تاثیرات مخرب آلودگی هوا بر پوست

به گزارش گروه باشگاه جوانی خبرگزاری برنا؛ دانشمندان در پژوهش های مختلف به این نتیجه رسیده اند که مواجهه مزمن با ذرات معلق موجود در هوا ناشی از ترافیک و آلودگی هوا ارتباط قابل توجهی با پیری زودرس پوست دارد.

اخیرا موضوع پر بحث «آلودگی هوا» در میان مردم سر و صدای زیادی به پا کرده است. آلودگی هوا که دیگر جزئی از زندگی ما ایرانی ها شده حاصل ماشینی شدن دنیای امروزه ست و آثار زیان بار آن نه تنها قلب و ریه ها را مورد هدف قرار می دهد، بلکه بر دیگر اعضا بدن به ویژه پوست که بزرگترین ارگان بدن و مهم ترین سد دفاعی در مقابل عوامل بیماری زای محیطی است نیز اثر سوء در پی دارد.

دکتر علیرضا فیروز، رئیس مرکز آموزش پژوهش های بیماری های پوستی و جذام، گفت: آلودگی هوا بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی منجر به 307 میلیون مرگ در سراسر دنیا در سال 2012 شده است. آلاینده های هوا به دو گروه اصلی تقسیم می شوند. ذرات ریز (PM) و گازها (O2 ، CO ، SO2 ، NO ، NO2 ، NOX2 ). ذرات ریز به طور معمول توسط احتراق و ذرات درشت تر به دنبال پروسه های مکانیکی ایجاد می شود و به صورت ذرات گردو غبار توسط باد در هوا به حالت تعلیق قرار می گیرند.

با وجودی که مطالعات متعددی در زمینه ارتباط بین آلودگی هوا و سلامت انسان صورت گرفته، ولی در حال حاضر تحقیقات بسیار اندکی در مورد اثرات سوء آلودگی هوا بر پوست موجود است. پوست، مانند ریه، به عنوان حد فاصلی بین بدن و اتمسفر اطراف قرار دارد و به عنوان اولین محل تماس با الاینده های هوا به شمار می آید.

در سال 2010 دانشمندان نشان داده اند که مواجهه مزمن با ذرات معلق موجود در هوا ناشی از ترافیک ،ارتباط قابل توجهی با پیری زودرس پوست دارد. در این مطالعه قوی ترین ارتباط ذرات معلق در هوا با ایجاد لکه های تیره در پوست بود. آنها همچنین نشان دادند که تماس با دوده، ترکیبی از ذرات کربن که توسط هیدروکربن های پلی آروماتیک  aromatic hydrocarbon یا arene پوشیده شده است، قوی ترین ارتباط را با پیری زودرس پوست دارد.

هر کدام از آلاینده های هوا احتمالا تاثیر توکسیک(نوعی‌ مسمومیت‌ خونی‌ در اثر سموم‌ آزاد شده‌) اختصاصی را روی پوست دارند. از لحاظ تئوری اثرات سمی آلاینده های هوا روی پوست می تواند به علت اثرات از خارج به داخل ( نفوذ آلاینده های هوا به پوست و اتصال آن به سطح پوست) و یا ناشی از مکانیسم داخل به خارج باشد.

مواجهه با ذرات معلق در هوا، ممکن است از طریق سیستمیک هم به پوست آسیب برساند و یک فرضیه مبنی بر نفوذ ذرات به ریه و به دنبال آن ورود به گردش خون و اثر روی پوست از این راه است. فرضیه دیگر بر اساس ایجاد واکنش التهابی در ریه است که این واکنش التهابی منجر به واکنش های سیستمیک می شود که ممکن است پوست را تحت تاثیر قراردهد.

پدیده پیری پوست به دنبال مجموعه ای از فاکتورهای داخلی و خارجی اتفاق می افتد و از آنجایی که فاکتورهای خارجی قابل تغییر هستند، قابلیت پیشگیری یا تعدیل این فاکتورها وجود دارد. تا مدتها تغییرات پیری پوست ناشی از فاکتورهای خارجی را به طور عمده مربوط به مواجه با اشعه خورشید می دانستند ولی اخیرا شواهدی مبنی بر نقش سایر فاکتورهای محیطی به ویژه مواجه پوست با دود سیگار به عنوان یک فاکتور مستقل در پیری پوست مطرح است .

علاوه بر اثرات سوء آلودگی هوا بر سلامت کلی پوست و پیری زودرس پوست، ارتباط آن با برخی از بیماریهای پوستی از جمله کهیر و اگزمای آتوپیک* Atopic eczema (یکی از شایع ترین انواع اگزما) نیز گزارش شده است. در مطالعه ای که در رابطه با تاثیر آلاینده های هوا از جمله ازون، دی اکسیدنیتروژن و ذرات ریز معلق در هوا بر کهیر انجام شد، ارتباط مثبت قابل توجهی بین کیفیت هوا و کهیر نشان داد . در این تحقیق که با هدف ارزیابی ارتباط تغییرات کوتاه مدت در فهرست کیفیت سلامت هوا با مراجعه به اورژانس بیمارستانهای منطقه ویندسور کانادا انجام شد2905، بیمار که به علت کهیر در فاصله سالهای 2004 تا 2010 به اورژانس مراجعه داشتند ارزیابی شدند. نتایج قابل توجه و مثبتی بین سطح فهرست کیفیت سلامت هوا و مراجعین به اورژانس به علت کهیر به دست آمد.

از آنجا که شواهدی مبنی بر افزایش اثرات سوء آلاینده های هوا به دنبال مواجهه با اشعه ماورای بنفش موجود است، روشهای محافظتی در برابر نورخورشید هم از جمله راهکارهای کاهش آسیب پوستی ناشی از آلودگی هوا نیز محسوب می شود.

 افراد استفاده از شوینده ها از جمله شامپو و ژل های شستشو جهت پاکسازی پوست از آلاینده ها را در نظر بگیرند، پوست خود را با استفاده از کرم های محافظتی یا کرم پودرها محافظت کنند، استفاده مداوم از امولینت ها(مواد نرم کننده پوست) جهت حفظ و بازسازی عملکرد سد پوستی و در آخر پرهیز از شستشوی بیش از حد پوست که منجر به آسیب عملکرد حفاظتی سد پوستی می شود.