برگزاری جشنواره بین المللی فیلم فجر برای ما ریسک بود/ آقای ایوبی متشکریم

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری برنا ، نشست خبری بخش بین‌الملل سی و سومین جشنواره فیلم فجر صبح امروز یکشنبه ۳۰فروردین‌ماه با حضور علیرضا رضاداد دبیر این دوره از جشنواره، آرش امینی مدیر بخش بین‌‌الملل جشنواره و احد میکائیل‌زاده مدیر بخش ارتباطات جشنواره فیلم فجر برگزار شد.

در ابتدای این نشست علیرضا رضاداد با اشاره به اینکه امسال برای اولین بار بخش بین‌الملل در موقعیت زمانی تفکیک شده نسبت به جشنواره برگزار می‌شود، گفت: برگزاری اینگونه بخش بین‌الملل می‌تواند همانطور که برای ما تهدید باشد، فرصت هم به شمار آید. همکاران من در سازمان جشنواره‌ها، سازمان سینمایی و بخش بین‌الملل از نیمه دوم سال گذشته که چنین تفکیکی در برگزاری جشنواره جمع‌بندی شد، تلاش خود را آغاز کردند تا بتوانند بخش بین‌الملل را برگزار کنند. همچنین دوستان فعال در بخش ملی از ۲۳ بهمن ماه فعالیت خود را در حوزه بین‌الملل آغاز کردند.

رضا داد در نشست خبری بخش بین الملل سی و سومین جشنواره فیلم فجر درباره علت استقلال بخش بین الملل از بخش ملی جشنواره فیلم فجر و همچنین سابقه برگزاری همزمان گفت: در بازنگری ها به این نتیجه رسیدیم که اگر می خواهیم در حوزه بین الملل به شکل کج دار و مریض رفتار کنیم، اتفاق خاصی برای سینمای ایران جز آنچه در سی و دو دوره قبل رخ داده نمی افتد.

دبیر سی‌ و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر گفت: تولیدات سینمای ایران به اندازه‌‌ای زیاد است که برای بازگرداندن بودجه به تولید آن، مجبور هستیم تا اکران فیلم‌های خارجی را محدود به نمایش‌های تک‌ سانس در سینماها کنیم. در حال حاضر بیشترین بخش پخش فیلم‌های خارجی به ترتیب در شبکه نمایش خانگی و بعد در تلویزیون است؛ البته تلویزیون هم با محدودیت‌ها بسیاری در این زمینه مواجه است.

وی ادامه داد: وجود چنین شرایطی سبب می‌‌شد تا جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در طول برگزاری این جشنواره، آثار برگزیده سینماگران غیرایرانی را پخش کند و با توجه به اینکه نمایش این فیلم‌ها به صورت «کپی ۳۵» انجام می‌شد، استقبال از فیلم‌های خارجی در طول جشنواره‌ها قابل توجه بود.

رضاداد گفت: در طول سال‌ها برگزاری جشنواره فیلم فجر، توجه اهالی سینما، منتقدان و جامعه رسانه‌‌ای بیشتر به سمت و سوی تولیدات فیلم‌های داخلی بود. این در حالی است که مسئولان برگزاری جشنواره فیلم فجر در طول سال تلاش می‌کردند تا بهترین فیلم‌های سینمایی را در سینمای جهان شناسایی کنند اما حاصل این تلاش‌ها چندان مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. دهه ۸۰ که آغاز تحولات مختلفی در صنعت سینما و فضای مجازی به شمار می‌رفت، شرایطی را فراهم کرد تا دسترسی به فیلم‌های خارجی برای علاقه‌مندان به این سینما راحت باشد. همین مساله شرایطی را به وجود آورد که جشنواره‌های مختلف بین‌المللی از جمله جشنواره فیلم فجر برای نمایش فیلم‌های خارجی به تکاپو افتد. البته جشنواره‌‌های بین‌المللی دیگر که بخش داخلی آنها چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت، از این شرایط راضی بودند.

دبیر سی‌ و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با اشاره به اینکه از سال ۸۲ سعی داشتیم تا بخش بین‌الملل دیده شود، ادامه داد: برنامه‌ریزی‌های مختلفی برای دیده شدن بخش بین‌‌الملل صورت می‌گرفت، اما تغییر مدیریت‌ها در جشنواره، معمولا سلایق گوناگونی را با خود به همراه می‌آورد. شرایط جشنواره فیلم فجر سبب می‌شود که توجه برگزارکنندگان هم به سینمای ایران معطوف شود و این مساله قابل انکار نیست. درواقع می‌توان گفت اولویت برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر، سینمای ایران است.

