خانه سینما و وزارت ارشاد در بحث اقتباس و کپی‌برداری از آثار سینمایی رسیدگی به حقوق مولف را جدی بگیرند

ارد زند کارگردان مستند در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: من فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی و فیلم مستند «دو سر برد دو سر باخت» را ندیده‌ام اما باید بگویم تأثیر گرفتن آثار سینمایی در شاخه‌های مختلف اتفاقی معمول است که در تاریخ سینما بارها رخ داده است. به طور کل سینما را به سه شاخه مستند، داستانی و انیمیشن می‌توان تقسیم کرد که این سه شاخه می‌توانند از هم تأثیر گرفته و حتی در برخی مواقع ادغام شوند.

زند خاطرنشان کرد: بحث تأثیرپذیری جدی یک فیلم داستانی از یک فیلم مستند موضوعی جدی است که باید آن را از مناظر مختلف مورد بررسی قرار داد. پیش از هر چیز باید به این پرسش پاسخ دهیم که آیا لازم است حق مولف ادا شود یا خیر. قطعاً حقوق مولف باید حفظ شود و اگر تهیه‌کننده و کارگردان از فیلم تأثیری گرفته‌اند یا اقتباسی صورت گرفته، باید از صاحب اثر اجازه بگیرند، در تیتراژ نام فرد مطرح شده و حق و حقوق کارگردان اثر نیز ادا شود.

او افزود: تأثیرپذیری یک فیلم از فیلمی دیگر بدون اجازه گرفتن از صاحب اثری که منبع اقتباس بوده در صورتی که با اعتراض فیلمساز مواجه شود باید توسط یک شورای داوری متشکل از کارشناسان سینما بررسی شود و اگر فیلمسازی که از اثر مرجع تأثیر گرفته محکوم شد باید حقوق فیلمساز اول را بپردازد و نام او را در تیتراژ اثرش مطرح کند. به هر حال بررسی این موضوع کار چندان سختی نیست و فکر می‌کنم حتی کارگردان مستند اگر عضو انجمن نباشد بتواند در آن شورا طرح شکایت کند و خوشبختانه در کشور ما راه‌های مختفی برای رسیدگی به این موضوع وجود دارد که اگر فیلمساز از خانه سینما نتیجه‌ای نگرفت می‌تواند به وزارت ارشاد نیز مراجعه کند و در نهایت در صورتیکه باز هم نتیجه‌ای حاصل نشد می‌توان این موضوع را از طریق رسانه‌ها دنبال کرد. خانه سینما و وزارت ارشاد در بحث اقتباس و کپی‌برداری از آثار سینمایی باید حقوق مولف را جدی بگیرند که البته فکر می‌کنم این دو نهاد مراجع مهمی برای رسیدگی به اینگونه شکایات باشند.

این کارگردان در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: با وجود اینکه به حفظ حقوق مولف تأکید دارم باید به این نکته هم اشاره کنم که بی جهت هم نباید برای یک فیلم حاشیه ایجاد کرد. موضوعات گسترده‌ای وجود دارند که می‌توان با پرداختن به آن‌ها یک فیلم مستند ساخت و اگر یک کارگردان فیلمی درباره بی‌خانمان‌ها ساخته و کارگردان یک فیلم داستانی هم پس از او فیلمی در این مورد ساخته نمی‌توان مدعی شد که این فیلم سوژه‌اش را کپی کرده چرا که موضوع متعلق به هیچ کارگردانی نیست اما اگر کلیت قصه از مستند اقتباس شده باشد می‌توان خواستار رسیدگی به حقوق مولف شد و قطعاً تشخیص و رسیدگی به این موضوع به خانه شورای داوری خانه سینما و وزارت ارشاد مربوط می‌شود.

زند در پایان گفت: طی سال‌هایی که من با خانه سینما در ارتباط بودم شاهد رسیدگی به موضوعاتی اینچنین بودم. قطعاً در این مباحث رأی نهایی به نفع یک نفر و به ضرر یک نفر دیگر خواهد بود و در نتیجه همیشه یک فرد شاکی وجود دارد که ممکن است بخواهد صلاحیت این هیئت را زیر سوال ببرد و این حواشی همواره ادامه دارد اما طبق شناختی که دارم خانه سینما شورایی برای رسیدگی به این موضوع دارد که افراد معترض می‌توانند برای رسیدگی به حق و حقوق خود به آن رجوع کنند.