رونمایی از کتاب "پرده پرده تا وصال " در نمایشگاه کتاب تهران

به گزارش خبرگزاری برنا تهران ،دکتر هاجر خادم در خصوص این کتاب که شرح بر کشف المحجوب هجویری است در خصوص  شرح در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی گفت : کتب قدیمی معمولا به نثر فنی و مصنوع نوشته شده است. برای فهم این متون به شرح نیاز است. مراد از شرح بررسی و رمزگشایی  لغات دیرفهم، اصطلاحات عرفانی، معرفی اعلام و اشخاص، بازگردانی قسمت های پیچیدۀ متن به نثر روان است.

وی در زمینه ی نویسنده کتاب کشف المحجوب  و قدمت آن افزود : کشف المحجوب را می توان به جهات گوناگون یکی از ارزشمند ترین متون عرفان و تصوف در زبان فارسی دانست. این کتاب به عنوان نخستین اثر عرفان اسلامی قرن پنجم توسط علی بن عثمان هجویری نوشته شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا هجویری آثار دیگری هم داشته ، اظهار داشت :امروز تنها کتاب کشف المحجوب از این عارف بزرگ در دست است. اما دو کتاب دیوان شعر و کتاب منهاج الدین نیز به گفتۀ  هجویری دچار انتحال و سرقت شده و او برای بستن راه خطر 28 بار در جای جای این کتاب نام خود را آورده  و با عنوان «من که علی بن عثمان الجلابی الهجویری ام» به قول خودش نامش را در این اثر «اثبات» کرده است.

وی در خصوص روش شرح و استفاده از منابع و مراجع لغوی و فرهنگ و کتب عرفانی در تالیف کتاب " پرده پرده تا وصال " را توضیح داد و گفت : در بسیاری از شروح کتب عرفانی نویسندگان تعلیقاتی را در انتهای کتاب آورده اند، این روش رشتۀ اشکالاتی را با خود دارد زیرا علاوه بر هم خوردن زشته ی افکار، مراجعۀ مکرر از ابتدای کتاب به انتهای آن، موجب صرف زمان و بر هم ریختگی فکری می‌شود. بنابراین در این کتاب در حد وسع، به رفع هر مشکل لغوی و اصطلاحی و شرح متن، در پاورقی همان صفحه پرداخته‌ شده است.

 روش کار به این ترتیب بوده که در نگارش این کتاب ابتدا سطر به سطر متن کتاب کشف المحجوب خوانده شد. سپس به واژگان دشوار و جملات قابل تأمل آن پرداخته شد و هر جا لزوم شرح و توضیح را ضروری یافتیم بدان پرداخته و آن را در پاورقی آورده‌ایم.

 لغات دشوار و بعضی از لغات ساده که کاربرد معنایی قدیم آن‌‌ها مورد نظر بود با تکیه بر لغت نامه‌‌ها و فرهنگ‌های معتبر معنا شد.

 اصطلاحات عرفانی به تفصیل با بهره‌گیری از کتب مرجع معتبر، شرح داده شده است. رعایت اختصار، یکی از ملاک‌های انجام کار بود. اما در مواردی جز بسط و تفصیل برای بیان واژگان راهی قابل تصور نبود. مشکلی که در انجام کار با آن رو به رو شدیم تکرار واژه‌‌ها و اصطلاحات عرفانی در متن بود. بنابراین شرح و معنای واژه‌های دشوار که معمولاً حجم کمی را اشغال می‌کنند، در مواضع ضروری آورده شوند. ولی توضیحات اصطلاحات عرفانی که حجم زیادی دارند تنها یک بار آورده شود و در باقی موارد به صفحۀ مورد نظر ارجاع داده شود. علّت اصلی این تصمیم، جلوگیری از افزایش حجمِ کاذب کتاب بوده است. با این توصیف این کتاب امروز بالغ بر 1500 صفحه در دوجلد به چاپ رسیده است.

وی با بیان اینکه این کتاب یک کتاب عرفانی است اما به غیر از رشته های دانشگاهی مرتبط، فواید دیگری برای این کتاب مفروض است. گفت :

شاید از عمده دلایل گرایش جوانان به عرفان های نو ظهور را بتوان عدم معرفی صحیح عرفان  اصیل و ریشه دار در ادبیات کهن دانست.  رفع این معضل همت اصحاب علم را می طلبد تا به تنویر اذهان جوانان همت گمارند. علاوه بر این تمام اقشار جامعه اعم از مهندسین و پزشکان و دیگر طبقات جامعه، علاقۀ فراوانی نسبت به ادبیات این مرز و بوم نشان می دهند. اما معضل و  دغدغۀ اصلی در ادبیات فارسی تفاوت زبان و سبک گفتاری در دوره های مختلف با سبک و زبان امروزی است که بی تردید خواندن بسیاری از متون را با مشکل فهم محتوی مواجه می سازد.

ادعا داریم که امروز هر شخصی با هر سطح سواد دانشگاهی و هر رشته یی تا حدود زیادی با خواندن این کتاب توانایی فهم و درک صحیح از متن را خواهند داشت. زیرا دشواری هایی که در هر سطر وجود دارد در همان صفحه حل شده است. یکی از ویژگی های بارز این شرح این است که شرح لغات در پاورقی صفحۀ متن قرار گرفته، به طوری که خواننده به راحتی و در اسرع وقت امکان دسترسی به شرح لغات متن را دارد.

