
تا حالا به این فکر کردید که چطور یک جرثقیل تاور کرین، همزمان با رشد یک برج بلند، خودش هم بلندتر میشود؟ آیا باید بعد از هر چند طبقه، یک تاور کرین جدید آورد و جایگزین کرد؟ یا اینکه این جرثقیلها، مثل یک جادو، همراه با پروژه رشد میکنند؟
راز این کار در کاج تاور کرین (Tower Crane Climbing System) نهفته است! این سیستم، یک تکنیک فوقالعاده هوشمندانه است که اجازه میدهد تاور کرین در همان محل خودش، بدون جابهجایی و بدون نیاز به نصب مجدد، ارتفاع بگیرد.
اگر مهندس، پیمانکار، یا حتی کنجکاو در دنیای ساختوساز هستید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید، چون قرار است نکاتی را بخوانید که شاید در هیچ سایت دیگری پیدا نکنید!
تاور کرین، همان جرثقیلهای غولپیکری هستند که در هر پروژه بلندمرتبهای میبینید. اگر یک برج ۱۰۰ طبقه در حال ساخت باشد، بدون تاور کرین، این پروژه تقریبا غیرممکن خواهد بود.
کاربردهای اصلی تاور کرین در ساختوساز:
✅ حمل و نقل تجهیزات سنگین مثل تیرآهن، بتن، و شیشههای عظیم در ارتفاع
✅ کمک به ساخت پلها، آسمانخراشها و حتی استادیومهای بزرگ
✅ سرعت بخشیدن به عملیات ساختمانی و کاهش هزینههای حملونقل دستی
✅ ایجاد ایمنی بیشتر برای کارگران با کاهش نیاز به جرثقیلهای زمینی خطرناک
اما مشکل اصلی این جرثقیلهای بزرگ چیست؟ ارتفاع محدود! و اینجاست که کاج تاور کرین وارد ماجرا میشود.
کاج تاور کرین(تلسکوپاژ) یا سیستم بالابر برج جرثقیل، یک فناوری فوقالعاده هوشمندانه است که به جرثقیلها این امکان را میدهد تا همراه با پروژه، قد بکشند!
این سیستم باعث میشود که نیازی به نصب مجدد تاور کرین نباشد و بدون نیاز به تغییر مکان یا جایگزینی، همان جرثقیل در محل خود، ارتفاع بیشتری بگیرد.
چرا به آن "کاج" میگویند؟
اگر از زاویهای مناسب به این سیستم نگاه کنید، متوجه خواهید شد که مکانیزم اضافه شدن قطعات جدید به تاور کرین، شبیه رشد تنه یک درخت کاج است! هرچند این نامگذاری در ایران مرسوم است، اما در زبان انگلیسی به آن Climbing System یا Self-Raising Tower Crane گفته میشود.
برای استفاده از هر نوع جرثقیلی مانند جرثقیل دروازه ای یا تاورکرین ها لازم است در ابتدا با نحوه عملکرد آن آشنا شوید. کاج تاور کرین باعث میشود که تاور کرین بدون نیاز به جداسازی و نصب مجدد، بهصورت مرحلهای افزایش ارتفاع دهد و همچنان در مرکز پروژه باقی بماند. اما این فرآیند چگونه انجام میشود؟ در ادامه به بررسی مراحل آن میپردازیم.
مرحله اول:آمادهسازی و ایجاد فضای افزایش ارتفاع
در این مرحله، ابتدا سیستم بالابر هیدرولیکی کاج تاور کرین فعال میشود تا بخش بالایی جرثقیل (شامل بازو، موتور و کابین اپراتور) چند متر از سکشن پایینی خود جدا شود. این حرکت یک فضای خالی بین بخش اصلی تاور کرین و سکشنهای پایینتر ایجاد میکند.
