تنها خاطره یوز در یاد یزد می ماند

در دو سه سال گذشته یک مساله ای حادتر می شود در مورد جمعیت یوزپلنگ ایران که ما نه خودمان تاکنون جوابی برایش پیدا کردیم نه اینکه ما دو سه ماه پیش دو تا از بهترین کارشناسان بین المللی را دریافت کردیم برای همین سوال که چرا این اتفاق می افتد آقای جورج چالر و استفان ؟؟؟  که بهترین ها در دنیا همین ها بود آقای جورج چالر همان کسی بود که پاندا را در چین نجات داده بود و تجربیات زیادی داشت تمام اطلاعات و آمار را در اختیارشان قرار گذاشتم که ببینم دلیل این موضوع چی هست؟

چیزی که ما با آن مواجه ایم این است که در سه سال گذشته جمعیت مناطق شمالی ما به شدت خوب شده زادآوری در آن زیاد شده به طوری که شما زمانی نیست که بروید میاندشت اگه دو سه روز وقت داشته باشید یوزپلنگ نبینید مادر و طوله ها رو. مادر و سه تا طوله و مادر و چهارتا طوله و اتفاقات عجیب غریب هم داریم اینها اینقدر زیاد شدند که ما یه ؟؟؟داریم اونجا داریم وسط بیابان است درش باز بوده است یوزپلنگ های وحشی در بیابان رفتند داخلش و یه بار چرخیدن محیط بان ها دیده بودند چون در کوچکی دارد استرس دارن و بیرون کردنشان یه مقدار مشکل است که آقای ؟؟؟ ما رفتند اونجا ببین چطوری اینها را از اونجا خارج کنند به هر حال مناطق شمالی توران میاندشت و ؟؟؟ که بعد از انقلاب یوزپلنگش منقرض شده بود این منطقه منطقه خیلی خوب ماست و بهتر از گذشته است منطقه یزد درست برعکس در سال های گذشته مشاهداتمون داره می ره پایین. این چیزی است که ما در صنعت پروژه مان باید یک سلسله کارها انجام بدهیم تا جمعیت اینجا را حفاظت کنیم چون گونه های گوشت خوار را که نمی توانیم کار خاصی برای خودشان انجام دهیم درواقع باید امنیت و غذا و شرایط زیست گاهی را برایشان فراهم کنیم تا رشد کنند و تکثیر شوند در صنعت ما هم همینطور بوده یعنی ما باید درواقع با کمک امنیت هرقسمت را کسی انجام میده بخش زیادی از موضوع امنیت مربوط می شود به آقایانی مثل آقای دکتر موضوع امنیت خیلی مهم است اساسی ترین است که بیشتر روی دوش دوستان در اداره کل و خود مناطق است.

- الان بیشترین چیزی که امنیت یوز را در کشور ما به خطر می اندازد چی هست؟

شکار طعمه ها خیلی زیاد یه مقدار هم معادن و دست اندازی به  مناطق

- بیشتر انسانی است؟

بیشتر انسانی است البته طبیعی هم هست  ولی در طبیعی امنیت را ما دسته بندی نمی کنیم مثلا خشکسالی در مواقعی بسیار فشار آورده است بخصوص در استان یزد

-

خشکسالی برای منطقه به طور کلی خوب نیست به طور عجیبی برای یوز ممکنه خوب باشد به خاطر اینکه وقتی شما طعمه ها منظورم علفخواران است وقتی مواد غذایی کافی ندارند میان تو دشت کما اینکه اگر بروید به مناطق سیاه کوه ما می بینید که ؟؟؟؟؟ که یک گونه دشتزی است در کنار کله بز که کاملا کوهی است با هم در یک محیط پرا می کنند در دشت و وقتی طعمه ها میان به دشت زیست گاه یوزپلنگ بیشتر دشت است و آنجا در دسترس یوزپلنگ قرار می گیرند می شود گفت که برای یوزپلنگ طعمه فراهم تر می شود در شرایط خشکسالی خود یوزپلنگ هم آسیب مستقیم از خشکسالی نمی میرد چون مقدار بسیار کمی آب نیاز دارند برای نوشیدن آن را هم بالاخره پیدا می کنند. چند روز یکبار و در مناطقی که خشک است می گویند از همان مقداری که نوع شکارش طوری است که بعد از اینکه طعمه را می گیرد محتویات شکم را خارج می کند کاسه ای در آن حفره شکم باقی می ماند که وقتی شروع می کند به خوردنش مقدار زیادی خون در آن جمع می شود خیلی ها مثلا همین آقای جورج چالرایشان این یوزپلنگها در مواقع بحران آب با نوشیدن همان خون که 80 درصد آن آب است آبش را تامین می کند به هر حال آنها یاد گرفتند که در محیط خشکسالی چطوری زندگی کنند این مراتع که اسم بردیم در سال های گذشته با زحمت هایی که همکارها کشیدن جهت صعودی نسبت به جمعیت طعمه داشته است حتی در حالت خشکسالی در این مناطق امنیت خیلی بهتر شده است این را از روی تعداد پرونده های تخلف شکار می گوییم که آقای مهندس کارگر اینها را دائم رکورد می کنند همه اینها را که میزاریم همه نمودارهامون تقریبا با یک شیب ملایمی صعودی هست ولی درست برعکس در مناطق یزد جمعیت یوز بخصوص یوز ماده الان دو سال و نیم است که ما دوربینمون عکس یوز ماده نگرفته و این خیلی بحران خطرناکی است برا همین بود که هزینه زیادی متحمل شدیم که این دوستان را از جاهای مختلف دنیا بیاریم که کمک کنند.

