"بادیگارد" نقد و بررسی شد/ لزوم تبدیل تئاترشهر به موزه

به گزارش خبرگزاری برنا در برنامه این هفته رادیو گفت و گو به مسائل زیر پرداخته شد:

از اکران نوروزی «بادیگارد» راضی بودیم، فیلم بالای 4 میلیارد فروش کرده است

در ابتدای برنامه پژمان لشکری‌پور مجری طرح فیلم بادیگارد، درباره اوضاع اکران فیلم به صحبت پرداخت و گفت: اکران 95 برای همۀ فیلم‌ها خاص بود و به لطف خدا فیلم بادیگارد هم از این قاعده مستثنی نبود و با گذشت 35 روز از اکران رسمی این فیلم، بالغ بر 4 میلیارد و 300 میلیون فروش کرده است که با توجه به نوع این فیلم و جنس آن معقول است، ضمن اینکه فقط به اکران عمومی بسنده نکردیم و فیلم دو فاز دیگر هم داشته است.

با اکران‌های دانشگاهی بازوی اقتصادی بالاتری داریم

او با بیان اینکه اکران‌های دانشگاهی توفیقی است که نصیب هر فیلمی نمی‌شود، بیان داشت: وقتی شما بلیطی را در سینما می‌فروشید تقریباً 33 درصد آن به مالک فیلم می‌رسد ولی در حوزه اکران‌های اینچنینی سهم صاحب سالن و صاحب دفتر و دفتر تبلیغات حذف می‌شود در واقع بازوی اقتصادی بالاتری دارید چون تمام پول سهم مالک فیلم می‌شود.

بخشی از اکران‌های دانشگاهی در مناطقی است که سینما وجود ندارد

وی ادامه داد: با اکران فیلم‌ در سینما مدت 7 یا 8 ماه زمان می‌برد تا پول به مالک فیلم برسد، امّا این اکران‌ها به صورت مستقیم دست مالک فیلم را می‌گیرد بنابراین نه تنها ضربه نمی‌زند بلکه اتّفاقاً تبلیغات دهان به دهان و اکران این فیلم‌ها به این شکل موجب می‌شود تا این فیلم در آن خانواده ‌ها هم برود. بخشی از اکران‌های دانشگاهی در مناطقی است که سینما وجود ندارد پس این تئوری که مخاطب سینما را کم کند، مورد تردید جدی است.

حاشیه‌ها و نقدها بعضاً کینه‌توزانه بود

لشکری‌پور در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه برخی معتقدند این حجم گفتگوهای عوامل فیلم موجب شکست فیلم می‌گردد، اظهار داشت: این فیلم پرفروش‌ترین فیلم آقای حاتمی‌کیا بوده است و حاشیه‌ها و نقدها بعضاً کینه‌توزانه بود، فیلم «بادیگارد» جزو فیلم‌های جدی اجتماعی هست که دارای ایدئولوژی است و مخالف و موافق دارد، ضمن اینکه 25 درصد مصاحبه‌ها با خود آقای حاتمی‌کیا بوده است که باید به برخی سؤالات پاسخ داده می‌شد.

تداوم هر نشست یا صحبت پس از فیلم نشانگر این است که اثر مشکل‌دار است

سپس جبّار آذین با ورود به صحبت‌های لشکری‌پور بیان داشت: وقتی یک هنرمند اثر هنری می‌سازد حرفهایش را با آن اثر بیان می‌کند و بعد از آن هر نوع صحبت و نشست و حاشیه‌سازی کاملاً نتیجه عکس دارد و تداوم آن می‌تواند نشانگر این باشد که اثر مشکل‌دار است که عوامل فیلم توضیحات می­ دهند.

سکانس انتهایی یکی از درخشنده‌ترین سکانس‌هاست

آذین در ادامه، به ارائه دیدگاه خود درباره فیلم پرداخت و گفت: آقای حاتمی‌کیا بیشتر به دنبال واژه محافظ هست، تا بادیگارد، ضمن اینکه محافظی که ایشان از آن تعریف ارائه می‌کند بیشتر در سخن است تا فیلم. از نظر آقای حاتمی‌کیا، محافظ کسی است که نه تنها حفاظت از بخشی یا شخصی را بر عهده دارد بلکه از کلیّت یک تفکر، نظام و سیستم حفاظت می‌کند و به خاطر باورها و عقایدش این شغل را انتخاب کرده تا به رسالت دینی، اجتماعی و فرهنگی خود عمل کند. بادیگارد یکی از فیلم‌های خوب آقای حاتمی‌کیاست و از نظر موضوعی، مضمونی و ساختاری ارزشمند است، به ویژه در سکانس انتهایی که یکی از درخشنده‌ترین سکانس‌هاست.

