خواهند آمد، با یا بدون کمک ایران.
فرید زکریا: بگذارید در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران از شما بپرسم. من در سال گذشته چندین بار در عربستان سعودی بودم. زنان سعودی به من آمدند و گفتند که بسیار افتخار می‌کنند که حالا در عربستان سعودی، زنان حقوق بیشتری نسبت به ایران دارند. رئیس‌جمهور جدید گفته که قرار است امکان این را فراهم کند که زنان هر چیزی که می‌خواهند بپوشند. اینکه دیگر نیازی به پوشیدن روسری نباشد و از آنچه که من آن را آزار زنان توسط گشت ارشاد می‌دانم جلوگیری شود. این هنوز به نظر نمی‌رسد که اتفاق افتاده باشد. آیا این اتفاق خواهد افتاد؟
ظریف: خوب، ببینید. من به این که در شکل‌گیری کابینه ایران نقشی داشته‌ام افتخار می‌کنم. در کابینه‌مان چهار زن داریم. در سطح وزارتی.
فرید زکریا: آیا این زنان می‌توانند بدون پوشش مو در جلسات کابینه حضور پیدا کنند؟
ظریف: خوب، آنها انتخاب کرده‌اند که این کار را نکنند چون به قوانین کشور احترام می‌گذارند. حالا، اگر به خیابان‌های تهران بروید، خواهید دید که بسیاری از زنان موهای خود را نمی‌پوشانند. این خلاف قانون است، اما دولت تصمیم گرفته است که زنان را تحت فشار قرار ندهد. این وعده‌ای بود که رئیس‌جمهور پزشکیان داد و این وعده در حال اجراست. او اجرای قانون را با موافقت ارکان نظام به تعلیق درآورد. منظور من رهبری کشور نیست. منظور ارکان کشور است، مانند رئیس مجلس، رئیس قوه قضائیه و دیگران، مانند شورای امنیت ملی.
پس ما در مسیر درست حرکت می‌کنیم. برای اولین بار، اقلیت‌های قومی ما به عنوان استاندار در کردستان ایران و بلوچستان ایران منصوب شده‌اند. ما یک عضو از اقلیت در کابینه داریم. بنابراین، مسائلی هست که مطمئناً رئیس‌جمهور پزشکیان به عنوان فرد مسئول تشکیل کابینه به آنها افتخار می‌کند. من نیز خیلی افتخار می‌کنم. این کافی نیست فرید. این یک گام در مسیر درست است.
فرید زکریا: بگذارید در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران از شما بپرسم. من در سال گذشته چندین بار در عربستان سعودی بودم. زنان سعودی به من آمدند و گفتند که بسیار افتخار می‌کنند که حالا در عربستان سعودی، زنان حقوق بیشتری نسبت به ایران دارند. رئیس‌جمهور جدید گفته که قرار است امکان این را فراهم کند که زنان هر چیزی که می‌خواهند بپوشند. اینکه دیگر نیازی به پوشیدن روسری نباشد و از آنچه که من آن را آزار زنان توسط گشت ارشاد می‌دانم جلوگیری شود. این هنوز به نظر نمی‌رسد که اتفاق افتاده باشد. آیا این اتفاق خواهد افتاد؟
ظریف: خوب، ببینید. من به این که در شکل‌گیری کابینه ایران نقشی داشته‌ام افتخار می‌کنم. در کابینه‌مان چهار زن داریم. در سطح وزارتی.
فرید زکریا: در ایران افرادی تندرویی هستند که شما را دوست ندارند. در واقع، شما در حال حاضر – من جزئیات کامل را نمی‌دانم – اما گفته می‌شود که آنها شما را به دادگاه کشانده‌اند یا پرونده‌هایی علیه شما در دادگاه تشکیل داده‌اند تا شما را از شغل کنونی‌تان برکنار کنند. آیا این موفق خواهد شد؟ اساساً استدلال این است که فرزندان شما تابعیت آمریکایی دارند.
ظریف: فرزندان من در ایالات متحده به دنیا آمده‌اند.
فرید زکریا: پس آنها شهروند بر اساس حق تولد هستند.
ظریف: زمانی که دانشجو بودیم.
