سیدجلال موسوی: چهره پردازی در ایران می تواند هم پای استانداردهای جهانی باشد

سیدجلال موسوی، طراح و چهره پرداز تئاتر، سینما و تلویزیون که این روزها درگیر پروژه نمایش «عروس مردگان» است و تجربه کار در پروژهایی همچون «نبات»، «لابیرنت»، «بیست و یک روز بعد»، «روحن»، «آنام»، «برادر»، «پریا»، «زمانه» و... را دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، درباره حال و هوای این روزهای گریم و چهره‌پردازی در وضعیت کنونی گرانی ابزار و وسایل چهره‌پردازی به سخن در آمد.

موسوی گفت: هرساله آثار متعددی در سینما، تلویزیون و تئاتر در کشور خلق و اجرا می‌شوند  که بی‌شک هر کدام از این آثار به نوعی با مقوله گریم درگیر و مرتبط است و بسته به نوع طراحی اثر و ژانر آن ممکن است میزان اهمیت این هنر در اولویت‌بندی انتخاب طراح گریم و دستیاران موثر باشد. در این میان آثار تاریخی و سورئال در صدر و کارهایی با داستان‌های رئال و روز در میانه و آثار مستند، برنامه های تلویزیونی و مسابقات در انتهای جدول به ترتیب اولویت‌بندی و به لحاظ تخصصی بودن موارد گریم و کاربری بودن گریم در این آثار به شمار می‌رود.

وی افزود: این به آن معنا نیست که به فرض آثار مستند و برنامه‌های تلویزیونی نیاز به تخصص و تجربه ندارند، کاملا برعکس در هر مقطع از گریم، نیاز مبرم به متخصص آن وجود دارد که به نسبت رعایت می‌شود. اما با تمام اینها باز هم انتخاب تیم و طراح گریم دستخوش مواردی همچون دستمزدهای پایین‌تر و در نهایت ساده‌انگاری آثار توسط تهیه کنندگان و تیم تولید می‌باشد. که این امر باعث می‌شود در برخی آثار ما شاهد اشتباه و حتی خسارت جبران ناپذیر پروژه شویم.

مواردی همچون عدم توانایی گریمور منتخب نسبت به خواسته‌های کارگردان و ضعف در طراحی و اجرا که گاهی منجر به تعویض گریمور و خسارت به پروژه می‌شود.

موسوی در پاسخ به این سوال که بعضا به مقوله گریم، دیدگاه سطحی و غیر حرفه‌ای وجود دارد و  برخی تهیه کنندگان وجود آن را در حد یک متعادل سازی نیاز می‌بینند اظهار کرد: من مخالف صددرصد این حرف نیستم و معتقدم این دیدگاه مربوط به ژانر اثری است که ساخته می‌شود. در سال‌های اخیر شاهد آثار بسیار رئال با داستان‌های کاملا واقعی و به روز هستیم که بنا به درخواست کارگردانان محترم این ژانر نیازی به گریم نمی‌بینند و فقط در حد متعادل سازی بسنده می‌کنند. 

وی افزود: این در حالی است که در آثار شاخص رئال خارجی، حضور گریم و تغییرات کاملا طبیعی بازیگران را حس می‌کنیم. البته که این امر باز هم به تخصص کافی و کامل کارگردان و طراح گریم به سال‌ها تجربه در این معقوله برمی‌گردد و در نقطه مقابل این اثر ، شاهد آثاری هستیم که به شدت مبتنی بر گریم و صحنه و لباس و عوامل بصری است که به نوبه خودش به شدت در اولویت‌های اول آن آثار به شمار می‌روند و بسیار تخصصی و حرفه‌ای با آن برخورد می‌شود.

گریمور  سریال «پریا» از وضعیت گرانی ابزار گریم و تاثیر آن بر گیفیت آثار گفت: بدون شک هنر گریم کاملا مبتنی بر ابزار و وسایل کامل این رشته و تخصص استفاده از آن ابزار و وسایل است. بحث تخصص هنرمندان این رشته به کنار، طبیعتاً فقدان این ابزار و وسایل به دلیل بالا رفتن قیمت‌ها لطمه بزرگی به این هنر خواهد زد. و کیفیت گریم را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد.

وی گفت: البته این اتفاق باعث شد خوشبختانه برخی از برندهای داخلی محصولات مشابهی را در دستور ساخت قرار دهند تا این کمبود و بالا رفتن قیمت‌ها را جبران کنند که جای تشکر دارد و امیدوارم هر چه سریعتر از طریق عوامل دولتی و رسمی مورد حمایت قرار گیرند.

البته که در بسیاری از موارد فقدان لوازم هنرمندان این رشته با استفاده از ابزار خلاقیت دست به خلق آثار شگفت انگیزی زدند که مثال زدنی است.

موسوی در بیان عدم حضور طراحان در صحنه تصویربرداری و سپاردن مسئولیت خود به دستیاران و بعضا هنرجویان آماتور گفت: تعداد این اتفاقات بسیار اندک است و نادر است و غالبا کارگردانان حاضر و راضی به عدم حضور طراح گریم در صحنه نمی شوند. اما در مواردی باعث می‌شود که این عدم حضور با توافق قبلی با توافق کارگردانان و گروه تولید اتفاق بیفتد، مواردی همچون روتین بودن گریم‌ها و عدم تغییر در گریم و یا حتی اتفاقات مالی و دستمزدی و ... در غیر این صورت تمامی طراحان سعی می‌کنند در تمامی مراحل کار حضور داشته باشند. و یا اگر حتی درگیر چند پروژه ی همزمان باشند بر اساسا اولویت و حساسیت کار لااقل روزانه به پروژهای در حال کار سر بزنند و کنترل لازم را داشته باشند. و عدم حضور آنها از نظر من دلیلی جز این‌ها ندارد.

گریمور سریال آنام، که این روزها با تیمی موفق درگیر طراحی چهره‌پردازی  پروژه تئاتر عروس مردگان است گفت: در این نمایش از بهترین متریال‌های لازم برای بالا بردن کیفیت اثرمان استفاده کرده‌ایم.

وی در پایان بیان کرد: من معتقدم که تئاتر و سینمای ایران در مسیر درست و اصولی مطابق با استاندارهای جهانی درحال رشد و پیشرفت می‌باشد. و آینده بسیار درخشانی در انتظار هنرمندان جوان به خصوص این رشته پرطرفدار است که امیدوارم با حمایت های مسئولین این امر اتفاقات چشمگیر حتی در سطح بین‌المللی داشته باشیم.