حسینی نیز در این رابطه خاطرنشان کرد: سینمای ایران برای مردم قصه نمی‌گوید و قهرمان ندارد، بنابراین وقتی فیلمی مثل بادیگارد قواعد سینمای کلاسیک را رعایت می‌کند در سینما گل می‌کند و دیده می‌شود، ضمن اینکه در آن فضای سینمایی یک قهرمان مألوف به نام حاج کاظم داریم که قرار است آن را جلوتر ببرد و وجوه دیگری از آن را به ما نشان دهد.

مخالفان مسئله فیلم، برخوردهای شان سیاسی بود.

آذین، بادیگارد را یک فیلم ایدئولوژیک دانست و درباره مسئله اصلی فیلم اظهار داشت: در این فیلم مسائل زیادی مطرح می‌شود، مهمترین مسئله‌ای که درباره حیدر مطرح می‌شود همین باورهایی است که به نظام دارد و کاریست که می‌خواهد برای حفاظت از نظام انجام دهد و این همان مسئله اصلی فیلم است که بُعد مهم فیلم را شکل می‌دهد و کسانی که این نگاه را می‌پسندند با نگاه ایشان همسو می‌شوند و افراد دیگر چون با این نگاه و آدم و عملکرد حیدرها مخالفند برخوردهای ایدئولوژیک با حیدر نکردند و برخوردهای شان سیاسی بود. پرسش آقای حاتمی‌کیا در دهه فجر، فرهنگی بود و ایشان پرسیدند چرا در ارتباط با داعشی‌ها فیلمی نداریم؟

حسینی در این رابطه خاطرنشان کرد: آقای حاتمی‌کیا با اشاره به دستگاه ایکس‌ری، و گفتند این یعنی وجود خطر، چرا سینما اینقدر بی‌خیال است و فیلم‌هایش بی‌مسئله است. پاسخ این بود که ‌این بی‌مسئله‌گی ناشی از عدم آگاهی بدنه سینما نسبت به وقایع پیرامون است. او می‌گفت این مشکل به سینماگر برنمی‌گردد و بیشتر به این برمی‌گردد که نهادها و جریاناتی که باید به فضای سینما آگاهی‌بخشی کنند کم‌کاری می‌کنند.

همایش روحانی در قاب سینما فرصت ایست تا سینما خود را در این نسبت‌ها پیدا کند

سرلک درباره نقدی که در رابطه با همایش روحانی در قاب سینما صورت گرفت و موجب ایجاد شبهاتی شد، توضیحاتی داد و گفت: مانعی ندارد که اقشار دیگر هم تأمل کرده و طرح مسئله کنند که نسبت ما با سینما چیست و این نشان‌دهندۀ اهمیت سینماست، به دلیل جاری بودن و شبکه وسیع ارتباطی روحانی در زندگی روزمره اخلاقی و اعتقادی مردم و اینکه هیچ ژانری به آن اندازه که خود سینما نسبت به روحانی و زندگی او پرداخته اینقدر جذاب نبوده است. محوریت روحانیت و امام این نقش را برجسته کرده و این باید فرصتی باشد که سینما خودش را در این نسبت‌ها پیدا کند و بعضی از سوءتفاهم‌ها برطرف شود.

وی ثمرۀ این همایش را فرهنگی دانست و اضافه کرد: ما خواستیم میز گفت‌وگو درست کنیم و بگوییم روحانی و سینماگر دور میز انصاف بنشینند و یکدیگر را درست ببینند، چون عدم تعامل سینماگر و روحانی به ضرر هردوی اینها و جامعه است و این گفتگو موجب می‌شود تا به همدیگر قاب و تکنیک و محتوا دهند.

