کشف یکی از زیباترین کتیبه های دوره ساسانی بر فراز کوهستان نقش رستم مرودشت

«کوهستان نقش رستم» از جمله کوهستان های است که «بار میراث معنوی» دشت مرودشت را در بیشتر ادوار تاریخی و چند سده پس از ورود اسلام  به دوش خود کشیده است.

به گزارش خبرگزاری برنا، چندین سنگ نگاره مذهبی «انشانی» همزمان با دوره ایلام، ایجاد آرامگاه های شاهان هخامنشی در دل صخره های نقش رستم  و قربانی هایی(Lan) که تا اواخر دوره هخامنشی در کنار آرامگاه ها انجام می گرفته و همچنین نگاره ساختمان موسوم به کعبه زرتشت بروی سکه های شاهان مستقل فارس، شاهد گویایی از تقدس این محل بوده است.

فراوانی تدفین های بهدینان زرتشتی تا چندین سده پس اسلام در کوهستان نقش رستم به عنوان کوهستانی مقدس، عنوان «بن خانک» در کتیبه کرتیر (بر دیواره کعبه زرتشت) و همچنین «دژ نپشت» در کتاب پنجم دینکرد و ایجاد سنگ نگاره های شاهان ساسانی در این  مکان نشان می دهد که با تأسیس سلسله ساسانی بر تقدس کوهستان نقش رستم بسی افزوده شده است. 

ابوالحسن اتابکی در همین زمینه اذعان داشت که همین بار معنوی از مفاهیم سنگ نوشته ها نیز حاصل می گردد: داریوش بزرگ، اردشیر و شاهپور اول ساسانی، اعلامیه های سیاسی- مذهبی و در عین حال تبلیغاتی خود را بر دیواره صخره های نقش رستم و کعبه زرتشت برای آیندگان به نگارش در آورده اند و نجیب زادگان و پارسایان قلعه نقش رستم و شهر استخر نیز با نگرش به همین«تقدس کوهستان» به کمک کاتبان محلی، اندیشه های خود را در جملاتی کوتاه بر روی تخته سنگها هموار نگاشته اند.

وی گفت بخشی از این کتیبه های به نگارش در آمده شامل پند و اندرزهایی می گردد که مفاهیم متفاوت اخلاقی را در بر می گیرند. برخی از آنها اشاره به ساخت و سازهای فراز کوهستان دارد و بخشی دیگر نیز جملات دعایی ست که به آمال و آرزوهای فردی پرداخته است.

اتابکی افزود: سنگ نوشته نویافته حاضر نیز که با همکاری خانم ابراهیمی و فضل اله حبیبی کشف؛ مورد بررسی و خوانش قرار گرفته، در برگیرنده اندرزی کوتاه به «خط پهلویِ کتابی» است که در یک سطر به شکل افقی بر سنگ هایی هموار بر فراز کوهستان نقش بسته است. موضوع این اندرز، تقابل و هماوردی میان دو نیروی «هوشیاری» و «دانایی»ست که از دیدگاه نویسنده یا کاتب آن، تنها راه هماوردی با انسان هشیار و بیدارتَن، کسی است که دارای قدرت دانایی باشد. 

متن سنگ نوشته نشان می دهد که مفاهیمی چون دانایی و خردورزی، پیشگام اندیشه های اخلاقی در دوره ساسانی بوده، چنانچه با توسل به همین دانایی و خردورزی ست که مردمان می توانند در آزمون های دشوار راه درست را انتخاب نمایند.

دانایی و خرد به معنای درک و فهم، عامل سنجش میان نیکی و بدیها در ایران باستان به شمار می رفته و گاه نیز فراتر آن در جامعه ایرانی نمو پیدا کرده و ستایش شده است. ستایش دانایی و خرد در متونی چون «مینوی خرد»، «اندرز بزرگمهر»، «کارنامه اردشیربابکان»، «اندرز بهزاد پیروز فرخ»، «بهمن نامه» و «اندرز آذرفرنبغ» نشان از اهمیت این مفاهیم اخلاقی در جامعه آن روزگار بوده است. 

اتابکی اظهار کرد: دلیل این همه تاکید بر وجود دانایی و خردورزی ریشه در «فرهنگ اوستایی» دارد که اهورمزدا خود سرچشمه دانایی و خردمندی ست. 

انتهای پیام/