همه سناریوهای پیش‌رو برای نخست‌ وزیری عراق

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ انتخابات پارلمانی عراق روز 22 اردیبهشت ماه برگزار شد و تا امروز بخش زیادی از نتایج آن به صورت رسمی منتشر شده است.

با توجه به آرای ائتلاف‌های مختلف در عراق می‌توان گفت که هیچ حزبی به‌تنهایی نمی‌تواند دولت آینده را تشکیل دهد و بنابراین نیاز است احزاب برای تشکیل کابینه آینده با یکدیگر ائتلاف کنند و بر سر گزینه مورد نظر برای انتخاب نخست وزیر به توافق برسند.

بر اساس توافق جریان های سیاسی که برگرفته از مدل لبنان است، گزینه نخست وزیری به شیعیان می رسد، کُردها ریاست جمهوری را در دست خواهند داشت و ریاست مجلس هم به سنی‌ها خواهد رسید.

با توجه به موضع گیری روز گذشته مقتدا صدر که تاکنون بیشترین و در صورتی که تغییری در نتایج انتخابات به وجود نیاید، جریان سائرون به عنوان بزرگترین فراکسیون بر اساس قانون اساسی این کشور مامور تشکیل کابینه خواهد شد.

وی قرار است در تشکیل دولت آینده با عمار حکیم، ایاد علاوی و بارزانی ائتلاف کرده و دولتی تکنوکرات تشکیل دهد.

البته ذکر این نکته لازم است که فراکسیونی که حائز اکثریت شد، لزوما به این معنا نیست که نخست وزیر نیز از این جریان انتخاب شود امری که در سال 2010 اتفاق افتاد و ایاد علاوی  با کسب اکثریت آرا در بین فراکسیون‌ها نتوانست نخست وزیری را کسب کند و فراکسیون شیعیان با ائتلاف جریان‌های سیاسی توانست بزرگترین فراکسیون را در پارلمان تشکیل دهد و مامور تشکیل کابینه شد.

بنابراین ائتلاف این جریان با جریان‌های سیاسی و نقش لابی و حتی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز در تشکیل کابینه نقش تعیین کننده ای دارد.

بسیاری از تحلیلگران سیاسی برای این باور بودند که نخست وزیری حیدر العبادی برای این دوره هم تثبیت شده، ولی جامعه عراق جامعه ای پیچیده است که به راحتی نمی شود آینده سیاسی این کشور را پیش بینی کرد.

امری که در دوره گذشته اتفاق افتاد و در حالی که همه صاحب نظران سیاسی از نوری المالکی به عنوان نخست وزیر این کشور در دوره سوم یاد می کردند ناگهان و در لحظات آخر ، نام حیدرالعبادی برای تصدی پست نخست وزیری به میان آمد و وی مامور تشکیل کابینه شد.

باید منتظر ماند بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات عراق ، جریان های سیاسی پشت پرده به چه توافقی درباره نامزد مورد نظر برای نخست وزیری عراق دست یابند.

اگر با این فرض که ائتلاف سائرون را مامور تشکیل کابینه بدانیم این سوال مطرح است که این جریان چه کسی را مامور تشکیل کابینه خواهد کرد. همان طور که مقتدا صدر اعلام کرد این جریان قرار است که با حکیم و نیز فهرست ایاد علاوی ائتلاف تشکیل دهد که در صورت تحقق این امر نام حیدر العبادی از نخست وزیری حذف خواهد شد.

البته با توجه به نتایج غیرمنتظره ای که جریان النصر گرفت، بخت عبادی برای تصدی این پست کاهش یافت؛ به خصوص اینکه جریان تحت رهبری وی توانست جایگاه پنجم را در بغداد کسب کند.

گفته می شود که جریان مقتدی، "علی دوای" استاندار میسان را برای پست نخست وزیری در نظر دارد که به دلیل خدماتی که از وی به مردم در این استان دیده شده و اقدامات موفقیت آمیز وی در این استان از وی به عنوان یکی از گزینه های نخست وزیری یاد می کنند.

وی به دلیل رفتارهای ساده و منش مردمی خود و نیز کمک به کارگران پروژه‌های استان و بر تن کردن لباس آبی‌ رنگ شبیه به لباس کارگران شهرداری مشهور است.

از "عبدالحسین عبطان" وزیر ورزش و جوانان عراق وابسته به جریان حکمت به ریاست عمار حکیم نیز به عنوان یکی دیگر از گزینه های پست نخست وزیری یاد می‌شود؛ به خصوص اینکه مقتدی صدر آمادگی خود را برای ائتلاف با حکیم اعلام کرده که این امر شانس وی را برای تصدی این پست قوت می بخشد.

البته سناریوی دیگری نیز مطرح است که در آن، جریان فتح با نصر و دولت القانون به رهبری نوری المالکی و دیگر جریانهای سیاسی ائتلاف فراگیری را تشکیل دهند و کابینه را تشکیل دهند که در صورت تحقق این امر گزینه نخست وزیری از میان این فهرست ها انتخاب خواهد شد. اما احتمال این سناریو با توجه به نتایج انتخابات اخیر در عراق و تمایل مردم برای ایجاد تغییرات در بدنه حاکمیت بعید به نظر می‌رسد.

مضافاً اینکه اختلافات بین عبادی و مالکی باعث ایجاد دو لیست جداگانه در انتخابات و نیز شکاف در حزب الدعوه بعد از حدود 70 سال شد که این موضوع بیانگر بعید بودن ائتلاف این دو جریان با یکدیگر است.

همان طور که نتایج انتخابات پارلمانی عراق  برای همه غیرمنتظره بود، باید منتظر نتایج رسمی انتخابات بود و دید کدام جریان سیاسی عراق می تواند با تشکیل ائتلاف، نامزد مورد نظر خود را برای چهار سال بر کرسی نخست وزیر عراق بنشاند.

با توجه به تجربیات گذشته تمامی احتمال ها وارد است و به طور قطع نمی توان گفت که چه کسی تصدی پست نخست وزیری عراق را بدست خواهد گرفت .