فرید زکریا: آیا این تلاش موفق خواهد بود و مهم‌تر از آن، آیا این نشان نمی‌دهد - همانطور که رئیس‌جمهور اسرائیل گفته است - که تندروهایی که معمولاً به‌عنوان کسانی که سیاست‌های امنیتی اصلی را کنترل می‌کنند شناخته می‌شوند، به افرادی مثل شما اعتماد ندارند؟ آنها می‌خواهند سیاستگذاری کنند و آنچه شما در مکان‌هایی مثل داووس می‌گویید برایشان اهمیتی ندارد، چون در واقع این آنها هستند که امور را مدیریت می‌کنند.
ظریف: در واقع، این‌طور نیست چون من اینجا هستم. اگر آنها مدیریت کارها را در دست داشتند، طبق دیدگاهشان، من حتی اجازه نداشتم در خیابان‌ها قدم بزنم، نه فقط خیابان‌های داووس، بلکه حتی خیابان‌های تهران! اما این نشان می‌دهد که ایران یک جامعه تک‌صدایی نیست. ما صداها و دیدگاه‌های مختلفی داریم و نمی‌توانیم آنها را سرکوب کنیم. در برخی جاها، زمانی صداهای پیشرفت را خاموش می‌کردند و در زمانی دیگر، صداهای سنتی را. اما ما این کار را نمی‌کنیم!
صداهای پیشرفت، صداهای – من این برچسب‌ها را دوست ندارم – اما صداهایی که طرفدار سیاست‌های بازتر هستند، بسیار فعالند. صداهایی که مخالف ما هستند، نیز بسیار فعالند. آنها در انتخابات می‌بازند، در انتخابات می‌برند. در آخرین انتخابات ما باختیم. در این انتخابات ما برنده شدیم، اما رقابت بسیار نزدیکی بود. برای اولین بار در زندگیم که کار "داخلی" انجام دادم، در این کمپین بود. و مجبور شدم از شهری به شهر دیگر برای رئیس‌جمهور پزیشکیان، در آن زمان کاندیدا پزیشکیان، کمپین کنم. و من می‌دانم، با تمام وجودم احساس کردم که این یک رقابت سخت بود. یک رقابت واقعی، با یک انتخاب واقعی. اگر امروز به جای رئیس‌جمهور پزیشکیان، رئیس‌جمهور جلیلی داشتید، ممکن بود یک جنگ در منطقه داشته باشید. بنابراین، در ایران تکثر وجود دارد، تفاوت دیدگاه‌ها در ایران وجود دارد. من به این دیدگاه‌های مختلف احترام می‌گذارم. من نمی‌خواهم افرادی که کمپین‌های تخریبی علیه من راه می‌اندازند توسط دولت خاموش شوند یا ساکت شوند. زیرا اگر ما این کار را با آنها بکنیم، فردا آنها این کار را با ما خواهند کرد. بنابراین فکر می‌کنم خوب است که آنها مرا به دادگاه می‌کشند. نه من، بلکه دولت را به دادگاه می‌کشند تا تلاش کنند مرا از کار برکنار کنند چون فکر می‌کنند انتصابی من نقض قانون است. این تفسیر آن‌هاست. ما تفسیر متفاوتی داریم و اگر پرونده به دادگاه برود، اگر دادگاه تصمیم بگیرد که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد، دولت استدلال خود را ارائه خواهد داد، اگر دادگاه تصمیم بگیرد که باید بروم، خب می‌روم!
این پایان دنیا نخواهد بود. دوباره تدریس را شروع می‌کنم. این سومین تناسخ من است! منظورم این است که بعد از اینکه من سفیر ایران در سازمان ملل متحد بودم، به خانه برگشتم و ۶ سال در دانشگاه ماندم. بعداً به عنوان وزیر خارجه تجدید تجسم شدم. و پس از پایان دوره‌ام به عنوان وزیر خارجه، به دانشگاه رفتم و ۳ سال عالی را گذراندم، دو کتاب نوشتم. و حالا برگشته‌ام. می‌توانم به دانشگاه برگردم. یا بازنشسته شوم. زمانش رسیده است.
فرید زکریا: آقای معاون رئيس‌جمهور، خوشحال شدم از حضور شما.
ظریف: خوب است دوباره شما را دیدم فرید.
انتهای پیام/
مدیرکل رسانه معاونت راهبردی رئیس‌جمهوری:
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
تبلیغات متنی