برگزاری نشست سه جانبه کارشناسان ایران، روسیه – هند در مسکو

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، در افتتاحیه این سمینار «ویاچسلاو نیکونوف» رییس هیات مدیره بنیاد روسکی میر، بر همکاری های مشترک دو جانبه و سه جانبه کشورهای روسیه، ایران و هند تأکید نمود و موضوعاتی چون مقابله با طالبان، چهارچوب سازمان همکاری شانگهای، همکاری اقتصادی، همکاری در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، و همکاری نظامی را نمونه هایی از این همکاری ها برشمرد.

مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه دیگر سخنران افتتاحیه این میزگرد بود. وی در این سخنرانی، ضمن تشکر از نهادهای برگزار کننده این سمینار برای فراهم کردن زمینه ای برای بحث و بررسی موضوعات همکاری سه جانبه کشورهای ایران، روسیه و هند، توجه محققان را به بررسی عمیق تر شش مسأله که می تواند منبع همکاری و تقارب بیشتر شود، جلب نمود. دکتر سنایی این شش مسأله را چنین معرفی نمود: کریدور حمل و نقل شمال - جنوب، استفاده از ارزهای ملی، تقویت پیوندها در سازمان های منطقه ای، حمایت سیاسی در صحنه بین المللی، مبارزه مشترک با تهدیدات در منطقه، و همکاری دفاعی. وی این محورهای شش گانه را نمونه هایی از منابع همکاری بین ایران، روسیه و هند نامید و اظهار امیدواری کرد کارشناسان در این سمینار، مسایل گسترده و متنوعی را برای همکاری به سیاست گذاران این سه کشور پیشنهاد دهند.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در پایان این سخنرانی، خبر توافق بین بنیاد روسکی میر و دانشگاه تهران را اعلام کرد و اظهار امیدواری کرد افتتاح شعبه نمایندگی این بنیاد در دانشگاه تهران، زمینه ساز همکاری گسترده تر دانشگاهی و فرهنگی بین ایران و روسیه شود.

این سمینار طی دو روز و در قالب سه پنل ثبات منطقه ای، امنیت انرژی، و منع اشاعه تسلیحات هسته ای، به بررسی کارشناسانه زمینه های همکاری پرداخت. دیگر نمایندگان کشورمان در این میزگرد، دکتر مصطفی زهرانی، مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، دکتر علی اصغر سلطانیه، سفیر سابق کشورمان نزد سازمان های بین المللی مستقر در وین، دکتر غلامرضا چگنی زاده، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، و محمد حسین شجاعی، معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو بودند.

زهرانی که ریاست پنل «منع اشاعه تسلیحات هسته ای» این میزگرد را بر عهده داشت، ضمن تأکید بر ضرورت حمایت کشورها از روند دست یابی به توافق جامع هسته ای ایران و 1+5، اظهار داشت: ایران، روسیه و هند می توانند از تجربه تحریم های اقتصادی غرب علیه خودشان بهره گیری کنند و به گونه ای رفتار نمایند که کشورهایی که تحریم های اقتصادی را ابزار مفید سیاست خارجی خود می پندارند، مأیوس شوند. یک راه حل این است که بهانه هایی از جمله این که ایران تحت تحریم است و نمی تواند به عضویت سازمان همکاری شانگهای درآید، کنار گذاشته شوند. راه حل دیگر این است که مسیرهای طبیعی و منطقی حمل و نقل از طریق ایران، که برای کل منطقه توسعه و صلح می آورد را کاملاً جدی بگیریم.

سلطانیه، در سخنرانی خود بر موضوع توافق سه کشور برای حفاظت از تأسیسات هسته ای در مقابل تهدیدات نظامی و حملات سایبری تأکید کرد و گفت: این موضوع مبتنی بر قوانین بین المللی، به ویژه قطعنامه 533 آژانس بین المللی انرژی اتمی است که در سال 1990 توسط جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد گردید. بر اساس این قطعنامه، هر گونه حمله و یا تهدید به حمله به تأسیسات هسته ای، تخلف از قوانین بین المللی شناخته شده و شورای امنیت موظف به انجام اقدامات لازم است. وی افزود: همکاری های سه کشور در رابطه با امنیت هسته ای نیز می تواند محل همکاری باشد. این اقدامات در عرصه بین المللی باید با حضور همه کشورها انجام شود و نشست های گزینشی کارساز نخواهد بود. امنیت هسته ای برای همه کشورها اهمیت دارد و همه کشورها می توانند نقش داشته باشند. با توجه به این که ایران قربانی حملات هسته ای، از جمله حملات «استاکس نت» بوده است، می تواند نقش کلیدی در همکاری های بین المللی ایفا و تدابیر مؤثر در این زمینه اتخاذ کند. ضمناً اگر چه روسیه به عنوان کشور دارنده تسلیحات هسته ای عضو ان.پی.تی. و هند به عنوان کشور دارنده تسلیحات هسته ای غیر عضو ان.پی.تی. است، ولی انتظار می رود در نگرانی های ناشی از بازرسی های آژانس که با محوریت «اطلاعات جاسوسی» به جای محوریت «بررسی مواد هسته ای» است، بیش از گذشته همکاری کند.

چگنی زاده در پنل «ثبات منطقه ای»، سخنرانی خود را به وضعیت افغانستان اختصاص داد و گفت: آلترناتیوهای سخت و خطرناکی در خصوص آینده افغانستان وجود دارد و اگر همکاری نکنیم و به نقاط مشترک نرسیم، احتمال ضرر همه جانبه وجود دارد. ایران، هند و روسیه در صورتی که در نظر و عمل به اشتراک برسند، می توانند مبنای ثبات در افغانستان را شکل دهند. وی در پنل «منع اشاعه هسته ای» نیز گفت: در مبحث هسته ای باید از گفتمان هدفمند غرب و متحدانش، فاصله مفهومی بگیریم. وی هم چنین تأکید کرد: توافق جامع هسته ای می تواند یک موضوع ساده را حل کند و به منزله افتادن ایران در دام غرب نیست. چرا که نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، یک نگاه بنیادین است و توافق جامع هسته ای نمی تواند آن را متزلزل کند.

محمد حسین شجاعی، دیگر سخنران ایرانی این میزگرد، به «اهمیت بندر چابهار در توسعه ارتباطات اقتصادی منطقه» پرداخت. وی به یادداشت تفاهمی که اخیراً در زمان سفر وزیر کشتیرانی و حمل و نقل جاده ای هند به کشورمان، در خصوص سرمایه گذاری هند در زمینه توسعه بندر چابهار به امضا رسید، اشاره کرد و بر اهمیت این بندر در توسعه ارتباطات تجاری و اقتصادی میان هند و دیگر کشورهای جنوب آسیا با افغانستان، آسیای مرکزی و روسیه، و اهمیت موقعیت جغرافیایی ایران در توسعه روابط اقتصادی میان کشورهای منطقه، ارتباطات ترانزیتی و در نهایت ثبات و آرامش در منطقه تأکید کرد.