مرحله دوم:قرار دادن سکشن جدید در فضای ایجادشده
یک سکشن جدید که از پیش آماده شده، توسط خود تاور کرین از روی زمین بلند شده و بهآرامی در فضای خالی قرار میگیرد. این سکشنها معمولاً از جنس فولاد مقاوم هستند و با پیچ و مهره به سازه اصلی متصل میشوند.
مرحله سوم:قفل شدن سکشن جدید و تثبیت جرثقیل
پس از جایگذاری سکشن جدید، سیستم قفلکنندهی جرثقیل آن را به بخش پایینی متصل و محکم میکند. این مرحله باعث میشود که ساختار تاور کرین دوباره پایدار و آماده برای ادامه کار شود.
مرحله چهارم:بازگشت تاور کرین به موقعیت عملیاتی
در مرحله آخر، سیستم بالابر هیدرولیکی مجدداً فعال شده و جرثقیل روی سکشن جدید قرار میگیرد. این فرآیند چندین بار تکرار میشود تا تاور کرین به ارتفاع موردنظر پروژه برسد.
کاج تاور کرین از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که به پروژههای ساختمانی امکان میدهد به سرعت و با امنیت بالا به ارتفاعات بیشتر دست یابند. این سیستم به جرثقیلها این توانایی را میدهد که همزمان با رشد ساختمان، بدون نیاز به جابهجایی یا نصب مجدد، ارتفاع خود را افزایش دهند. برای مثال، در ساخت برجهای بلند، وقتی ارتفاع ساخت به حدی میرسد که جرثقیل باید به ارتفاع بیشتری دست یابد، سیستم کاج بهراحتی با استفاده از مکانیزم هیدرولیکی، توسعهی جرثقیل را بدون توقف پروژه فراهم میکند. بدون این سیستم، نیاز به جدا کردن جرثقیل از سازه و نصب مجدد آن در ارتفاعهای بالاتر بود که نه تنها زمانبر، بلکه پرهزینه و خطرناک میبود.
این سیستم همچنین ایمنی پروژههای بلندمرتبه را بهشدت افزایش میدهد. فرض کنید یک پروژهی برجسازی در یک منطقه شهری پرجمعیت در حال اجرا باشد، سیستم کاج اجازه میدهد تا تاور کرین بدون نیاز به تخلیه پروژه از تجهیزات سنگین، بهطور پیوسته ارتفاع خود را افزایش دهد و به این ترتیب از بروز هرگونه خطر یا آسیب به کارگران و سازه جلوگیری میکند. از سوی دیگر، این قابلیت موجب کاهش هزینههای نصب مجدد و استفاده بهینه از فضا میشود. بهعنوان مثال، در پروژههای ساختمانسازی، وقتی به فضای محدود در اطراف پروژه توجه میکنیم، کاج تاور کرین، بدون نیاز به فضای اضافی برای جابهجایی جرثقیل، این مشکل را حل کرده و به کارایی پروژه میافزاید.
در فرآیند افزایش ارتفاع تاور کرین توسط تلسکوپاژ یا کاج تاور کرین ، ابتدا برج تاور کرین تا ارتفاع 20 تا 30 متر بهصورت دستی نصب میشود. پس از آن، از کاج برای بلند کردن سکشنهای جدید به بالای برج استفاده میشود. این فرایند با کمک جکها و پمپهای مخصوص در داخل سیستم تلسکوپی کاج انجام میشود، که اجازه میدهد سکشنها یکی پس از دیگری به دکل تاور کرین اضافه شوند.
در این فرایند، اپراتور باید در اطراف کاج حرکت کند تا بتواند سکشنها را وارد سیستم کند. برای تسهیل این کار، دور کاج نردهکشی شده و راهرویی برای حرکت اپراتور تعبیه شده است. یکی از اجزای مهم کاج، دروازه کاج است که برای ورود سکشنهای جدید به دکل تاور تعبیه شده و به اپراتور کمک میکند تا با دقت بیشتر قطعات را نصب کند. این قطعه بهطور تلسکوپی عمل کرده و به تدریج ارتفاع تاور کرین را افزایش میدهد.