شکّ حیدر در فیلم معقول نیست و جای تحلیل دارد

آذین درباره مضمون «بادیگارد» بیان داشت: مضمون و ساختار فیلم بسیارخوب است ولی مضمونی که بادیگارد مدنظر قرار داده تا در قالب قصه بپردازد به طور کامل تبدیل به قصه نمی‌شود، شخصیت اصلی فیلم است حیدر است از ابتدا به گونه ای نشان داده می‌شود که باور کنیم معتقد به انقلاب و نظام است و از رزمندگان دفاع مقدس هم بوده است. سؤال اصلی فیلم این است که این آقا نسبت به شغلش بدگمان و بدبین شده و دچارتردید شده است و در انتها به شکلی پاسخ ابهامش را پیدا می کند امّا شک او معقول نیست، اینکه حیدر به شغلش شک کرده جای تحلیل دارد چون مسئله اصلی فیلم شک اوست. البته جایی اشاره می‌شود حضور او در بین سیاسی‌ها موجب شک او شده است اما در طول فیلم جز در چند دیالوگ با آن روبرو نمی شویم.

برنامه رادیویی "سینمامعیار" پنجشنبه‌ها ساعت 14:30 از رادیو گفت و‌گو پخش می‌شود، برنامه‌ای با اجرای سید امیر جاوید و تهیه ‌کنندگی و سردبیری محمدجواد طالبی که سعی دارد ضمن پرداختن به مسائل اساسی سینمای ایران سطح آگاهی مخاطب از فیلم‌های روی پرده را بالا ببرد.

مدیر یکی از تماشاخانه های خصوصی:

تئاتر شهر باید موزه شود!

محمد حسن نجفی در برنامه "پرده آخر" رادیو گفت ‌و گو اظهار داشت: مرکز هنرهای نمایشی باید تئاتر شهر را موزه کند و ادامه رفتار اجرایی در مرکز هنرهای نمایشی اشتباه است زیرا الان ملکی ارزشمند است که تاریخ تئاتر ما است مگر اینکه مثلا استاد فلانی بخواهد اجرای کلاسیکی از شکسپیر در سالن اصلی داشته باشد.

برنامه "پرده آخر" با موضوع بازسازی و تجهیزات سالن های تئاتر و با حضور پریسا مقتدی رئیس مجموعه تئاتر شهر، امیر حسین حریری رئیس مجموعه تالار مولوی، محمد قدس تهیه کننده تئاتر و محمد حسن نجفی مدیر یکی از تماشاخانه های خصوصی روانه آنتن شد.

محمد حسن نجفی در خصوص هزینه هایی که برای راه اندازی دو سالن خصوصی گفت: در سال 92 بدون هیچ گونه کمکی و با هزینه شخصی اقدام به ساخت این دو سالن کردم در حالی که به معاون هنری وزارت ارشاد و حتی رئیس جمهور نامه نوشتم که در این زمینه ما رایاری کنند، اما توفیقی حاصل نشد.

وی همچنین به تئاتر جشنواره فجر اشاره کرد و بیان داشت: برای هفت اجرا،7میلیون تومان پرداخت کردند که عدد بسیار ناچیزی است و این در حالی است که بعداً نمایش دیگری از شهرستان نیز اضافه شد. در واقع برای هشت اجرا، یک پنل که اولین بار در ایران انجام می شد و چهار ورک شاپ، هفت میلیون تومان پرداخت کردند.

مدیر یکی از تماشاخانه های خصوصی خاطرنشان کرد: برای این دو سالن در آن سال حدود 55 میلیون تومان هزینه کردم و با تجهیزات اداری بیش از 100 میلیون تومان هزینه برد. سال 94 نیز برای یک سوم دیوارهایم برای کار عایق صدا، 50 میلیون تومان هزینه کردم. تمام این هزینه ها شخصی بود و هیچ وقت این پول ها برنگشت به خصوص اینکه امروز آفت اضافه شدن تماشاخانه های خصوصی بدون برنامه ریزی و بدون کیفیت را هم شاهد هستیم.

نجفی با بیان اینکه مرکز هنرهای نمایشی به دلیل عدم سیاست گذاری دقیق و رصد صحیح بخش خصوصی تنها بار ما را زیاد می کند، اظهار داشت: در واقع به دلیل عدم اعطای مجوز بر اساس اصول، مرکز هنرهای نمایشی بار ما را اضافه می کند. مدیر سالن خصوصی نمی تواند کاسب باشد، مدیر تالار خصوصی باید تئاتری باشد در حالی که در یک جلسه علنی به بنده گفت، چون دیدم در این کار پول است، این کار را کردم.  

