نقش تجربیات کودکی در ایجاد تروماهای بزرگسالی/ رستم‌زاده: نقاط کور زندگی در تجربیات تلخ کودکی ریشه دارند

کودک با کوله‌ای از آنچه که پشت سر گذاشته پا به دنیای بزرگسالان می‌گذارد و تصمیماتی که می‌گیرد؛ مطابق با این تجربه‌ها خواهند بود ولو آن که خود فرد در سر تا سر زندگی متوجه این موضوع نشود که بسیاری از تصمیمات را با تاثیر و تاسی از تجربیات خود گرفته است. از همین رو هم نحوه عبور از کودکی مورد توجه واقع می‌شود.

در سومین بخش از پرونده «تاثیرات تجربیات کودکی بر زندگی بزرگسالی» با سکینه رستم‌زاده روانشناس کودک و نوجوان به گفت‌و‌گو نشستیم:

سکینه رستم‌زاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا، با اشاره به ترویج واژه «تروما» به معنای آسیب، در فضای مجازی یا منابع اطلاعاتی گفت: با توجه به این که هیجانات، عواطف و پایه‌های رفتاری در دوره کودکی شکل می‌گیرد؛ از همین رو نقاط کور زندگی، ریشه در تجربیات تلخ کودکی دارند.

عبور از مشاجرات خانوادگی در ذهن کودک ثبت می‌شود

وی با بیان این که بخشی از آسیب‌های دوره کودکی تا نوجوانی و حتی بزرگسالی ماندگار هستند ادامه داد: با توجه به این که اختلاف و مشکل بین زوجین از طبیعی‌ترین اتفاقات زندگی مشترک است؛ نحوه عبور از این اتفاق به عنوان تجربه در ذهن کودک ثبت خواهد شد؛ به عبارت دیگر اگر اختلاف مذکور به طور عادلانه و منصفانه حل شود یا به تعارض و دعوا و درگیری ختم شود؛ در هر صورت کودک الگو می‎گیرد. از همین رو هم است که الگو‌های رفتاری افراد در دوره کودکی شکل می‌گیرد.

وی با بیان این که تجربیات اولیه بر مغز کودک تاثیر خیلی زیادی دارد تشریح کرد: در شرایط مقابل، وقتی کودک شاهد کوتاه آمدن مداوم یکی از دو والد خود در مشاجرات و تعاملی همراه با خشونت است؛ به احتمال زیاد در آینده‌ای نه چندان دور با همسر خود چنین رفتاری پیشه خواهد کرد. چرا که به طور مداوم از سوی والدین خود برخوردی منفعلانه دیده که ارزش‌ها و احساساتی که داشتند را نادیده می‌گرفتند.

این روانشناس با بیان این که رفتار‌های سازنده در سنین کودکی به شکل عادت در می‌آیند افزود: وقتی کودک در فضایی مداوم با تجربیات تلخ به جای محیطی سرشار از رفتار‌های سازنده رشد پیدا می‌کند؛ مسلم است که عواطف و احساساتی که دارد تحت تاثیر قرار گرفته و به طبع آن، باور‌ها و حتی روند خودشناسی و هویت فرد نیز دستخوش تغییر شود.

خوش بینی نسبت به آینده از دیگر مزیت‌های تجربیات خوب کودکی است

رستم‌زاده با اشاره به به توانایی بالای زبان آموزی کودکان تشریح کرد: به عنوان مثال کودکی که در محیطی غنی و مجهز رشد پیدا می‌کند؛ قابلیت یادگیری چند زبان را خواهد داشت. علاوه بر تجربه مثبتی از کودکی به جای می‌ماند؛ افزایش اعتماد به نفس و خوش بینی نسبت به آینده از دیگر مزیت‌های تجربیات خوب کودکی است. در حالی که گروه دیگری از کودکان نه تنها زبانی به جز زبان مادری نمی‌آموزند؛ بلکه با دایره لغتی ضعیف پا به جامعه می‌گذارد که تاثیری منفی در روابط فردی، مهارت‌های اجتماعی و حتی موفقیت‌های آینده ایفا می‌کند.

وی با اشاره به رشد سریع مغز در سال‌های اولیه زندگی تصریح کرد: با توجه به این که تعداد بسیار بالای اتصالات عصبی در این سال‌ها شکل می‌گیرد؛ از همین رو اولین سال‌های زندگی به عنوان پایه یادگیری، حافظه و احساسات شناخته می‌شود. از سوی دیگر همیشه فرصت‌های یادگیری در دسترس نیست؛ به عبارت دیگر پنجره‌های فرصت، زمانی طلایی دارند که خارج از این زمان دیگر باز نخواهند شد. در این بازه زمانی است که مغز، آمادگی یادگیری مهارت‌ها را پیدا می‌کند و تجربیات بد نیز جایگزین فرصت‌های مطلوب می‌شوند.

رستم‌زاده خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه رشد شناختی کودکان با رشد سنی بالا می‌رود؛ تاثیر عوامل غیر قابل کنترل نیز کمتر می‌شود و از همین طریق، آسیب‌های دوره نوجوانی و بزرگسالی رنگ و تاثیر کمتری نسبت به تجربیات کودکی دارند.

انتهای پیام/