رضاداد با اشاره به اینکه از جشنواره سی و دوم به دنبال جداسازی بخش بین‌الملل از بخش ملی بودیم، بیان کرد: با توجه به اینکه نمی‌‌خواستیم جداسازی این دو بخش در جشنواره سی و دوم شتابزده انجام شود، تصمیم گرفتیم تا با برنامه‌ریزی مناسب، این اتفاق و چنین تغییر بزرگی در جشنواره سی و سوم صورت گیرد. در چنین شرایطی همه چیز به صورت برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود و به خوبی می‌دانیم که چه چیزی را نیاز داریم و چه چیزی را باید توضیح دهیم.

دبیر سی‌ و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با اشاره به اینکه برای چنین تغییری، جلساتی برگزار شد و کار پژوهشی روی ۳۲ دوره قبل جشنواره فجر انجام شد، توضیح داد: سینمای ایران از دهه ۶۰ حضور جهانی خود را آغاز کرده و در میانه دهه ۷۰ و ۸۰، ظرفیت‌های خوبی را ایجاد کرد و موفق به دریافت جوایز جهانی مختلفی شد و این مساله نشان داد که سینمای ایران با ظرفیت‌‌های وسیعی روبرو است. سینمای ایران نشان داد که با نامزدی در اسکار و بعد دریافت جایزه، از آکادمی اسکار توسط اصغر فرهادی، ظرفیت‌های قابل توجهی در سینمای ایران وجود دارد. چنین موفقیت‌هایی سبب شد تا افرادی که می‌گفتند ظرفیت‌های سینمای ایران در بخش بین‌الملل تمام شده است، به این نتیجه برسند که استعدادهای جدیدی در حوزه سینمای ایران و در بخش بین‌الملل وجود دارد؛ به همین دلیل بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر نیازمند تغییرات اساسی است.

وی بیان کرد: می‌دانیم که دیده شدن در بخش‌ بین‌الملل می‌تواند یک ریسک بزرگ باشد اما چنین تغییری برای سینمای ایران یک نیاز است و برای این تغییر همه کسانی که در بخش بین‌الملل سینمای ایران فعال بودند، با شجاعتی که حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی به ما می‌داد، تصمیم گرفتیم که چنین ریسک بالایی را بپذیریم و بخش بین‌الملل را از بخش ملی جدا کنیم و آن را در زمان دیگری برگزار کنیم.

رضاداد گفت: این جشنواره با هدف توفیقات سینمای ایران در سینمای جهان با اولویت سینمای منطقه برگزار می‌شود. درواقع ما اگر از محیط اطراف خود آغاز نکنیم، به یک وسعت مناسب دست پیدا نمی‌کنیم و شاید به یک شلختگی در توفیقات سینمای ایران دست یابیم.

دبیر سی‌ و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر ادامه داد: در چنین شرایطی می‌توانیم از ظرفیت‌های مختلفی در سینمای ایران استفاده کنیم که از آن جمله می‌توان به ظرفیت‌های انسانی در سینما از جمله کارگردانی، بازیگری و خلق ایده در حوزه نیروی انسانی استفاده کنیم. یکی از برجسته‌ترین موارد در استفاده نیروی انسانی در سینما، استفاده از تفکر خلاق به شمار می‌رود. درست است که ظرفیت تولید در سینمای ایران محدود است، اما این تفکرات و خلق سوژه می‌تواند به کشورهای منطقه منتقل شود. ظرفیت بعدی که در بخش بین‌الملل وجود دارد، کارنامه بین‌المللی سینمای ایران است که در جهان شناخته شده است.

وی توضیح داد: سینمای جهان همیشه سینمای ایران را رصد می‌کند و جشنواره‌های مختلفی هستند که اگر نتوانند از فیلم‌های ما استفاده کنند، اما همیشه این فیلم‌ها را مورد توجه و رصد قرار می‌دهند.

