بحران ازدحام جمعیت در مترو؛ چالشی جدی برای مدیریت شهری

مترو به عنوان یکی از ارکان اساسی حمل‌ونقل عمومی، نقشی کلیدی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا ایفا می‌کند. بسیاری از شهروندان برای جابجایی سریع و اقتصادی از این وسیله استفاده می‌کنند، اما در روز‌های اخیر ازدحام بیش از حد جمعیت در ایستگاه‌های مترو، به‌ویژه در آستانه سال نو، چالش‌های بسیاری را برای شهروندان و مدیریت شهری ایجاد کرده است. این افزایش شدید مسافران، همراه با ناکارآمدی در مدیریت تردد، مشکلاتی نظیر تأخیر‌های طولانی در حرکت قطارها، از کار افتادن پله‌های برقی و نارضایتی عمومی را در پی داشته است. برخی از شهروندان که برای رفت‌وآمد روزانه از مترو استفاده می‌کنند، به دلیل ازدحام بیش از حد و تأخیر‌های مداوم، ناچار به تغییر شیوه حمل‌ونقل خود شده‌اند که این مسئله تأثیر مستقیمی بر افزایش ترافیک و آلودگی هوا شهر تهران دارد.

یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید این بحران، تأخیر‌های مکرر در اعزام قطار‌ها و مشکلات فنی است. برای مثال، در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۴۰۳، نقص فنی یکی از قطار‌ها در ایستگاه استاد معین موجب توقف ۳۰ دقیقه‌ای سرویس‌دهی شد که این اتفاق تجمع گسترده مسافران در ایستگاه‌ها را در پی داشت. همچنین، در ایستگاه صادقیه، تأخیر‌های مکرر در اعزام قطار‌ها موجب شده است که مسیر یک‌ساعته در مدت سه ساعت طی شود. این وضعیت، شهروندان را با خستگی و نارضایتی شدید مواجه کرده و سطح درگیری‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی را افزایش داده است. در واقع می‌توان گفت این شرایط موجب افزایش سطح خشونت‌های اجتماعی در محیط‌های شلوغ مترو شده است. گزارش‌های متعددی از درگیری‌های لفظی و فیزیکی میان مسافران منتشر شده که امنیت عمومی را نیز به خطر انداخته، از سوی دیگر، فشار‌های روانی ناشی از تأخیر‌ها و ازدحام جمعیت، موجب افزایش استرس و خستگی در میان شهروندان شده است.

مشکلات زیرساختی و تأثیر شرایط جوی نیز عامل دیگری در ایجاد این بحران هستند. در بهمن‌ماه امسال، به دلیل بارش برف و تأثیر آن بر شبکه برق بالاسری، حرکت قطار‌های خط ۵ مترو در مسیر گلشهر – تهران دچار اختلال شد. این مسئله ضعف سیستم مدیریت بحران و عدم پیش‌بینی‌های لازم برای مواجهه با مشکلات فنی را نشان می‌دهد. در زمستان سال جاری، گزارش‌هایی مبنی بر نشت آب در برخی ایستگاه‌ها و مشکلات ناشی از یخ‌زدگی خطوط منتشر شده که بر عملکرد قطار‌ها تأثیر منفی گذاشته است. علاوه بر مشکلات فنی و تأخیرها، اختلال در سیستم فروش بلیت نیز موجب افزایش نارضایتی مسافران شده است. برخی شهروندان گزارش داده‌اند که پس از پرداخت هزینه، بلیتی فاقد بارکد دریافت کرده‌اند و ناچار به خرید مجدد شده‌اند. این مسئله علاوه بر ایجاد هزینه اضافی، موجب افزایش ازدحام در گیت‌های ورودی مترو نیز شده است.

ازدحام در مترو باعث شده که بسیاری از شهروندان به استفاده از تاکسی‌های اینترنتی و شخصی روی بیاورند. این امر علاوه بر افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، موجب افزایش ترافیک و تشدید آلودگی هوا در شهر خواهد شد. افزایش مصرف سوخت و انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی، سلامت شهروندان را به خطر انداخته و هزینه‌های عمومی برای کنترل آلودگی را افزایش داده است.

برای کاهش این مشکلات، ضرورت دارد که اقداماتی در جهت بهبود مدیریت مترو انجام شود. افزایش ظرفیت قطارها، کاهش فاصله زمانی حرکت آنها و راه‌اندازی قطار‌های ویژه در ساعات اوج تردد می‌تواند به کاهش ازدحام کمک کند. بهبود زیرساخت‌های فنی، رفع نواقص سیستم برق‌رسانی و ایجاد سیستم‌های پشتیبان برای تأمین برق قطار‌ها در مواقع اضطراری نیز از ضروریات است. اصلاح و بهینه‌سازی سامانه‌های فروش بلیت، افزایش دستگاه‌های شارژ بلیت و بهبود خدمات پشتیبانی هم می‌تواند روند تهیه بلیت را برای مسافران تسهیل کند. همچنین، افزایش تعداد نیرو‌های نظارتی در ایستگاه‌های پرتردد، می‌تواند از افزایش خشونت‌ها جلوگیری کرده و شرایط سفر را برای شهروندان بهبود بخشد.

مترو شریان حیاتی حمل‌ونقل عمومی در کلانشهری مانند تهران است، در نتیجه ضرورت دارد که سیستم مدیریتی آن در بسیاری از موارد اصلاح شود تا بتواند به‌طور مؤثر به نیاز‌های شهروندان پاسخ دهد. بحران ازدحام جمعیت اخیر در مترو، نشان‌دهنده کاستی‌های مدیریتی و فنی است که باید با رویکردی جامع و علمی مورد بررسی و اصلاح قرار گیرد. مسئولان مربوطه باید به‌سرعت در جهت اصلاح این مشکلات اقدام کنند تا مترو بتواند به کارآمدی مورد انتظار شهروندان بازگردد.

انتهای پیام/