توصیه‌های کلیدی به زنان مبتلا به صرع

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ تصرع از جمله اختلال‌‌هایی است که در خانم‌‌ها و خانوادۀ آنها از نظر ازدواج، بارداری، شیردهی، عادت ماهیانه، یائسگی و... نگرانی‌‌هایی را ایجاد می‌‌کند و ممکن است مشکلاتی را در زندگی آنها به وجود آورد. از این رو ارائه اطلاعات در زمینه‌‌های فوق می‌‌تواند برای خانم‌‌های مبتلا به صرع مفید باشد.

عادت ماهیانه

بعضی از زنان دریافته اند که درست قبل و یا در دوران قاعدگی دچار تشنج می‌‌شوند. اکثر زنانی که متوجه تأثیر دورۀ قاعدگی در حمله‌‌هایشان هستند، می‌‌دانند که در هر زمان دیگری نیز ممکن است دچار حمله شوند. اما میزان بروز این حمله‌‌ها در حوالی زمان عادت ماهیانه بیشتر است. هنگامی که خانمی تنها در حوالی زمان قاعدگی دچار حمله می‌‌شود، این نوع صرع به عنوان "صرع قاعدگی" شناخته می‌‌شود.

دلیل این مسئله هنوز به طور کامل روشن نیست، این حالت ممکن است ناشی از تغییر در هورمون‌‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) در زمان قاعدگی و یا در اثر افزایش مایعات بدن در این زمان باشد. برای بعضی از این افراد، افزودن برخی از داروها در هفتۀ قبل از دوران قاعدگی می‌‌تواند مفید باشد که در هر حال تجویز این داروها باید طبق دستور پزشک صورت گیرد.

صرع و ازدواج

درگذشته مبتلایان به صرع از بسیاری حقوق اجتماعی خود از جمله ازدواج محروم بودند. اما با گذشت زمان و شناخت هر چه بیشتر این بیماری، نگرش جامعه نسبت به بیماری صرع تغییر یافت و درنهایت ازدواج و تشکیل خانواده در این افراد، امری عادی شد.

اگر فرد مبتلا به صرع قصد ازدواج دارد و مدتی طولانی است که دچار بیماری صرع است و حمله‌‌های وی کاملاً کنترل نشده است، باید با پزشک خود مشورت نموده و علت کنترل نشدن حمله‌‌های صرعی را بیابد.

معمولاً درمان نادرست یا مصرف نامرتب داروها عامل ادامۀ حمله‌‌های صرع است. پیش از آنکه تصمیم نهایی را در مورد ازدواج بگیرد، بهتر است مسئلۀ خود را با شخص مورد نظر در میان بگذارد. اگرچه هستند افرادی که مبتلا به صرع بوده و آن را مخفی می‌‌کنند. اما به جای پنهان کردن ، باید صادقانه مشکل خود را با فرد مقابل در میان گذاشته و او را با مشاوره با پزشک معالج خویش، قانع کرد که با کنترل صرع می‌‌توان یک زندگی سالم داشت.

توجه داشته باشید که مواردی دیده شده است که همسری به بهانۀ بی‌اطلاعی از بیماری صرع همسر خود، تقاضای طلاق کرده است بنابراین لازم است آگاهی از بیماری همسر در عقدنامه ذکر شود.

مشاورۀ قبل از بارداری

 مشاوره‌‌های قبل از بارداری باید مدت‌‌ها قبل از باردار شدن انجام گیرد. زنان مبتلا به صرع باید در مورد قاعدگی و تأثیر آن بر روی صرع ، شیوه‌‌های پیشگیری از بارداری ، زمان مناسب برای بارداری و نحوۀ درمان و مراقبت‌‌های ویژۀ بارداری با پزشک متخصص مغز و اعصاب خود مشورت نمایند. یک زن مبتلا به صرع ممکن است با آگاهی کمی در این زمینه وارد دوران بارداری شود. غافلگیر شدن با یک بارداری ناخواسته در میانۀ راه و اجبار در تغییر میزان یا نوع دارو مطلوب نیست و حتی المقدور باید از وقوع چنین وضعیتی پیشگیری کرد.

اهداف مشاورۀ قبل از بارداری

هدف از برگزاری جلسه‌‌های مشاوره، تصمیم‌گیری مشترک بین پزشک و بیمار در مورد مسائل زیر است:

وقتی بیمار تمایلی به بارداری ندارد، در این صورت احتمال باروری بیمار در چه حد است و مطمئن‌ترین روش پیشگیری چیست؟

وقتی بیمار مایل به بارداری است، مناسب ترین زمان چه موقع است؟

آیا کنترل حمله‌‌ها در حد مطلوب است؟ اگر نه، امکان دستیابی به کنترل صرع در چه حد است؟

آیا صرع به دلیل وجود ضایعه خاص مغزی است؟ اگر بلی، آیا بارداری با مشکل مواجه خواهد شد؟

آیا بیماری جسمی –روانی دیگری وجود دارد؟

آیا احتمال وقوع مسائل ژنتیکی وجود دارد؟

وضعیت دارویی بیمار و امکان قطع کامل دارو چگونه است؟

آیا تعویض دارو توصیه می‌‌شود؟

آیا مقدار دارو باید تغییر داده شود؟

آیا مشکلات احتمالی باروری وجود دارد؟

با تصمیم گیری صحیح و منطقی در رابطه با مسائل فوق، صرع حین بارداری به نحو احسن کنترل شده و دوران بارداری هر چه بی خطر تر (چه برای مادر و چه برای جنین) سپری خواهد شد.

