به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، اساس بانکداری اسلامی، تسهیم سود، مشخص بودن مسیر مصرف منابع و نظارت بر عملیات بانکی است. نظام بانکداری بدون ربا ریشه در ایدئولوژی و ارزش های اقتصاد اسلامی دارد و تحقق آن مستلزم استقرار عدالت اقتصادی و اجتماعی و نیز توزیع عادلانه درآمد و ثروت در جامعه است. در حال حاضر بانکداری اسلامی مورد توجه بسیاری از کشورها قرار دارد منهای کشورهایی که خود را ملزم به اجرای بانکداری اسلامی می دانند.
حال در این رابطه با حجتالاسلام محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه، به گفتوگو نشستیم.
حجت الاسلام غرویان در خصوص اینکه آیا بانکداری اسلامی محقق شده است، گفت: در فقه اسلامی مسائل کلان مربوط به نظام اقتصادی وجود دارد اما ما چیزی به نام علم اقتصاد نداریم. بانکداری یکی از مفاهیم مرتبط با علم اقتصاد است که اصول و دانش بانکداری به شکل ریز در فقه ما نیامده است.
این استاد حوزه با بیان اینکه سال گذشته در قم درس فقه الاقتصاد تدریس میکردم و روایات های اقتصادی را برای طلاب میگفتم اظهار کرد: نیاز است که یک کارگروه ویژه ای در حوزه علمیه قم وجود داشته باشد که دائم مسائل اقتصاد جدید را با مسائل اقتصاد اسلامی تطبیق دهد اما متاسفانه این کار انجام نشده است.
حجت الاسلام غرویان اعلام کرد: خدمت بعضی از مراجع بودم که میگفتند «مسئولین اقتصادی کشور پیش ما میآیند و ما مسائلی را برای آنها مطرح میکنیم اما به طور صریح به ما میگویند که شما اصلا با دانش اقتصاد آشنایی ندارید و نباید در این زمینه ها صحبت کنید و اعتنایی به حرف های ما ندارند».
این کارشناس مذهبی در پاسخ به این سوال که « آیا سودهایی که بانک ها از مردم دریافت میکنند، قرابتی با اسلام دارد؟» بیان کرد: با کارشناسان اقتصادی زیادی جلسه داشته و در همین زمینه صحبت کرده ایم. این کارشناسان میگویند که بر اساس نرخ تورم ارزش پول محاسبه میشود و این سودهایی که دریافت میشود ربا نیست بلکه محاسبه بالا رفتن یا پایین آمدن ارزش پول است و یکسری توجیهات این چنینی میکنند.
وی افزود: شبه ربا در بانکداری ما وجود دارد چرا که گاهی سودها بسیار کلان هستند و متناسب با تورم نیست. اگر آن سودی که میگیرند بر اساس محاسبات دقیق بازار و قانون عرضه و تقاضا باشد در برخی موارد ربا محسوب نمیشود که این مسئله نیاز به یک تحقیق و کار کارشناسی دقیق و مصداقی دارد.
او در پایان تاکید کرد: اگر این کارها صورت بگیرد خود به خود طلبه ها این مسائل را در ذهن خود با مبانی اسلامی تطبیق میدهند و دیدگاه اسلام را استنباط میکنند.