استان گیلان استانی با تراکم جمعیتی بالاست. این استان به جهت برخورداری از مواهب طبیعی و خدادادی یکی از معدود استانها در کشور است که افراد زیادی از سایر نقاط کشور را به خود جذب می کند،اما معضل بیکاری در این استان نکته ای است که نمی توان از آن غافل بود . از سوی دیگر وجود میزان بالای جمعیت جوان و تحصیلکرده ی جویای کار مشکلی است که مشهود بودنش کاملا قابل لمس است .فارغ التحصیلانی که عموما مدارک عالیه دانشگاهی دارند نتوانسته اند در فرآیند یافتن شغل و کسب و کار موفق شوند و به همین نسبت نبود آینده و امنیت در زمینه شغلی ، سبب گردیده که آمار ازدواج در استان نیز کاهش یابد.
خبرنگار برنا برای یافتن علل بیکاری به میان جوانان رفت تا بتواند از زبان آنان به دلایل این معضل در گیلان پی ببرد.
م.شمشیری یک خانم مجرد 30 ساله دارای مدرک کارشناسی مدیریت دولتی و شاغل بخش آزاد است ، در مورد معضلات حوزه ی اشتغال می گوید :
یکی از مشکلاتی که در زمینه ی اشتغال خانم ها در استان گیلان وجود دارد ؛ پرداخت حقوق کم در مقابل کار سخت و ساعات کاری طولانی است. به طور مثال ، خانومهایی هستند که در مراکز دندان پزشکی مشغول به انجام سه نوع فعالیت متفاوت از جمله دستیاری دندان پزشکی ، منشی گری و نظافت مطب هستند اما حقوق دریافتی شان کمتر از نصف حقوقی است که قانون کار در نظر گرفته است .
وی می افزاید: در واقع سه فعالیت متفاوت را که هر کدام بایستی به صورت جداگانه به عهده یک شخص باشد ، یک نفر با دریافت نصف حقوق مصوب قانون کار انجام می دهد. هیچ نظارتی از طرف تامین اجتماعی نسبت به بیمه شدن افراد شاغل نیست و اگر کسی نتواند کارفرمایش را برای بیمه شدن راضی کند ، جز با طرح شکایت از کارفرما به مرکز تامین اجتماعی ، قادر به بیمه شدن نیست.
شمشیری ادامه می دهد : طبق تعرفه بیمه تامین اجتماعی ، کارگر بایستی مقدار مشخصی از حق بیمه اش را پرداخت کند که معادل هفتاد و پنج هزار تومان است اما متاسفانه کارگر مجبور است که نصف حقوقش را برای پرداخت حق بیمه ی خودش بپردازد و با کارفرما در پرداخت حق بیمه شریک شود. خیلی از کارفرماها با تهدید کارگر مبنی بر اخراج ، از آنها امضای محضری می گیرند ، مبنی بر اینکه کلیه ی حق و حقوقشان را دریافت کرده اند که این موضوع صحت ندارد.
وی می گوید :در نهایت شما در مشاغل آزاد دارای امنیت شغلی پایدار نیستید و مجبورید که پس از مدتی به دنبال شغل دیگری بگردید و این امر در گیلان عادی است.
سارا هنرمند ، 26 ساله مجرد فارغ التحصیل کارشناسی رشته کارتوگرافی است وی در خصوص یافتن شغل می گوید :
حدود 5 سال است که فارغ التحصیل شدم، این مدت مشاغل نیمه وقت مختلفی از معلم مهدکودک تا فروشندگی در فروشگاههای مختلف و حتی مشاوره کنکور را نیز انجام داده ام .
5 سال از بهترین سالهای عمرم که جوانی ام محسوب می شد صرف این شاخه آن شاخه پریدن های بی نتیجه برای یافتن شغل مطلوب گذشت. وی ادامه می دهد :
مهمترین مشکل من به عنوان یه دختر تا حدودی معتقد و محجبه، محیط کاری مناسب و فضای سالمی برای گذراندن اوقات است.
وی با لبخند می گوید :حتی در دوره ای خبرنگاری در گیلان را تجربه کردم اما اکثر خبرنگاران مزایا و حقوق ثابت و بیمه ای ندارند و البته مسوولیت خطیری نیز بر دوش دارند.
سارا می گوید که به آینده امید دارد و همچنان جویای شغل است.
در گوشه ای از پارک چشمم به دو جوان که روزنامه ی کاریابی در دست دارند و همزمان صحبت می کنند می افتد .به سوی آنها می روم.
افشین .ن ، جوانی مجرد 27 ساله و دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت است ، در خصوص سوال من می گوید :
من رشته تحصیلی خودم را از روی شناخت و مطالعه و علاقه انتخاب کردم تا بتوانم شغل مناسبی به دست آورم اما با گذشت چند سال هنوز بیکارم.
وی ادامه می دهد :فضای بازار کار استان آن چیزی که فکر میکردم نبود یا حداقل تا کنون نبوده و امیدوارم در آینده این فضا بهتر شود.
از او می پرسم چه تلاشی برای یافتن شغل انجام داده است .وی می گوید: به خیلی از شرکت های خصوصی سر زدم ، در آزمون های ادارات دولتی که کم و بیش برگزار می شود شرکت کردم ، سعی نمودم تا از تمام ظرفیت های موجود خودم استفاده کنم.حتی مدتی بازاریابی فروش یک شرکت بیمه را انجام دادم اما آن هم نتوانست درآمد پایداری برای من ایجاد کند.
افشین در پایان می افزاید :به نظر من شما در ایران تا پارتی نداشته باشید نمی توانید به شغل دست پیدا کنید.
