دروازه ارگ سمنان (نماد شهر سمنان )

دروازه ارگ سمنان

یکی از آثار تاریخی و با ارزش زیبای سمنان دروازه ارگ بازمانده هنر دوران قاجاریه است که در تقاطع خیابان طالقانی و شیخ فضل الله نوری سمنان واقه شده است .

دروازه ارگ در گذشته درب شمالی ارگ دولتی بود که هنگام تخریب ارگ به سبب شکایت فرهنگ دوستان و پیگیری آنان از ویرانی این دروازه جلوگیری به عمل آمد .

گفته شده در گذشته بعد از ورود به دروازه ارگ راهرویی تا ارگ بعدی و یا دروازه بعدی وجود داشت که وقتی مسافران و یا شهروندان وارد می شدند  تا هنگام ورود به دروازه بعدی توسط نگهبانان شناسایی می شدند .آن دروازه بعدی بطور کل تخریب شده است.

دروازه ارگ سمنان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکومت انوشیروان میرزا ضیاع الدوله فرزند محمد رحیم میرزا پسر دهم عباس میرزا نایب السلطنه که از سال 1300 تا 1305 هجری قمری _ یا 1263 هجری شمسی حاکم ایالت قومس بود بنا شد .

بنای اصلی دروازه از آجر به ارتفاع بیش از هفت متر ساخته شده است . تاق اتاق ها ضربی و تاق اتاق اصلی به صورت گنبد کم خیز است که از بیرون بنا دیده می شود .

یکى از شاهکارهاى این بناى تاریخى، سردر جالب توجهى است که در آن تصویر تاریخى نبرد رستم و دیو سپید به طرزى خیره‌کننده روى کاشى هفت رنگ منقوش است.

کتیبه‌هاى این بنا از آثار هنرمند به نام سمنان در دوران قاجاریه، سید محمد باقر طباطبایى سمنانى است. نامبرده از نوادگان مرحوم میرمحمد خان طباطبایى سمنانى است. درهاى دروازهٔ ارگ از الوار قطور با گل میخ‌هاى آهنى است که هنوز به پیروى از زمان‌هاى گذشته، شب هنگام آن‌ها را مى‌بندند.

دروازه ارگ سمنان که حال به میدان ارگ شناخته میشود بعنوان نماد شهری سمنان نیز مورد استفاده قرار می گیرد .

دروازه ارگ سال ۱۳۵۸ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۳۹۵ در فهرست آثار ملی ایران  به ثبت رسید.

لازم به ذکر است در سال 1284 ه.ق زمانی که برای نخستین بار ناصرالدین شاه قاجار به قصد زیارت مشهد مقدس از ایالت«کومش» یا « سمنان» گذر می کند، به مدت سه روز در ساختمان ارگ دولتی سمنان اقامت می کند.

یکی از عناصر جالب توجه نمای جنوبی تزئینات کتیبه ای است که به شکل نیم دایره در بالای مدخل اصلی به خط نستعلیق نوشته شده است متن کتیبه چنین است:

«اسلطان ابن السلطان سلطان صاحب قران، ناصر الدین شاه قاجار  1302.

و همچنین در جایی نوشته شده است : انوشیروان میرزا حکمران سمنان،دامغان،شاهرود و بسطام 

گردآوری مطالب : موسسه حافظان میراث کومش