رضاداد ادامه داد: فکر می‌کنم برای شروع، فضاهای مختلف از جمله رسانه‌ها طی چند ماه گذشته از چنین تغییری استقبال کرده‌اند و ما نیز تلاش می‌کنیم این فعالیت‌ها به درستی انجام شود.

دبیر سی‌ و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با اشاره به مقررات بخش بین‌الملل، گفت: مقررات بخش بین‌‌الملل جشنواره فیلم فجر بازیابی شده است که در گذشته، کلیات و بعد از آن جزئیات این مقررات را اعلام کردیم.

وی در پایان این بخش از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه برخی از افراد سئوال می‌کنند که نام جشنواره تغییر می‌کند یا خیر؟ گفت: بحث‌های مختلفی در این زمینه صورت گرفت اما ما فکر می‌کردیم این کارنامه ۳۲ ساله جشنواره فیلم فجر،‌ کارنامه درخشانی است و نیازی نیست که آن را قطع کنیم. این جشنواره هم همانند اتفاقات دیگری که با نام «فجر» در زمان‌های دیگری برگزار می‌شود، می‌تواند همچنان با همین نام برگزار شود.

علیرضا رضاداد دبیر بخش بین الملل سی و سومین جشنواره فیلم فجر در ادامه سخنان خود در این نشست خبری توضیح داد: بر اساس رویکردها و مقررات جشنواره در ۲ بخش سینمای سعادت و جلوه‌گاه شرق۳۰۰ فیلم سینمایی دریافت کرده ایم.

وی افزود: در بخش رقابتی با دو عنوان سینمای سعادت و جام جهان‌نما، ۱۴ فیلم شامل ۱۱ اثر خارجی و ۳ اثر ایرانی نمایش داده خواهد شد. در بخش غیررقابتی جلوه گاه شرق، ۱۱ فیلم خارجی و ۳ فیلم ایرانی نمایش داده خواهد شد. در بخش هنر و تجربه که شورای سیاستگذاری این گروه سینمایی جایزه ویژه ای به برندگان اختصاص خواهد داد، ۱۲ فیلم غیرایرانی و ۲ فیلم ایرانی روی پرده خواهد رفت. آثار مطرح و کمتر دیده شده در جهان را هم برای بخش غیر رقابتی بین‌الملل جشنواره انتخاب کردیم. همچنین مرور آثار فرانچسکو رزی از کشور ایتالیا، مرور سینمای چین و ترکیه را نیز در این بخش داریم.

دبیر این دوره از جشنواره، با اشاره به دلایل انتخاب دو کشور چین و ترکیه برای حضور در بخش مرور آثار تصریح کرد: سینمای دو کشور چین و ترکیه از جمله سینماهایی هستند که توفیقات اقتصادی، فرهنگی و هنری بیشتری در جهان پیدا کردند که مرور این آثار برای فیلمسازان جوان می تواند قابل توجه باشد. همچنین تلاش کردیم یک گام عملی و اجرایی‌تر برای تولید مشترک برداریم که فکر می کنم دو کشور ترکیه و چین آمادگی بیشتری برای رسیدن به این اشتراکات را دارند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا ۳ فیلم ایرانی برای حضور در بخش های مختلف بین الملل انتخاب شده است، تأکید کرد: یکی از مسائل برای انتخاب آثار پاسخ به همین سوال است که آیا از همان قاعده سال های گذشته استفاده کنیم یا به دستاورد تازه ای برای حضور فیلم های ایرانی در بخش بین الملل برسیم. قاعده قبلی این بود که با مشورت با هیات های انتخاب ستاد برگزاری جشنواره و دبیرخانه با مسئولیت شخص دبیر، تعدادی از فیلم ها را برای بخش بین الملل انتخاب می کردیم.

رضاداد متذکر شد: اما در حال حاضر در فاصله ۳ ماهه ای که داشتیم، فیلم‌هایی در سینمای ایران تولید شد که نمی توانستیم از آن‌ها چشم‌پوشی کنیم. از این رو فیلم‌هایی را برگزیدیم که فاصله کمی تا انتخاب شدن داشتند.

این مدیر سینمایی در بخش پرسش و پاسخ این نشست خبری گفت: ما برای انتخاب داوران ایرانی بخش بین‌الملل محدودیت هایی داشتیم مثلا برخی از هنرمندان که می توانستند به عنوان داور در جشنواره حضور داشته باشند فیلم هایی را برای حضور در جشنواره داشتند به عنوان مثال لیلا حاتمی با فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟» در این جشنواره حضور دارد و به همین دلیل نمی توانست به عنوان داور هم باشد.