- نظرشان چیه؟

هنوز مشغول بررسی هستند چون اینقدر فاکتورهای مختلف وجود دارد ولی تا این لحظه خیلی به نتیجه خاصی نرسیدیم

- یعنی اصلا احتمالی نمیدید که این کاهش جمعیت چه علتی داشته باشد

هیچی هیچ چیز مشخصی نیست همه معیارها این است که محیط بهتر می شود طعمه بیشتر می شود همه چی بهتر می شود قاعده اش این است که اینها زیادتر شوند علیرغم این موضوع در این منطقه اینجور نشده درست برعکس در مناطق شمالی برعکس است اگر حساب کنیم دائم تصاویر اینها را داریم حتی خودمان هم که حضوری می رویم اونجا همان که با آقای جورج چالر آمده بود بازدیدی داشتیم یک روز دو روز روز دوم یک خانواده یوز دیدیم که مادر با سه تا طوله بود عین فیلم های راز بقا اینها دنبال آهو کرده بودند که گرفتندو مشغول خوردن شدند اینطوری هست وضعیتی که گ فتید مناطق شمالی نسبتا خوب است و جمعیت کاملا زادآور است در مناطق جنوبی سمت ؟؟؟ هنوز خوب است تغییر چشمگیری به چشم نمی خورد اما سمت یزد هنوز این بحران وجود دارد

- چند وقت است تحقیقات را شروع کردید

پروسه دائمی هست ما هر سال یک برنامه مانیتورینگ داریم که یا توسط خودمان مستقیم انجام می شود یا توسط اینجو انجام می شود ما درواقع نقاطی برای دوربین داریم این نقاط نصب می شود دو ماه اونجا هست و برداشته می شود درواقع مقیاسی هست که بتواند هر سال تکرارش کنیم وقتی مثلا سال های گذشته فرض کنید در یکی از مناطق یزد سه تا نر می گرفتیم یک ماده همه جمعیت یوزش نیست مسلما اما حداقلی است که ما می تونیم جلوی دوربینمان ببینمش و همین را تونسیتم معیار برداریم که خوب هنوز اینها هستند یک جمعیت پایه ای براش در نظر می گرفتیم الان تقریبا دو سال و نیم است که عکس یوز ماده در آن مناطق یزد نگرفتیم و این یه ذره ما را نگران کرده که سعی می کنیم علتش را پیدا کنیم و بعد که علتش را پیدا کردیم باید راهکاری پیدا کنیم البته این را عرض می کنم وقتی به نقشه نگاه کنید تمام مناطق نسبت به پهنه ای که می تواند یوز در آن حضور داشته باشد مثلا تمام مناطق بینابینی ......... تمام پهنه ها می توانند یوز داشته باشند که ما در آن فعالیتی انجام نمی دهیم نه دوربین می زاریم نه کنترل می کنیم منطقه آزادی که طعمه هم دارد ولی ما در حد توان این سازمان کار میکنیم هرچه صحبت می کنیم برای داخل این مناطق است.