مدیر یکی از تماشاخانه های خصوصی تاکید کرد: لازمه کار ما این است که مرکز هنرهای نمایشی باید رویکردش را تغییر دهد و نمی تواند با آن تفکراتی که در 40 سال گذشته وجود داشته است، ادامه دهد. مرکز هنرهای نمایشی باید تئاتر شهر را موزه کند و ادامه رفتار اجرایی در مرکز هنرهای نمایشی اشتباه است زیرا الان ملکی ارزشمند است که تاریخ تئاتر ما است مگر اینکه مثلا استاد فلانی بخواهد اجرای کلاسیکی از شکسپیر در سالن اصلی داشته باشد. این کار در بسیاری از کشورهای مختلف انجام می شود.

وی با اشاره به هزینه بازسازی سالن تئاتر شهر بیان داشت: بین ده الی 15 میلیارد تومان برای بازسازی تئاتر شهر هزینه شده است در حالی که با ده میلیارد تومان می توان ده سالن نمایشی در حد سمندریان ساخت و این کار را بنده تضمین می کنم.

در ادامه محمد قدس تهیه کننده تئاتر گفت: یک سالن دولتی داریم که مشخصا تئاتر شهر، تالار وحدت و تالار حافظ است و یک سالن ایرانشهر داریم که نه دولتی است و نه خصوصی اما برای من به عنوان تهیه کننده مشی خصوصی دارد زیرا هیچ بودجه ای در آن سالن ها دریافت نمی کنم و نمایش من باید حتما بفروشد و با آن هزینه هایم را جبران کنم.

وی سالن های خصوصی را به دو قسمت تقسیم کرد و ادامه داد: سالن های زیر صد نفر که جز معدود اجراهای دانشجویی اجرای دیگری در آنجا نداشتم زیرا تعداد صندلی ها آنقدر کم است که اصلا نمی شود تصور کرد در آنها سالن هزینه ای داشت. سالن های خصوصی هم وجود دارند که بالای  صد نفر هستند و به تازگی تعدادی از آنها افتتاح شده است و تعدادی هم دارند به زودی افتتاح می شوند و تجربه کار در آنها را نیز دارم. جز یک سالن تقریبا هیچ کدام استانداردهایی که در سالن های دولتی وجود دارد، در آنجا وجود ندارد زیرا هزینه های بالایی دارند.

وی با بیان اینکه اگر سالن­دارهای خصوصی بخواهند هزینه های سالن های خصوصی را پرداخت کنند، در نهایت ضرر خواهند کرد، اظهار داشت: البته الان نیز این سالن ها در لبه مرز قرار دارند برای اینکه به سود برسند. سالن های دولتی امکانات نرم افزاری، سخت افزاری و اجرایی بیشتری دارند.

در ادامه پریسا مقتدی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است ده سال بعد از بازسازی سالن تئاتر شهر، این سالن باز هم نیاز به بازسازی داشته باشد و اثر بخشی لازم را نداشته باشد، اظهار داشت: در ابتدا باید خاطرنشان کنم که در مقام دفاع آن حرفها را نزدم.

رئیس مجموعه تئاتر شهر بیان داشت: اگر این سوال را از مقام تصمیم گیرنده ای بپرسید که قرار است تصیم بگیرد تئاتر شهر دیگر استفاده اجرایی نداشته باشد، منطقی است ولی در حال حاضر این مسئله دارد مطرح می شود که چرا هزینه بازسازی را صرف تولید یک سالن دیگر نکرده اید. آن جایی که باید سالن جدید را بسازد، جای دیگری است که قوانین متفاوتی دارد. آن جایی که باید این بخش ها را نوسازی و بهسازی کند نیز قوانین دیگری دارد.

در ادامه امیر حسین حریری با تصریح بر اینکه تمام دوستان در مرکز هنرهای نمایشی از خانواده تئاتر هستند، گفت: در اینکه ساختار اداری و تشکیلاتی تئاتر کشور دچار نقصان های جدی است، شکی نیست و در اینکه باید یک بازنگری  جدی در بحث سازمانی و اعتباری  تئاتر کشور صورت بگیرد، هم شکی نیست.

رئیس مجموعه تالار مولوی با تاکید بر لزوم تغییر در نگاه سیاست گذاری در حوزه کلان فرهنگی گفت: به اندازه کافی به مسائل اداری آگاه هستم که در تخصیص بودجه ها و تحلیل آنها راهکارهایی وجود دارد که اندازه آنها مشخص شود. باز هم تاکید می کنم در بحث بازسازی تئاتر شهر شکی نیست اما باید مشخص شود که در چه سمتی این کار انجام می شود.

برنامه "پرده آخر" هر هفته جمعه ساعت 16 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود.