نکات مهم استفاده از شوينده ها و پاک کننده ها در آئین خانه تكاني سال نو

به گزارش خبرگزاری برنا از خراسان رضوی، دکتر آناهیتا علیزاده اظهار کرد: برخی مواد شوینده و پاک کننده ای که ما در منزل نگهداری میکنیم، گاهی آنقدر خطرناک هستند که اصطلاحا به آنها مواد سوزاننده گفته می شود و این در حالی است که ما از ماهیت این مواد مطلع نیستیم.

وي افزود: مواد سوزاننده در تعریف علمی، موادی هستند که PH کمتر از دو یا بیش از 12 و یا طبق برخی از منابع کمتر از سه یا بیشتر از 11 داشته باشند؛ یعنی اصطلاحا خیلی اسیدی یا خیلی قلیایی هستند، همانند محلول تیرک که به شدت اسیدی است و یا سفید کننده هایی از قبیل  وایتکس که کاملا قلیایی است.

دکتر علیزاده همچنین گفت: مواد سوزاننده دیگری هم وجود دارند که PH نزدیک به هفت داشته و آنها هم می توانند سوزاننده باشند؛ مثل برخی از محلول های ضدعفونی كننده سبزیجات و محلول های دهان شویه.

متخصص سم شناسي باليني دانشگاه علوم پزشكي مشهد در همین ارتباط افزود: محلول های ضد عفونی كننده سبزیجات  برای  شستشوی صحیح  سبزیجات بسیار مفید هستند، اما نباید خورده شوند، چون می توانند خطرناک باشد، همچنین محلول دهان شویه که برای استفاده در بهداشت دهان و دندان کابردهای خوبی دارند و در عین حال نباید توسط فرد خورده شوند.

محلول های پرکاربردی که می توانند خطرآفرین باشند

وی ضرورت رعایت احتیاط، در استفاده‌ی ایمن از محلول هایی همچون تیرک و برخي از محلول های اسیدی نظیر جوهر نمك را در فضای هتل ها یا مراکز عمومی مهم دانست و افزود: محلول های لوله بازکن یا چاه باز کن نیز، اغلب اسیدهای خیلی قوي یا قلیاهای خیلی قوی هستند واگر به صورت مایع با حجم زیاد باشند، اغلب اسیدی و اگر به صورت پودر کم حجم باشد قلیای بسیار قوی محسوب می شوند و لذا در استفاده از آنها بایستی احتیاط لازم را داشت.

دکتر علیزاده همچنین گفت: محلول هایی که بصورت گچ گیری کتری و سماور یا به عنوان رسوب زدا به کار می روند هم، اغلب اسیدکلریدریک هستند و در دسته اسیدهای قوی قرار مي گيرند. همچنین برخي مواد ديگر که به عنوان لکه بر یا براق کننده استیل و شیر آلات به کار می روند وعمدتاً اسید فسفریک و سوزاننده می باشند.

در مورد گاز پاک کن ها هم باید دانست که این موارد از دسته مواد سوزاننده هستند و انواع محلول های موجود در بازار مثل گاز پاک کن، محلول های چند منظوره، محلول های مخصوص کاشی های سرامیک، محلول ها ی لکه بَر و حتی محلول های جوش شیرین هم اغلب سوزاننده اند .

وي درباره ویژگی های مواد سفيد كننده هم گفت: سفید کننده ها و موادی که محتوای  بلیچ دارند، پودر رخشا و هر چیزی که با عنوان سفید کننده یا رنگ بَر وجود دارد در دسته‌ی قلیاهای بسیار قوی قرار می گیرند و لازم است که احتیاط لازم در خصوص استفاده آنها  مدنظر باشد.

متخصص سم شناسي در خصوص ماهیت محلول های اکسیدان هم گفت: محلول هایی که به عنوان اکسیدان و به صورت مایع زرد رنگ در بازار موجود هستندPH  نزدیک به هفت دارند و سوزاننده تلقی میشوند.

خطر ترکیبات اسیدی و قلیایی برای کودکان

دکتر عليزاده در ادامه نکاتی را جهت حفظ هر چه بیشتر سلامت کودکان در برابر مواد متشکل از ترکیبات اسیدی و قلیایی مورد تاکید قرار داد و گفت: باطری های ساعت نباید در اختيار کودکان قرار گیرند و حتی اسباب بازی هایی که داراي باطری ساعتی  هستند بسیار خطرناک اند، چرا که اگر بلعیده شوند، بسیار سوزاننده بوده و موجب آسیب رسیدن به کودک میشود.

وی افزود: همچنین فشفه ها و ترقه ها ممکن است به اشتباه در دسترس کودکان باشد، ولی  اگر آنها را تصادفا ببلعند در سیستم گوارشی نقش یک سوزاننده را پیدا می کند و بسيار خطرناک خواهد بود.

متخصص سم شناسي دانشگاه علوم پزشكي مشهد خاطرنشان کرد: هر ماده ای که مربوط به ماشین هاي ظرفشویی باشد؛ اعم از پودر، درخشان کننده، جلا دهنده و قرص های ماشین های ظرفشویی بشدت سوزاننده و خطرناک هستند و می تواند سلامتی انسان را تهدید کند.  همچنین بسياري از خانواده ها براي تميز كردن فرش هاي منازل خود، از شامپو فرش استفاده می کنند که شامپو فرش نيز یک مایع اسیدی است و نباید در دسترس کودکان قرار بگیرد.

