
۱- کرونا فقط تهدید سلامت جسمی نیست، این روزها همانقدر که دغدغه درمان مبتلایان به کرونا وجود دارد، به همان میزان باید برای درمان بیماری های اقتصادی ناشی از کرونا چاره اندیشید. روزی نیست که خبری از تعطیلی یک واحد خدماتی یا یک بنگاه اقتصادی به دلیل رکود ناشی از کرونا نشنویم، روزی نیست که از تعدیل نیرو شرکت های بزرگ در آستانه سال نو و بیکاری تعدادی از هموطنان خبری به گوش نرسد. این اخبار تازه در میانه ابتلا به کروناست و چه بسا شرایط بسیار وخیم تری در پساکرونا در انتظار کشور باشد. در این شرایط دولت از یک سو باید به درمان بیماری جسمی کرونا بپردازد و از سوی دیگر باید به فکر پساکرونا باشد. در واقع بخش مهمی از کار رئیس جمهور باید همین باشد کما اینکه این روزها بخش بزرگی از وقت رئیس جمهور، وزار و معاونان اقتصادیش صرف پیش بینی اتفاقات پساکرونا و برنامه ریزی برای عبور کم هزینه از آن شده است.
۲- کرونا میان همه تلخی هایش، یکی از اقدامات مهم دولت روحانی را در معرض قضاوت عمومی قرار داد. حسن روحانی از آغازین روزهای ریاست جمهوریش پای هزینه های سنگین طرح تحول سلامت و ایجاد بیمه همگانی ایستاد و درمان کم هزینه را در کشور جا انداخت. حالا پس از گذشت شش سال از آغاز طرح تحول سلامت، این اقدام خوب، آثارش را به خوبی نشان می دهد. ایران در حال حاضر جزو معدود کشورهای جهان است که درمان کرونا را به صورت رایگان انجام می دهد و بیماران به تعبیر رهبری فقط رنج بیماری دارند و از رنج هزینه های درمان معاف شده اند. تجهیز بیمارستان های کشور به امکانات پیشرفته و خودکفایی در تولید برخی تجهیزات کشور را تا حدود زیادی آماده مقابله با یک بیماری فراگیر و جهانی قرار داده است تا جایی که نمایندگان سازمان جهانی در گفتگو با رسانه های جهانی از این اقدامات ایران ابراز شگفتی کردند.
۳- کرونا می توانست یک بحران بزرگ در تهیه مایحتاج عمومی ایجاد کند، بسیاری منتظر بودند مردم با قفسه های خالی فروشگاه ها و کمبود ارزاق عمومی مواجه شوند ولی نه تنها چنین نشد بلکه افزایش قیمت ها در نتیجه افزایش تقاضا هم کنترل شد و در آستانه یک ماهگی شناسایی کرونا در ایران، هیچ کمبودی از حیث مواد غذایی و مایحتاج عمومی دیده نشده است. کافی است همین اتفاق را در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای صاحب قدرت و ثروت دنبال کنید و ببینید فروشگاه های آنها در چه وضعیتی قرار گرفته اند.
۴- شوک ناشی از شناسایی کرونا در ایران طبعا یک بحرانی در حوزه مواد ضدعفونی کننده و لوازم پیشگیری همچون ماسک و دستکش ایجاد می کرد، به هرحال یک ولع ناشی از نگرانی، بین مردم برای تهیه این لوازم وجود داشت و کمبود آن هم طبیعی بود اما گذر سریع از این بحران و تامین بازار باعث شد تا حدود زیادی این بحران کنترل شود و این مواد و لوازم راحت تر در اختیار مردم قرار گیرد.
۵- این روزها منتقدان و مخالفان دولت نمی گویند دولت روحانی زیر فشار سخت ترین تحریم ها قرار دارد و نمی پرسند در این شرایط تحریم، دولت چگونه بحران بزرگ کرونا را اداره می کند؟ آنها خیلی دوست ندارند مردم یادشان باشد حتی در واردات دارو هم تحریم هستیم چه رسد به خرید و واردات مایحتاج عمومی. نمی گویند که این دولت در چنین شرایط تحریمی سخت اجازه کمبود کالاها را نداد، کشور دچار بحران کالاهای اساسی نشد و امور کشور علیرغم رکود سنگین ناشی از کرونا و تحریم های آمریکا به خوبی اداره شد و می شود. دولت روحانی در دورانی که ایران کم درآمدترین سال های تاریخ خود را سپری می کند، شاهکار کرده و برخلاف همه بدگویی های چند روز اخیر، نه تنها کرونا را که کشور را هم اداره کرده است. در واقع کرونا؛ شاهکار دولت روحانی را نشان داد، دولتی که در این یکماه اجازه کمبود کالا را نداد و در بحث درمان از بسیاری کشورهای توسعه یافته بهتر عمل کرد.
۶- ایران صاحب چنان اقتصادی نبود که مقابل این شرایط سخت بتواند مقاومت کند و اگر نبود تدبیر و دوری از هیجان زدگی، چه بسا تا امروز کمر اقتصاد کشور کاملا خم شده بود و برای برگشت به شرایط عادی باید سال ها تلاش می شد. این اوج ناآشنایی با کشورداری است که عده ای توقع داشته رئیس جمهور روزانه برای کرونا جلسه بگذارد که اگر روحانی چنین می کرد هم اینبار متهم می شد به پوپولیسم و شوآف وگرنه کسی که حداقل های کشورداری و امور اجرایی را بشناسد می داند که اولا همه امور کشور "کرونا" نیست بلکه اقتصاد، سیاست، مسائل اجتماعی، امور معیشتی مردم، سیاست خارجی و... هم وجود دارد که رئیس جمهور باید رسیدگی کند و مهمتر از همه اینها کنترل اقتصاد کشور برای دوران پساکروناست که تکانه های سنگین اقتصادی، مردم را زیر آوار مشکلات معیشتی له نکند، بخش خصوصی را به نابودی نکشد و اقتصاد کشور را درون پرتگاه نبرد.
۷- میانه این جنگ البته همه پای کار هستند، از دولت تا تشکل های غیردولتی، از نیروهای نظامی و انتظامی تا نیروهای مردمی و جهادی، این همدلی می تواند الگویی باشد برای رفع مشکلات آینده و شاید تا سالها بتوان از این الگو استفاده کرد، در این میان هم البته اهمیتی ندارد عده ای در فضای مجازی یا رسانه ملی، نیش و کنایه بزنند.