وی ادامه داد: ما برای هر بخش از داوری ها ترکیبی از یک خانم و یک آقا در نظر گرفتیم و در بخش دیگر که نیازمند داوری زنان مسلمان کشورهای اسلامی بودیم حتما باید از بازیگر زن استفاده می کردیم.

رضاداد با اشاره به اینکه در این دوره از جشنواره حدود ۳۰۰ فیلم سینمایی تقاضای حضور داشتند، بیان کرد: ما از میان این ۳۰۰ فیلم آثاری انتخاب کردیم که نیاز به حذف و ممیزی نداشته باشد. ما اگر بتوانیم شناخت خود از سینمای جهان را گسترش دهیم می توانیم فیلم های مناسب با سیاست های جشنواره فیلم فجر پیدا کنیم البته در این میان ممکن است برخی از کارگردانان با جشنواره ما آشنا نباشند و ما باید در شناساندن جشنواره تلاش های لازم را انجام دهیم.

وی با اشاره به پخش کنندگان خارجی گفت: هر پخش کننده به خوبی می داند جشنواره های مختلف چه ظرفیت هایی دارد. اگر هدف ما معرفی سینمای ایران به جهان باشد باید به درستی و در یک نظام سازمان یافته به دعوت فیلمسازان و معرفی جشنواره خود بپردازیم. متاسفانه در حال حاضر چنین نظام سازمان یافته ای در سازمان سینمایی شکل نگرفته است و شاید برگزاری بخش بین الملل به صورت جداگانه به این دلیل باشد که با استفاده از کارشناسان متمرکز بتوانیم در این زمینه فعالیت کنیم. در چنین شرایطی می توانیم با بسیاری از کشورهای جهان ارتباط سازمان یافته داشته باشیم و اگر دایره رصد و انتخاب شکل مناسب پیدا کند فیلم های مناسبی را انتخاب می کنیم.

دبیر دو دوره اخیر جشنواره فیلم فجر با اشاره به تجربیات بخش ملی گفت: ما باید بدانیم اگر می خواهیم اقتصاد شکوفایی در سینما داشته باشیم بیش از اینکه نیازمند ایده باشیم باید به تولید مشترک فکر کنیم. تولید مشترک به این معناست که می توانیم چند بازار بالقوه در جهان داشته باشیم. البته این مساله با اولویت منطقه صورت می گیرد چراکه ما با کشورهای منطقه اشتراکات فرهنگی و تاریخی داریم و باید تلاش کنیم از این پیله ای که دور خود بسته ایم خارج شویم.

رضاداد در پاسخ به اینکه چه لزومی دارد این همه هزینه های پذیرایی و مهمانی های شام در جشنواره صورت گیرد؟ گفت: من مخالف این هستم که هزینه های زیادی در حوزه پذیرایی انجام می دهیم. اول اینکه این هزینه ها بیشتر برای حفظ میزبانی است و بخش دیگر اینکه برای معرفی سینمای ایران انجام چنین هزینه هایی منطقی است. به هر حال این مساله نشان می دهد که دولت مسئولیت برخی از کارها را برعهده گرفته و به نمایندگی از بخش خصوصی این پذیرایی ها را انجام می دهد و ما هم این هزینه ها را به نیابت از پخش کنندگان سینمای ایران انجام می دهیم.

دبیر سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر در پاسخ به این پرسش که برخی از مهمانان خارجی برای حضور در این جشنواره درخواست پول کرده اند اما جشنواره به دلیل کمبود بودجه این مساله را نپذیرفته است، توضیح داد: کسانی که در این جشنواره فیلم دارند که براساس روال طبیعی جشنواره ها هزینه آنها در ایران تامین می شود البته حضور داوران در جشنواره فیلم فجر همیشه به صورت افتخاری بوده و هیچ هزینه ای به عنوان دستمزد به آنها پرداخت نمی شده است بلکه ما تنها در پایان دوره داوری هدیه هایی را به آنها اهدا می کردیم و همه از حضور در این جشنواره راضی بودند. البته من شخصا به بخشی از این ریخت و پاش ها که برای حضور چهره های خاص انجام می شود اعتقاد ندارم.

