خشم‌های انفجاری مسافران مترو در سایه ازدحام جمعیت

هرکجا که نشانی از مترو است؛ نام «آسیب‌های اجتماعی» می‌درخشد؛ آسیب‌های اجتماعی صرفا به حضور کودکان کار اطلاق نمی‌شود، بلکه صدای مسافران که با اندک فشار جمعیتی بالا می‌رود یا سایر دعوا‌هایی که در طول روز در بستر این وسیله نقلیه رخ می‌دهد نیز مصادیقی ملموس از انواع آسیب‌های اجتماعی به شمار می‌آیند.

جامعه شهری از حجم بالای رفت‌وآمدها ناتوان است

محمد پیروزی روانشناس با بیان این که تحمل این حجم از رفت و آمد از توان جامعه شهری خارج است ادامه داد: اگرچه مدرنیته بر افزایش اضطراب نقش دارد؛ اما مشاغل فریلنسری نیز از جمله نوآوری‌هایی بود که این عصر به ارمغان آورد و دست افراد را در حوزه کاری به لحاظ فشردگی، باز نگه داشت و به این ترتیب، فضای کمتری در مترو‌ها اشغال می‌شدند. از همین رو شاید میزان خشم کمتری در مترو‌ها رخ می‌داد.

موجی از جمعیت در ایستگاه‌های مترو وارد می‌شود و صدای چند نفری که مجبور می‌شوند دقایقی، فشار را تحمل کنند در می‌آید. جالب‌ترین بخش این نمایش، جایگاهی است که هر یک از این افراد در جامعه ایفا می‌کنند و کسی که در آن لحظه دست به فحاشی می‌زند؛ تا لحظاتی بعد تحت عنوان دکتر، وکیل یا کاسب مورد اعتماد در محیط کار خود حاضر می‌شود و اینجا، نقطه‌ای است که زنگ خطر به صدا در می‌آید: چرا ظرف صبر هریک از این افراد فرهیخته به این زودی پر می‌شود؟!

وی با اشاره به تاثیر عصر مدرنیته بر افزایش خشم‌های انفجاری در جامعه گفت: همچنان که سفر همزمان ملت ایران به شمال در تعطیلات به امری مرسوم تبدیل شده؛ حمل و نقل یکسان و در یک ساعت نیز از اموری است که هیچکس حاضر به دست کشیدن از آن نیست ولو آن که راهی دیگر داشته باشد. این در حالی است که پافشاری روی این مواضع در مرتبه اول، ایران را به ترافیک‌های طولانی مشهور و بعد خشم‌های انفجاری مترو را در پی داشت.

تزریق روزانه ۵ الی ۷ میلیون مهاجر به پایتخت

عصر‌ها وضعیت به قدری وخیم می‌شود که شاید سرعت بالای مترو به سر و صدا‌ها و اتفاقات عجیبی که دارد، نچربد؛ به عبارت دیگر حتی اگر دعوایی سر صندلی‌ها یا ازدحام جمعیت رخ ندهد حرکات عجیب دیگری هستند که توجه‌ها را به خود جلب کنند. انتشار ویدیو‌هایی مبنی بر انجام حرکات ورزشی داخل واگن‌های مترو مصادیقی از این حرکات نامناسب هستند.

وی با اشاره به مسئولیت شهروندان در کاهش این خشونت‌ها تصریح کرد: اگرچه کار چندانی از دست شهروندان و مسافران درباره ازدحام جمعیت ساخته نیست، اما حفظ فاصله و رعایت حریم شهروندی از نکاتی است که در کاهش زود جوش آوردن‌ها نقش دارد. در حالی که از زاویه دید حاکمیتی، مجهز کردن مناطق محروم، مانعی برای انفجار خشم در پایتخت شناخته می‌شود. در شرایطی که روزانه ۵ الی ۷ میلیون مهاجر به پایتخت تزریق و به صورت شبانه خارج می‌شوند؛ طبیعی است که این ازدحام جمعیت به تنهایی، روان جامعه را بهم بریزد.

پیروزی با اشاره به نقش مسئولان امر در کاهش خشم‌های انفجاری تشریح کرد: همچنان که سیستم تهویه هوا در سایر کشور‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اعمال قوانین ساده و کوچک می‌تواند در بهبود اخلاق مسافران نقش بسزایی ایفا کند. انتشار موسیقی‌های بی‌کلام آرام یا تردد از ورودی مترو به شرط لبخند زدن از جمله این مقررات است.

ایمن‌سازی سیستم‌ها به جای مسافران در ژاپن

پیش از این، دستفروشان نیز با فروش صادقانه خود به ایستگاه‌های مترو برکت و صفا می‌بخشیدند؛ با گذشت زمان دستفروشانی در ایستگاه‌های مترو حضور پیدا کردند که با هزار و چند دروغ و ترفند، تنها به فروش محصول فکر می‌کنند. این که شخصی به عنوان مشتری ثابت میان همه مسافران مترو به مرغوب بودن کالای دستفروش، شهادت دهد؛ نمومنه بارزی است که نشان می‌دهد اعتماد مسافران نیز برای فروشنده، فاقد اهمیت است.

پیروزی با بیان این که در ژاپن به جای افراد، سیستم‌ها هستند که ایمن شدند اظهار کرد: برای مسافری که از کرج مجبور به تردد تا تهران است؛ خواه یا ناخواه مسئله‌ای برای اعصاب‌خوردی پیدا می‌شود. این رویه در کشور‌های پرجمعیت مثل ژاپن با مدیریت شهری و ایمن سازی محیط‌های عمومی، کنترل شده که به تنهایی، عاملی تاثیرگذار به شمار می‌آید.

وی خشم‌های انفجاری را از جمله خشم‌هایی دانست که خارج از کنترل انسان هستند و تشریح کرد: اگرچه این خشم‌ها یکباره آزاد می‌شوند؛ اما زمان ابراز این نوع از خشم‌ها نیز مستلزم بررسی است؛ به عبارت دیگر خشم‌های انفجاری‌ای که عصرگاه و ساعت تعطیلی ادارات در ایستگاه‌های مترو به چشم می‌خورد از بابت خستگی‌های طول روز، طبیعی و توجیه پذیر شناخته می‌شوند. در حالی که همین عصبانیت‌ها در صبح از عوامل دیگری نشات می‌گیرند.

این روانشناس عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را از دیگر دلایل خشم‌های انفجاری سطح پایتخت دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به این که خشم انفجاری و پرخاش، مستلزم تفکیک از یکدیگر هستند؛ اتفاقی که امروز گریبان شهروندان و مسافران مترو و اتوبوس را گرفته چیزی به جز پرخاشگری نیست که از عوارض خشم قلمداد می‌شود. همچنین اگرچه این احساس از جمله هیجانات طبیعی در انسان است، اما نحوه ابراز آن، حائز اهمیت است که از نگاه شهروند، مسافر، مسئول مترو و سایر جایگاه‌ها قضاوتی متفاوت می‌طلبد.

سال ۷۷ که مترو برای اولین بار مورد استفاده پایتخت نشینان قرار گرفت؛ کسی فکر نمی‌کرد که تا چند سال آینده به محیطی پرچالش تبدیل شده و پای ایستگاه‌های مترو از گلیم وسایل حمل و نقل درازتر شود. این در حالی است که مترو با اتصال نقاط مختلف شهری، بستری جدید برای آسیب‌های اجتماعی فراهم کرد.

انتهای پیام/