محلول های شوینده را از دسترس کودکان دور نگه دارید

دکتر عليزاده در ادامه متذکر شد: بسیاری از خانواده محلول های شوینده را زیر سینک ظرفشویی قرار می دهند و سينك ها ممكن است، داراي کابینت ها و کمدهایی باشند که قابل قفل شدن نباشند، لذا برای کودکان به راحتی قابل دسترسی خواهد بود و بنابراین از قرار دادن این مواد در دسترس کودکان جدا خودداری نمایید.

وي در خصوص علائم باليني فردی که دچار مسموميت با مواد شوینده شده نیز گفت: اختلال صدا، اختلال بلع، تهوع و استفراغ، درد در ناحیه گلو و گردن و قفسه سینه، استفراغ خونی، دفع خون و درد شکمی و ... می تواند در یک فرد مسموم شده با مواد شوینده و پاک کننده بروز کند.

دکتر علیزاده درخصوص نكات پيشگيري از این اتفاقات ناگوار هم گفت: بهتر است محلول های خطرناک را در محیط های مطمئن نگهداری کنیم و هرگز یک ماده سوزاننده را در یک ظرف ناشناخته قرار ندهيم؛ چرا که اغلب شروع حادثه از همین جا است و به  عنوان مثال برخي خانواده ها وایتکس، تیرک و یا مواد سوزاننده دیگر را در یک لیوان ریخته و در کنار ظرفشویی قرارمی دهند، تا دقایقی دیگر از آن استفاده کنند که در همین فاصله اتفاقات ناگوار رخ می دهند. همچنین در برخي موارد، ممكن است خانواده ها مواد سوزاننده را در ظرف ماده دیگر ( یا اصطلاحا در ظرف ثانویه بريزند)، مثلا یک ماده سوراننده مثل وایتکس را در شیشه نوشابه قرار دهند و برخي از افرادی که از محتویات آن اطلاعی ندارند آن را بنوشند که موجب مسمومیت فرد مصرف کننده می شود.

بنابراین علاوه بر اينكه از ریختن آنها در ظرف ماده دیگر جدا خودداری شود، بايد درب آنها کاملا بسته و دارای برچسب ماده باشند.

خطر جدی ترکیب چند ماده شيميايي با يكديگر !

وي درخصوص يكي از نکات بسیار مهم خانه تکانی در ایام نوروز هم گفت:  افراد از مخلوط كردن چند ماده شيميايي با يكديگر جدا خودداري کنند،. برخی از مردم برای اینکه قسمت هایی از منزل را خیلی خوب تمیز کنند مواد اسیدی و قلیایی به ويژه وايتكس و تيرك را با يكديگر مخلوط می کنند و از این مخلوط برای تمیز کردن سرامیک ها و کاشی های منزل استفاده می کنند؛ با مخلوط این ماده گاز کلر از آن آزاد می شود و فرد به شدت دچار اختلال تنفسی خواهد شد. در برخي شرايط نياز است كه فرد به بيمارستان منتقل و بستري شود، در موارد حادتر فرد دچار مسموميت ممكن است دچار اختلالات شديد شده با حتی متاسفانه بمیرد.

اقدامات فوری در  هنگام تماس موضعی یا خوراکی با مواد شوينده

دکتر علیزاده، پیرامون اقدامات فوری در  هنگام تماس موضعی یا خوراکی با مواد شوينده نیز گفت:  تحت هيچ شرايطي در منزل و توسط افراد غیر کارشناس از درمان های غیر پزشکی استفاده نشود، چرا که ممکن است برای فرد دچار مسمومیت ضرر بیشتری داشته باشد و سلامتي او را به خطر بيندازد، کودکی را بخاطر دارم که یک ماده مشكوك را استفاده کرده بود و مادر دستان خود که ناخن های بلندی هم داشت وارد دهان کودک کرده بود، تا او را به استفراغ تحریک کند و با این اقدام نادرست متأسفانه تارهای صوتی کودک پاره شده بود. لذا تحریک به استفراغ تحت هیچ شرایطی توصیه نمی شود.

متخصص سم شناسي دانشگاه درباره اقدامات مهم براي افراد دچار مسموميت با هر نوع مواد شوينده و سوزاننده گفت: اولين اقدام در منزل براي افرادي كه مواد شیميایی را به صورت اشتباهی مصرف مي كنند، اين است كه، در ابتدا با حفظ خونسردی خود، جریان هوای آزاد را در محیط برقرار کنیم و از وادار کردن فرد به استفراغ جدا خودداري شود.  همچنین از خوراندن مواد دیگر به فردی که دچار مسمومیت شده پرهیز کنید. از ديگر نكات مهم در برخورد با فرد دچار مسموميت اين است كه از خوراندن مایعات، شیر یا آب به  فرد مسموم كه درد، استفراغ یا اختلال هوشیاری دارد پرهيز و در اولین فرصت فرد را به نزدیک ترین مرکز بهداشتی و درمانی انتقال دهیم. چنانچه ماده سوزاننده روی پوست یا در چشم ریخته است محل را با اب کافی بشویید و سپس به مرکز درمانی مراجعه کنید .

دکتر عليزاده اضافه کرد: در مراکز درمانی پزشکان و کادر درمان ، شرایط بیمار را به حالت پایدار می رسانند و از بررسی های تشخیصی لازم استفاده می کنند و در صورت ضرورت برای فرد آندوسکوپی انجام می شود. درمان های لازم از جمله ؛ تجويز داروي پنتازول و ساير اقدامات درماني براي فرد دچار مسموميت مي تواند كاربرد داشته باشد.

وی در پایان تاکید کرد؛ پدران و مادران برای مراقبت از فرزندان در تمیز کردن  منزل و خانه تكاني، به نکات ایمنی توجه کنند و محلول های شوينده خطرناک را حتما در مکان هایی نگهداری کنند که قابل قفل شدن باشد.