برای جلب مشارکت های مردمی باید به نیازهای آنان توجه کرد

به گزارش برنا،گیتی خزاعی ، دکترای جامعه شناسی تغییرات اجتماعی در کارگاه آموزشی مشارکت های مردمی در مدیریت بحران که روز چهارشنبه سوم آذر برای اعضای تشکل های مردم نهاد اردبیل برگزار شد، با اشاره به ویژگی های شرایط بحرانی گفت: این شرایط به طور ناگهانی به وجود می آید و مشکلات و مسایلی را به جامعه تحمیل می کند و از این رو، ناگهانی بودن آنها، ما را در موقعیتی قرار می دهد که تصور کنیم  باید آن را سریع برطرف کرد و از این رو به برنامه های کوتاه مدت روی می آوریم.

وی افزود: مدیریت بحران حوزه ای میان رشته ای و چند بعدی است و مستلزم مشارکت فعال سازمان های بین المللی، ملی، سازمان های مسئول، دانشگاه ها، نهادهای مردمی و ... است که باید در این شرایط فعال باشند. ولی وقتی که مدیریت بحران را مطرح می کنیم و به همه این حوزه های سیاستگذاری فعال توجه می کنیم، می ببینیم مردم و جوامع محلی مد نظر قرار نگرفته اند.  باید بتوانیم که در این تقسیم بندی مردم را جدا از نهادهای داوطلبانه و گروه های فعال تصور کنیم.

خزاعی گفت: متأسفانه در برنامه ریزی های بحران، معمولا به مردم و جوامع محلی اشاره ای نمی کنیم ولی وقتی که مدیریت بحران شروع می شود، به دنبال مشارکت مردمی می گردیم و البته اغلب سازمان های مردم نهاد را مد نظر قرار می دهیم، اما اگر در واقع بخواهیم به مفهوم مشارکت مردمی در مدیریت بحران اشاره کنیم باید عمیق تر از این بنگریم و از صدر تا ذیل بحث مدیریت بحران مردم محور باید مرتبط با مردم باشد و برای مدیریت آن نیازمند مراجعه مستقیم به خود مردم هستیم.

 این محقق حوزه بحران و مشارکت های اجتماعی با اشاره به ویژگی های مدیریت بحران درست و دقیق گفت: برای موفقیت در مدیریت بحران، باید مفهوم ناگهانی بودن و اقدامات سریع را از مدیریت بحران دور کرد .

وی اظهار کرد: همواره در جوامعی چون ما، یک رویکرد سنتی نسبت به مدیریت بحران وجود داشته که در  همه حوزه های مربوط به مدیریت بحران خود را به نوعی نشان می دهد. این رویکرد به بعد از وقوع بحران تاکید دارد و کارآیی محدودی داشته، نسبت به پیشگیری توجه کمی دارد و منفعلانه در انتظار وقوع حوادث می نشیند تا ببیند چگونه فعالیت نماید.

خزاعی با اشاره به تحولاتی که در رویکردهای مربوط به مدیریت بحران در دنیا اتفاق افتاده است، گفت: رویکرد نوینی که از سال ۱۹۹۰ به بعد مورد توجه قرار گرفته، ناشی از بازنگری در همین رویکرد سنتی است و‌تلاش می کند بحران را  ناگهانی و اضطراری نبیند و قبل و بعد بحران را به یک شکل نگاه کند. امداد و کمک رسانی رویکرد سنتی را فقط یکی از مراحل مدیریت خود می داند و مسائل دیگری چون به کار بستن اقدامات پیشگیرانه مبتنی بر دانش و تجربه و مدیریت پیامدهای بحران را نیز مورد توجه قرار می دهد.

خزاعی گفت: مدیریت علمی بحران رویکرد منطقی تر و عملی تری است و هیچ گاه منفعل به انتظار بحران ها نمی نشیند. این رویکرد جدید در مدیریت بحران،  اجتماع محور بوده، تاب آوری و آمادگی جوامع محلی را مدنظر دارد و آن ها را برای مقابله با وقوع بحران و انطباق با بحران آماده نگه می دارد.

در نتیجه می توان چنین مشخص کرد که این رویکرد به فکر این نیست که مدیران فقط در حل بحران آماده باشند و به مشارکت مردمی به عنوان ابزاری برای کم کردن مشکلات مدیران نگاه نمی کند.

وی با اشاره به ساماندهی اجتماعی و اهمیت افزایش توانایی و توانمندی عمومی در گذار از بحران اشاره کرد: آسیب اجتماعی و تاب آوری موضوعات دهان پر کن علمی نیستند و برای ایجاد آن، می توان مردم را به رعایت کردن نکات ساده ای که گذار از بحران و مشکلات را پیش بینی کرده باشند، دعوت کرد.