محمد ، 25 ساله دیگر مخاطب سوالم است.مدرک کاردانی کامپیوتر دارد و در یک شرکت چاپ و نشر مشغول به کار است ، در مورد بیکاری در استان می گوید : عقیده ندارم که دولت موظف است که کار ایجاد کند ، بسیاری از جوانان که امروز دم از بیکاری و نیافتن شغل می زنند هیچ مهارت تخصصی که بتوانند توسط
آن برای خود شغلی دست و پا کنند ندارند و صرفا یک مدرک دانشگاهی بدون مهارت و تجربه در دست آنهاست.
وی ادامه می دهد: خیلی از این افراد که می گویند درآمدی نداریم و بدنبال شغل هستیم گوشی همراه چند میلیونی در دست دارند( می خندد ) پس مشخص است که این فرد هنوز آنگونه که باید به درک مفهوم شغل نرسیده است.
محمد ادامه می دهد :پس از فارغ التحصیلی به دنبال یادگیری مهارت مرتبط با رشته خود رفتم و هیچ وقت انتظار نداشتم که در جایی به من شغلی دهند که مهارت لازمه ی آن شغل را نداشته باشم.
وی می گوید : یافتن شغل پشت میز نشینی مشکل عمده جوانان تحصیلکرده و بیکار گیلان است و البته تا زمانی که این جوانان پول توجیبی خود را از خانواده می گیرند به دغدغه ی واقعی یافتن شغل نمی رسند .
این جوان می افزاید :حساب آن افرادی که بدون حمایت و با داشتن مهارت و تجربه به دنبال یافتن شغل ایده آل برای تامین زندگی خود هستند جداست و البته فرصت های شغلی با حقوق بالا در استان برای این افراد کم است.
هاشم اسماعیلی معاون امور فرهنگی و جوانان اداره ورزش و جوانان گیلان در گفتگو با برنا با بیان تشریح فعالیت های حوزه ی جوانان در استان می گوید : کار در حوزه ی جوانان با توجه به اینکه ستاد ساماندهی جوانان به ریاست استاندار محترم تشکیل می شود و نزدیک به بیش از 20 دستگاه و نهاد اجرایی درگیر این موضوع هستند یک کار فرا دستگاهی می باشد و همه ی نهادها درگیر معضلات جوانان هستند.
وی می افزاید :در این ستاد به موضوعات مختلفی اعم از اشتغال ، ازدواج ، آسیب های اجتماعی و ... پرداخته می شود و اداره کل ورزش و جوانان به عنوان دبیرخانه ی این ستاد پیگیر مطالبات جوانان است .
اسماعیلی با اشاره به بهبود فضای کسب و کار گیلان در چند سال اخیر اذعان می دارد : استان گیلان در چند سال گذشته توانسته از رتبه های نخست نرخ بیکاری در کشور به رده های پایین تری برسد و این اتفاق خوبی برای استان است.
وی می افزاید : بحث تسهیلات زودبازده و تسهیلات خانگی اولویت های اشتغالزایی گیلان می باشد و فعالیت در حوزه ی گردشگری نیز یکی از حوزه هایی است که با ارایه تسهیلات ، رونق خوبی در استان یافته و موجب اشتغالزایی گردیده است .
این مقام مسوول ادامه می دهد : صندوق کارآفرینی امید برنامه های بسیار خوبی در خصوص ارایه تسهیلات دارد به عنوان مثال می توان به روستای بدون بیکار اسطلخ جان رودبار اشاره کنیم که با بهره گیری از طرحهای گردشگری و تسهیلات ویژه توانسته اند کار نمونه ای را انجام دهند.
اسماعیلی با اشاره به اینکه تفکر جوانان در زمینه ی اشتغال باید تغییر کند می گوید : متاسفانه جوانان ما انتظار کار اداری خاصی را دارند و یا اینکه فکر می کنند برای شروع یک کار باید سرمایه ی عظیمی داشته باشند در حالیکه خیلی از افراد بوده اند که در حوزه های مختلف با کمترین سرمایه توانستند فضای کسب و کار خوبی برای خود و اطرافیان ایجاد کنند حتی توانسته اند در فضای مجازی کاری را مدیریت کنند ، عقیده ی بنده این است که جوانان باید بیشتر تلاش کنند.
وی می افزاید : بخشی از ایجاد تفکر اشتغالزایی و کارآفرینی مربوط به تلاش مسوولین است که بتوانند فضایی را به وجود آورند که این تفکر به جوان منتقل شود ، می توان با دعوت و کسانی که با کمترین سرمایه کارآفرینی کرده اند و انتقال تجربیات آنان ، این انگیزه را به وجود آورد .برگزاری ورک شاپ هایی با محوریت مهارت آموزی و کارآفرینی می توانند تاثیرات بسزایی بر روحیه و تفکر جوانان داشته باشد .
وی می گوید : استان گیلان دارای ظرفیت های زیادی در بخش گردشگری ، کشاورزی و ... است و مهارت آموزی ، فراگیری تخصصی در حوزه های درآمد زا در گیلان باید سرلوحه ی فعالیت های جوانان قرار گیرد.
اسماعیلی تصریح می کند : فنی و حرفه ای گیلان در سالهای اخیر بسیار خوب عمل کرده و با برپایی دوره های که اکثرا رایگان است توانسته به جوانان جویای کار، مهارت هایی فراخور شغل مورد نیاز آموزش دهد و خیلی از افراد از این طریق توانسته اند به کار و حرفه دست یابند.
گزارش : طاهره ریحانی