وی با اشاره به فیلم «محمد رسول الله» گفت: با مجید مجیدی کارگردان و دفتر پخش کننده فیلم صحبت کردیم و قرار شد که این اثر سینمایی در یک نوبت برای مهمانان غیر ایرانی اکران شود چراکه بسیاری از مهمانان خارجی دوست داشتند که این فیلم سینمایی را ببینند. همچنین ۳۵ فیلم ایرانی در پردیس ملت برای مهمانان خارجی در هفت روز و هر روز در پنج نوبت نمایش داده می شود.

علیرضا رضاداد در پاسخ به اینکه آیا جشنواره فیلم فجر محلی برای نمایش فیلم های تجاری است؟ توضیح داد: یکی از انگیزه های اصلی شکل گیری جشنواره ها نمایش فیلم هایی است که در جریان عمومی سینمای صنعتی امکان توفیق ندارند و عده ای که اهل فکر بودند جشنواره های مختلفی مثل برلین و یا کن را پایه ریزی کردند که می بینیم این جشنواره ها با جریان طبیعی فیلم های صنعتی فاصله دارند.

وی با اشاره به اینکه اگر انقلاب پیروز نمی شد سینمای ایران یک سینمای کاملا ورشکسته بود، توضیح داد: انقلاب اسلامی با شکل گیری جریانات فکری شکل جدیدی از سینمای ایران را بنیان نهاد که همین نوع از سینما باعث توجه جهان به آثار ایرانی شد.

مشاور رییس سازمان سینمایی درباره آن تفکری که به دنبال اکران فیلم خارجی در ایران برای رونق اقتصادی است، بیان کرد: نمی شود به بهانه حمایت از صنعت سینما درها را به روی نمایش فیلم های خارجی باز کرد زیرا در این شرایط به وضعیت سینمای ایران در دهه ۵۰ می رسیم. به هر حال ما نیازمند حضور جدی تر بخش خصوصی در زمینه تولید فیلم هستیم و بیش از هر چیز به بازار عرضه و تقاضا به نفع سینمای ایران فکر می کنیم.

وی با اشاره به برگزاری جلسات مدیران سازمان های سینمایی کشورهای مختلف در جشنواره فیلم فجر توضیح داد: یکی از پیشنهادات ما برای مدیران سینمایی کشورهای مختلف پایه ریزی و رفع موانع و ایجاد یک صندوق مشترک برای تولید مشترک است.

رضاداد با اشاره به اینکه از دوم اردیبهشت ماه فروش بلیت در بخش بین الملل آغاز می شود، گفت: بعد از آغاز پیش فروش بلیت ها با بررسی ظرفیت متقاضیان این امکان وجود دارد که دو سالن از پردیس سینمای کوروش را برای نمایش فیلم ها در نظر بگیریم البته چنین برنامه ای در شرق تهران در نظر گرفته نشده است چراکه محل مناسبی مانند پردیس کوروش در شرق وجود ندارد.

وی ادامه داد: محدودیتی برای نمایش فیلم های آمریکایی در این جشنواره نداریم و دو تا سه فیلم آمریکایی در این جشنواره نمایش داده می شوند.

رضاداد در پایان در پاسخ به اینکه آیا در سال های بعد زمان برگزاری بخش بین المللی جشنواره تغییر می کند؟ گفت: ازدیبهشت زمان مناسبی است زیرا از یک طرف فاصله کمی با برگزاری  بخش ملی دارد و از طرف دیگر فاصله مناسبی با جشنواره فیلم کن دارد. البته در ابتدا در نظر داشتیم این بخش را دی ماه برگزار کنیم که با توجه به فصل تولید فیلم ها در کشور این زمان امکان پذیر نبود علاوه بر آن تعدادی از جشنواره های داخلی نیز در این ماه برگزار می شدند.

مدیر ارتباطات و اطلاع رسانی جشنواره فجر یادآور شد: همچنین دو نشست به منظور هم اندیشی با حضور رسانه های ایرانی و خارجی برگزار می شود.

میکائیل زاده در ادامه گفت: ۱۵ تا ۲۰ منتقد و اصحاب رسانه خارجی به همراه رسانه های ایرانی و خارجی مقیم و غیرمقیم، جشنواره را پوشش خواهند دارد و در این بخش تلاش بسیار زیادی شده است