- آماری که دارید چه تعدا یوز داریم الان؟

ما هنوز هم یک پایه در اختیار همه می گذاریم و او نپایه حدود 50 تا هستش ما تقریبا خیالمون راحت است که تا 50 تا یوز را داریم ولی نمی خواهیم این را بگوییم چرا چون ما باید یک مبنای علمی داشته باشیم بعضی ها رنجی می دهند که بین 50تا 100، 50 تا 70 که می تونه همه اینها درست باشد ولی اینکه بین 50 تا 100 تا به سمت 50 تاست یا 100تا هنوز نمی دونیم

- یعنی کمتر از 50 ن یست؟

این را خیالمان راحت است که تعداد تصاویری که یوزها در کل مناطق ایران از جلوی دوربین رد شده است البته این برای سرشماری 93 بوده است که این تعداد جلوی دوربین رد شد پس این حداقل تعدادی است که ما داریم اولا داخل مناطق است یعنی حاشیه و بیرون مناطق نیست کما اینکه ما بیرون مناطق مشاهده داریم ولی ما اونجا کاری انجام نمی دهیم

- به نظرتون برای یوزها خشکسالی تهدید نیست؟

بدون شک برای گونه های علفخوار تهدید است یعنی برای طعمه ها مثل آهو ، ولی برای یوزپلنگ من خودم فکر می کردم  به طور مستقیم وقتی اونها مورد تهدید باشند یوزپلنگ هم تهدید می شود ولی دوستانی که اومدن در مشورت ها گفتند که دسترس بودن طعمه برای یوز بالا می ره یعنی اینکه راحت تر می تواند اینها را در اختیار بگیرد برعکس چیزی که ما فکر می کردیم به هر حال اینها در محیط خشک خیلی کار کردند و نظر خودشان را دارند. به هر حال سوال اصلی ما هنوز پاسخش در نیامده که چرا در مناطق جنوبی که بهبود  تدریجی شرایط داشتیم ولی ما یک کم وضعیت یوز در مناطق استان یزد ضعیف شده

- وضعیت جاده ها تلفات جاده ای

وزارت راه گفت که شما نمی توانید بگویید که این جاده یوز پلنگ رد می شود یک کاری کنید ما باید یا آمار داشته باشید یا محدوده خطر را بتوانید به صورت فنی تعیین کنید ما در مناطق پیچ های خطرناک و مناطق حادثه خیز خود وزارت راه تیم مطالعاتی داریم و می گه در این محور از کیلومتر مثلا 23 تا 33، ده کیلومتر نقطه حادثه خیز است باید دوربین کاهش سرعت نصب شود هشدار دهنده درون جاده نصب شود حتی اگر خیلی بحرانی باشد مثلا سرعتگیر نصب شود و ... اونا میگن ما این را فنی می خواهیم چون این را می خوان ما درواقع یک تیمی که این خودش یک دانش است به نام رودکولوژی اولا یوزپلنگ ها از کجا رد می شوند و چرا از اینجا رد می شود که بتوانیم آن محور را نشان بدهیم که از کجا تا کجا وزارت راه باید مواظب باشد یا دوربین نصب کند یا تابلو نصب کند و این مطالعه را انجام دادیم که دو ماه پیش تمام شده به زودی جلسه ای در سمنان که بیشترین تلفات را دادیم می خواهیم شروع کنیم به زودی جلسه ای با وزارت راه خواهیم داشت برایشان توضیح خواهیم داد و یک سرس شکل های استاندارد تابلو هست ما هر یوزی که در هر جاده کشته می شود از بیمه دانا که اسپانسر پروژه است حدود 50میلیون تومان می گیریم که این را ذخیره  کرده ایم برای اینکه کار اجرایی اگر هست مثلا در حوزه اختیارات وزارت راه نیست یا پولش را ندارد ما کمک کنیم که این کار انجام شود.

- تا حالا چندتا 50 تومن گرفتید

الان دو تا و یکی هم در راهه که میشه سه تا البته دو تا مربوط به راه و یکی مربوط به حمله سران گله بوده به یکی از یوزپلنگ ها که می خواهیم آن را برای کاهش و کنترل سگ های گله و آموزش چوپان ها انجام بدهیم مطمئنا تا اواخر خرداد درواقع ایمن سازی این جاده حتما تکمیل می شود این قسمت از جاده یعنی محور عباس آباد شاهرود که مرز ؟؟؟ می شود

- سال 94 ما چند تا تلفات داشتیم

یک دونه همان که سگ گله  حمله  کرده بود امسال نداشتیم 94 هم سگ گله بود خداروشکر جاده آسیبی نزده بود 93 متاسفانه در همین محوری که گفتم دو تا از دست دادیم

- نگاهی به طرح

به طور متوسط از سالی که پروژه شروع شده از سال 2001 که می شود سال 80 ، از سال 80 تا امروز ما وقتی آمار را بررسی می کنیم هردو سال سه تا یوز در جاده از  دست رفته اند به خاطر جاده یعنی سال 5/1 یوز

