قلعه محمد آباد، تنها یادگار به جا مانده از گذشته پر رونق ملک‌آباد

حجت خواجویی یکی از دوستانم، به واسطه علاقه من به بناهای تاریخی ملک‌آباد (خواجو شهر) من را به بازدید از قلعه محمدآباد دعوت کرد.

آقا حجت از علاقه‌مندان به تاریخ و بناهای قدیمی ملک اباد است.‌ با او به دیدن قلعه محمدآباد، تنها بنای به‌جا مانده تاریخی ملک‌آباد رفتیم.

این بنا در باغ محمد آباد قرار دارد و به خاطر بی‌توجهی مسئولان به ویرانه‌ای تبدیل شده است.

اما اگر مدیران ارشد میراث فرهنگی استان کرمان همت کنند و این بنا را تحت پوشش میراث فرهنگی قرار دهند، می تواند بعد از بازسازی به قطب گردشگری خواجو شهر تبدیل شود.

در گذشته‌ای نه چندان دور ملک‌آباد دارای بناهای تاریخی از جمله قلعه الله‌اباد، حمام تاریخی، حسینیه و خانه‌های قدیمی زیادی بود که به دلیل عدم ثبت این بناها و عدم آگاهی از ارزش تاریخی آن‌ها به سرعت تخریب شد و امروزه تنها بنای تاریخی این دیار قلعه محمدآباد و قلعه صالح‌آباد است.

بازسازی و مرمت اصولی این بناها از توان مردم و سرمایه‌گذاران محلی خارج است و همت معین اقتصادی خواجو شهر و کمک‌های علمی، تخصصی میراث فرهنگی را می طلبد تا قبل از تخریب کامل این بناها به سرعت اقدام به بازسازی و ثبت این بناها کنند.

البته تلاش‌هایی از سوی شهردار محترم و فرهنگ دوست خواجو شهر اقای محمود‌آبادی جهت جذب سرمایه‌گذار و نجات این مجموعه تاریخی آغاز شده است اما بدون حمایت میراث فرهنگی و معین اقتصادی خواجوشهر مرمت و بازسازی به کندی پیش خواهد رفت.

بازسازی و مرمت قلعه محمد آباد و صالح آباد باعث اشتغالزایی، جذب گردشگران و رونق اقتصادی خواجوشهر خواهد شد و همه مردم این منطقه از منافع آن بهره‌مند خواهند شد.

امیدوارم با تلاش مسئولین و همت مردم فرهنگ دوست ملک‌آباد، این بنای تاریخی حفظ و مرمت شود.

ریزش دیوار بنای تاریخی قلعه محمود آباد سیرجان

این قلعه زیبای تاریخی متعلق به مرحوم ذییح‌الله خان پسر میر نجفقلی خان بود.

پس از اینکه ذبیح‌الله خان توسط دشمنانش ترورشد، فرزندان او از غم و قصه از دست دادن پدر خانه زیبای خود در ملک‌اباد و شش دانگ ملک محمد آباد را به میر مصیب می‌فروشند.

بعدها میر مصیب شش دانگ محمد آباد را به آ سید مهدی انوری که اهل یزد بود می‌فروشد.

به نقل تاریخ آقا سید انوری از عمال انگلیس بود و ارزاق عمومی مردم را برای قشون انگلیس جمع‌آوری می‌کرد. در جنگ جهانی دوم نیروهای انکلیسی برای تامین مایحتاج قشون خود ماموران زیادی در مناطق مختلف ایران داشتند و همین موضوع، یکی از دلایل فقر و قحطی و مرگ بیماری و مهاجرت مردم از روستاها به شهرهای بزرگ شد.

قلعه، عمارت و باغ‌های محمد اباد را با حمام خزینه‌ای خصوصی، اقای انوری بنا کرد. هر چند ممکن است قبل از او نیز بناها و باغ‌هایی در این منطقه بوده باشد.

بعدها ناظم‌پور که از همشهریان انوری بود شش دانگ محمدآباد را از آقا سید انوری خریداری می‌کند. و علاوه بر آن خانه زیبایش در سیرجان پشت بانک ملت شعبه مرکزی سیرجان که باغچه.ای زیبا داشت و با گاو چاهی این باغ را آبیاری می‌کرد، به ناظم‌پور فروخت.

باغ محمد آباد عمارت زیبایی داشت که هنوز بقایای آن باقی است و نیاز به مرمت دارد. این امارت که بخشی از تاریخ سیرجان و ملک‌آباد است، در وسط باغ قرار داشت.

قلعه و برج و باروها در در جنوب و کمی دور تر از باغ بودند و محل سکونت رعیت و زارعین بود.

حمام زیبای این عمارت در بیرون قلعه و سمت شمال شرق امارت و نزدیک قنات بود.

این حمام، معماری خاص حمام‌های خزینه‌ای آن دوران البته در مساحت کوچکتری را دارد.

این عمارت با مرگ زمانه خانم مادر علی اقا ناظم‌پور، به تدریج از بین رفت. در سال‌های 1351تا 1353که قانون اصلاحات ارضی اجرا شد، روند نابودی این باغ زیبا سرعت بیشتری گرفت.

متاسفانه علی اقا ناظم‌پور وارث و مالک این باغ به دلیل اعتیاد بخش زیادی از سرمایه موروثی را به باد داد.

علی اقا ناظم پور باغ محمد اباد و یک دانگ از الله اباد را به حاج مختار پروان فروخت و خودش نیز با اینکه هنوز املاک زیادی در شهرهای دیگر داشتند در اواخر عمر، در تنهایی و ریاضت در گذشت.

این باغ می تواند مرمت و باز سازی شود و به شکوه و زیبایی قبل خود برسد و باعث افتخار شهر سیرجان و خواجو شهر شود.