دکتر خادم در زمینه ی آثار بعدی که در دست اقدام است عنوان کرد : پیش از هر چیز باید اذعان داشت علی رغم اینکه کتاب پرده پرده تا وصال کتاب بسیار پر حجم و پر کاری بود اما همچنان مصممیم که به دیگر آثار عرفانی نیز بپردازیم. علاوه بر این ان شاء الله به زودی آثار متنوعی در حوزه های دیگر ادبیات نیز از نویسندگان این اثر در سال جاری منتشر خواهد شد. بی تردید هیچ مولفی کتابی تالیف نکرده که خالی از سهو و نقصان باشد. امیدواریم اگر سهوی واقف شده است به قلم ارشاد بزرگان و اصحاب قلم، اصلاح شود و البته متوقع از مکارم اخلاقی عزیزانی هستیم که این کتاب را که بر سبیل تعجیل تالیف شده است نظر اندازند و با مطالعۀ خویش مشرف گردانند و از راه شفقت و تربیت بر آن نظر اندازند.

دویست منبع معتبر در این کتاب مورد استفاده قرار گرفته است

دکتر رضا اقدامی دیگر مولف کتاب "پرده پرده تا وصال " در خصوص این کتاب و وجه تسمیه پرده پرده تا وصال گفت : آن چه که مانع وصال معشوق ازلی – ابدی است، حجاب های متنوع است. هجویری در کتاب کشف المحجوب همان طور که از نامش بر می آید، حجاب ها را معرفی کرده و مدعی ارایۀ راهکار برای کنار زدن این پرده ها است. بنابراین سالک با کنار زدن هر پرده به وصال نزدیک تر می شود. بنابراین نام این کتاب را  پرده پرده تا وصال گذاشتیم  تا  به قول هجویری « نام، ناطق باشد بر آنچه اندر کتاب است».

وی در زمینه ی  نویسنده ی کتاب کشف المحجوب هجویری و اثرش اظهار داشت : استاد ابوالحسن علی بن عثمان بن اُبَیِّ علی جلّابی غزنوی هجویری از اکابر و بزرگان اهل تصوّف، در قرن پنجم هجری و معاصر ابوسعید ابوالخیر بوده و در شریعت از مذهب امام ابوحنیفه و در طریقت از مسلک جنیدیه پیروی می‌کرد. اساس و منشاء تالیف کتاب به خاطر سوالی بوده است که ابو سعید هجویری یکی از دوستان هجویری دربارۀ طریقت تصوف، کیفیت مقامات آنان، مذاهب آناناز او پرسیده استو هجویری در پاسخ بهاین سوالات، این کتاب را تالیف کرده است و در آن به احوال صحابه و اهل بیت و معرفی مشایخ و فرق صوفیان و آداب و سلوک متصوفه پرداخته است.

دکتر اقدامی سیستم های پیشرفته الکترونیکی را بسیار موثر در روند تالیف کتاب پرده پرده تا وصال خواند و افزود : در مراحل تدوین این کتاب در حد امکان از دستگاه ها، نرم افزار ها و ابزار الکترونیکیِ روز بهره گرفتیم. به این ترتیب استفاده از کاغذ به حداقل رسید. استفاده از سیستم های الکترونیکی باعث تسریع روند شرح شد. پروژۀ شرح کتاب، با همکاری و برنامه ریزی و تقسیم بندی وظایف، انجام شد و چون کار به طور مستقیم در رایانه نوشته می شد، امکان ارسال، تصحیح و بازگشت به سهولت و با سرعت بیشتری پیش می رفت.

بعضی از جملات و عبارات در متن کشف المحجوب دارای ابهام و پیچیدگی معنایی بود، که سعی شده است به بهترین نحو و نثر روان امروزی، بازنویسی شود.وی تعداد منابع استفاده شده برای این شرح را بالغ بر 200 منبع عنوان کرد و گفت : بالغ بر دویست منبع معتبر در این کتاب مورد استفاده واقع شده است. از جمله فرهنگ های معتبر لغات، فرهنگ های اصطلاحات عرفانی، متب معتبر عرفان و تصوف، کتب حدیث و دیگر کتب مرتبط در این کتاب مورد واکاوی قرار گرفته است.

دکتر اقدامی از انتشارات سفیر اردهال برای چاپ این کتاب تشکر کرد و اظهار داشت : انتشارات سفیر اردهالبا مدیریت جناب آقای عابدینی که با کمال افتخار بر اساس رای هیئت داوران کتاب سال، به عنوان ناشر برگزیدۀ سال 1396 شناخته شده اند زحمت چاپاین کتاب را به عهده داشته اند. برای تهیۀ کتاب علاوه بر انتشارات مذکور، علاقمندان می توانند به کتاب فروشی فرهنگ درشهر زنجان مراجعه نمایند.

دکتر رضا اقدامی در پایان خاطر نشان کرد : جا دارد از سرکار خانم دکتر رحمانی بزرگوار قدردانی و تشکر کنیم. لازم به ذکر است کهانجام عمل ویراستاری دقیق و موشکافانه ایشان و افزودن مقدمه بر این کتاب و البته حمایت های مشفقانۀ ایشان در به ثمر رسیدن کار، بسیار ارزنده و ستودنی بوده است و ما را تا همیشه روزگار مدیون خویش ساخته اند.