- الان پرخطر ترین جاده های کشور برای یوز کدام است

دو جا یکی همین محورمرز توران و بدتر هم می شود چون از نظر جمعیتی بهتر می شود و تردد هم بیشتر می شود و ریسک تصادف بالاتر می رود بعدی که قبلا نبود تازگی ظهور کرده البته یک تلفات داشتیم وقتی بازدید کردیم فهمیدمی که می تونه بیشتر بشود ..... یکی بالای جاده طبق یکی پایین جاده طبس یک جاده ای هست که می رود به سمت معدن ؟؟؟ دائم کامیوندر جاده تردد می کند و چون این تردد جاده ای با این کامیون ها دو ساله اوج گرفته ممکن است نقطه بدی باشد اینجا همین حالت را دارد و مشخص است کجاست و باید بریم سراغش که بتونیم کاری کنیم

قبلا اوایل پروژه منطقه کالوند خیلی مشکل داشتیم بعدها که جمعیت آهوی کالوند افت کرد به دلایل مختلف یوزها هم از آنجا دور شدند ولی اونجا هم پتانسیل خطر دارد البته دوستان هم یک پلنگ را در منطقه خودشان رفته زیر ماشین که نشون می دهد اونجا هم باز می تواند خطرناک باشد تقریبا همه جا خطر هست ولی اونجا که بحرانی تر است عرض کردم.

- فکر میکنید مناطق دیگر را می توانید پوشش بدهید

از سال 2001 تا امسال 2016 یعنی مدت 15 سال ما رقمی در اختیار داشتیم مدیران مختلف حدود یک  میلیون و پانصد و پنجاه هزار دلار که با دلار دولتی محسوب می شود این مبلغ به صورت تقریبی می شود سالی صد هزار دلار و این توزیعش یکنواخت نبوده مثلا یک مقطعی این بودجه زیاد بوده یک مقطعی مثل این اواخر خیلی کم شده من فکر می کنم با توجه به ظرفیتی که این پول ایجاد می کند ما با چنگ و دندون هر کاری می شده انجام دادیم البته شاید دهها برابر این پول برای این مناطق هزینه می شود برای این مناطق ولی آنها در اختیار ادارات کل است یعنی با بودجه ملی جلو می رود کاری که ما می کنیم روی تحقیقات است روی گاهی کمک کردن به م ناطق است به هر طریقی اطلاعات در اختیارشون بزاریم یا در مطالعات کمک کنیم یه مقدار کاری هم خودمان درواقع چون نقاط کلیدی در حفاظت از یوزپلنگ هم در این دیدیم که اگه محیط بان ها نتوانند رضایت کاری داشته باشند هیچوقت مناطق حفظ نمی شود امنیت هنوز هم محور کار است تا جایی که توانستیم کمک هایی جذب کردیم تا به محیط بانان رسیدگی شود یک کم بهتر از مناطق  دیگر و یک مقدار هم تونستیم این کار را انجام دهیم.یکی از کارهای ما در این دفتر چون بودجه ها کلا یک مقدار در کل دنیا مشکل پیدا کرده از جمله ایران ؟؟؟ که حامی ما هست دچار بحران شده است یعنی الان خود دفتر یو ان دی پی هم نگهداری خودش برایش مشکل شده  چه برسد به اینکه ما را هم تغذیه کند برای همین همه چی کوچک می کنند و این خیلی سخت شده است و ما سعی می کنیم از ؟؟؟ داخلی استفاده  کنیم به هر میزانی که می توانیم می گیریم مثلا موتورسیکلت یا چیزهای کوچیکی مثل جلیقه که خوشحالی باشه برای محیط بانان یا بیمه تکمیلی آنها به صورت رایگاه خود بیمه دانا انجام داده یا برای مسکن اقداماتی شده است همه چیز در نهایت ما مطالعه می کنیم برنامه می دهیم کی باید اجرا کنه؟ فرض کنیم یک منطقه دچار یک گپ گشتزنی کنترل هست ایشان باید دستور بدهد چهارتا محیط بان اونجا را نگهدارد اگه محیط بان انگیزه نداشته ب اشد این کار انجام نمی شود. ظرفیت ما اجازه نمی دهد که بتوانیم مناطق را مناطقی هست که در قسمت شمالی داره میاد بیرون مناطقی بوده که قبل از انقلاب هم یوز نداشته این منطقه یوزپلنگ رفته رکورد شده و الان ارزش دارد که منطقه حفاظت شده بشود نمیتونیم فعلا این کار را انجام بدهیم