ارزیابی قبل از بارداری

هنگامی که بیمار تصمیم به بارداری گرفته است، ارزیابی مجدد در موارد زیر صورت می‌‌پذیرد:

 مرور تاریخچۀ بیماری بررسی مجدد در یافته‌‌های پاراکلینیک  تاریخچۀپزشکی و عصبی

 تاریخچۀ بلوغ جنسی تاریخچۀ عادت‌‌های زندگی  تاریخچۀ خانوادگی  تاریخچۀ دارویی

صرع و بارداری

با توجه به این که تقریباً 50 درصد مبتلایان به صرع را خانم‌‌های در سنین باروری تشکیل می‌‌دهند، با این حال هنوز به طور دقیق تأثیر صرع، حمله‌‌های تشنجی و داروهای ضد صرع بر بارداری شناخته نشده است. ولی به طور کلی تعداد حمله‌‌ها در طول دوران بارداری 50 درصد بدون تغییر، 25 تا 30 درصد تشدید، و 10 تا 20 درصد کاهش می‌‌یابد. و این چندان نگران کنند نیست زیرا با مشورت پزشک و تنظیم دارو قابل کنترل است. اکثر خانم‌‌های مبتلا به صرع ، دوران بارداری را به صورت طبیعی پیموده و زایمان بی خطری خواهند داشت. هر چقدر تشنج‌‌ها در دورۀ قبل از بارداری بهتر کنترل شده باشند، احتمال وقوع تشنج حین بارداری کمتر خواهد شد.

در ضمن لازم است زنان مبتلا به صرع مانند تمام زنان باردار در این دوران مراقبت‌‌های جسمی و روانی لازم نظیر استراحت کافی، توجه دقیق به امر تغذیه، دوری از هیجان ، عصبانیت و پرهیز از کم خوابی را رعایت نمایند.بدیهی است یک خانم مبتلا به صرع هنگام بارداری ممکن است با مشکلاتی مواجه شود. لذا باید مرتب  با پزشک خود در تماس باشد، زیرا به دنیا آوردن یک نوزاد سالم ارزش این مراقبت را دارد.

   خوشبختانه بیش از 90 درصد خانم‌‌های مبتلا به صرع بارداری موفقی خواهند داشت و فرزندان سالمی به دنیا خواهند آورد. یکی از خطرهای دوران بارداری، عوارض مصرف داروهای ضد صرع است، زیرا برخی از این داروها اثر منفی بر روی جنین دارند. خوشبختانه داروهای کم ضرری برای مادران باردار وجود دارد که برای اطلاع بیشتر باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. از طرف دیگر تشنج‌‌ها، مخصوصاً نوع منتشر ، ممکن است باعث آسیب به جنین شوند. به ویژه اگر حین ماه آخر بارداری یا زایمان رخ دهند.

یائسگی

میانگین سن زنان برای پایان دوره‌‌های ماهانه و دوران باروری، حدود پنجاه سالگی است. زنان در این زمان اغلب دچار گر گرفتگی و تغییر سریع حالت‌‌های روانی می‌‌شوند.

برای کاهش گر گرفتگی و دیگر نشانه‌‌های مربوط به یائسگی، اغلب درمان به روش جایگزینی هورمون استروژن، توصیه می‌‌شود. اگر با خوردن هورمون جنسی، کنترل حمله‌‌ها مشکل شود، باید قطع هورمون مد نظر قرار گیرد. مکمل هورمون استروژن اغلب برای پیشگیری از کاهش کلسیم تجویز می‌‌شود.(کاهش کلسیم استخوان که معروف به پوکی استخوان است،باعث می‌‌شود استخوان‌‌هایی که ظریف و شکننده شده اند به آسانی بشکنند).

صرع ممکن است در هر مرحله از زندگی پیش آید. بعضی از زنان که سال‌‌ها دچار حمله بوده‌اند، ممکن است متوجۀ بهبودی یا از بین رفتن حمله‌‌ها در این زمان شوند یا این که حمله‌‌های تشنج ممکن است در این دوره آغاز شوند. دسترسی به اطلاعات و مراقبت‌‌های پزشکی سبب می‌‌شود که زنان در دوران یائسگی دچار مشکلات کمتری شوند.

دیدگاه‌‌ بیمار و همسر

همچنین بررسی تاریخچۀ ژنتیکی خانواده مهم است. اگر مسئلۀ ژنتیکی واضحی وجود داشته باشد، در این صورت مشاوره با متخصص ژنتیک، مسلماً قبل از بارداری دارای اهمیت است.

 به طور کلی روند مشاوره نباید با عجله انجام گیرد. مناسب‌ترین زمان برای بارداری زمانی است که بیمار قبل از بارداری مورد مشاوره قرار گرفته است، بیماری مجدداً ارزیابی ، داروهای وی تنظیم و حمله‌‌هایش کنترل شده است.