به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ خبرنگاران حاضر در تور رسانهای چهار روزه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در سفر به استان اصفهان با حضور در واحدهای صنعتی و شرکتهای دانشبنیان منتخب از دستاوردهای دانش بنیان و کلان پروژههای حوزه فناوری و نوآوری بازدید کردند؛ که یکی از آنها شرکت بهیار صنعت سپاهان اصفهان بود.
طبق گزارشهای جهانی، دومین علت مرگومیر در سطح جهان، بیماری سرطان شناخته شده است. در کشور ما نیز متأسفانه، شیوع سرطان گسترش پیداکرده است و به گفتهی رئیس اداره مبارزه با سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ سالانه ۱۱۲ هزار نفر در کشور به انواع سرطان مبتلا میشوند و این بیماری تا ۱۵ سال آینده علت ۸۰ درصد مرگومیرها در ایران خواهد بود.
رفتن به سمت روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان در جهان از اهمیت به سزایی برخوردار است و برای کاهش دردهای انسانی، تلاشهای بسیاری صورت گرفته است. با پیشرفت تکنولوژی تلاشهای زیادی برای دستیابی به روشهای نوینی جهت درمان سرطان انجام شده است تا در کنار روشهای مرسوم همچون شیمیدرمانی، مورداستفاده قرار بگیرند. ازجمله فناوریهای مورداستفاده دستگاههای شتابدهنده خطی هستند که با تولید اشعه و بمباران تومور سرطانی به بهبود بیماران سرطانی کمک خواهند کرد.
فناوری ساخت این تجهیز در اختیار سه شرکت در جهان میباشد و طبق استاندارد سازمان بهداشت جهانی به ازای هر یکمیلیون نفر سه دستگاه شتابدهنده خطی پزشکی موردنیاز است. در کشور ما نیز با توجه به وضعیت سرطان و استاندارهای درمان سرطان، مراکز درمانی بسیاری به این تجهیز نیازمندند.
علی مهاجری یکی از کارشناسان شرکت دانش بنیان "بهیار صنعت" مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان درباره دستگاه شتابدهنده خطی ساخت این شرکت گفت: این دستگاه برای درمان سرطان استفاده میشود که بیمار بر روی دستگاه قرار میگیرد و ۱۸۰ درجه قابلیت چرخش دارد. دستگاه بر روی غده سرطانی متمرکز میشود و فرایند اصلی آن تولید اشعه "ایکس" است که در دنیا نیز جزو فناوریهای پیچیده است. بعد از تولید اشعه ایکس، از محفظهای خارج میشود و غده را میسوزاند.
مهاجری گفت: این روش بهترین روش درمانی سرطان در دنیا است که در دنیا به آن رادیوتراپی گفته میشود. ما در سال ۱۳۹۱ ساخت دستگاه را آغاز کردیم و در سال ۱۳۹۵ با بومی سازی ۷۰ درصد تکمیل کرده و به سراغ مجوزها رفتیم. از طرفی سازندگان این محصول در دنیا کمتر از ۱۰ سازنده است.
وی ادامه داد: مجوز این دستگاه توسط سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت بهداشت صادر میشود که سازمان انرژی اتمی به خاطر تولید اشعه ایکس و وزارت بهداشت نیز برای فرایند درمان و از بین بردن غده سرطانی مجوز صادر میکند؛ بهخاطر نبودن زیرساختهای اعطای مجوزها، نزدیک به ۴ سال موضوع مجوزهای دستگاه زمان برد. در سال ۱۳۹۹ مجوز دستگاه صادر شد یعنی بیمار میتواند از آن استفاده کند.
مهاجری تصریح کرد: این دستگاه در شهرک سلامت اصفهان نصب شد و درمان بسیار خوبی را نتیجه داده و مشابه نمونههای خارجی عمل کرد. این دستگاه به استانهای تبریز، یزد و شاهین شهر ارسال شده است. هر دستگاه نزدیک به ۴ ماه زمان میبرد تا ساخته شود. قیمت نمونههای خارجی دستگاه با ارز آزاد ۱۲۰ میلیارد تومان است که ما در حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد با بیمارستانهای مختلف قرارداد میبندیم.
این کارشناس شرکت دانشبنیان گفت: بومیسازی این دستگاه نزدیک به ۹۵ درصد است و ۵ درصد فقط قطعات جنرال است که در بازار تهیه میشود.
وی گفت: چندین کارگاه CNC وجود دارد که در اصفهان وجود دارد که ما با آنها کار میکنیم و موارد به غیر از آن، به خاطر مسائل دانشی، عمده کارها توسط خودمان انجام میشود.
مهاجری گفت: کل مجموعه بهیار صنعت ۷۰۰ نفر است و در بخش تحقیق و توسعه ۴۷۰ نفر مشغول به کار و فعالیت هستند. ما در حوزه رشتههای فنی و مهندسی اکثر رشتهها به غیر از صنایع را داریم.
این کارشناس تصریح کرد: مجموعه پژوهشگاه دانشهای بنیادین نیز بحث شتابدهی الکترون را انجام دادهاند که برای کارهای تحقیقاتی خود پیش میروند، اما اینکه به صورت ویژه در کاربردهای پزشکی متمرکز شوند اینطور نیست.
مهاجری از مهمترین چالشهای این دستگاه گفت: در موضوع صادرات چندین چالش وجود دارد که مهمترین آنها گرفتن CE است که به ما نمیدهند به این دلیل که تیوپ اشعه ایکسی در دستگاه وجود دارد که علاوه بر کاربردهای پزشکی، کاربرد نظامی زیادی دارد. مسئله دوم رایزنیهای بالادستی است که ما با معاونت علمی و وزارت خارجه رایزنیهایی داشتیم و در برنامه هفتم نیز آمده است که کشورهای منطقه در موضوع بهداشت با کشور وارد تعامل شوند و استانداردهای یکدیگر را بپذیرند و بدین صورت مشکل صادرات حل خواهد شد.
وی در رابطه با صادرات این دستگاه گفت: ما از سوریه، عراق، افغانستان و کشور ونزوئلا تقاضای صادرات داشتیم. نخستین کشوری که در دنیا این دستگاه را ساخته است کشور آمریکا است. شرکت زیمنس آلمان، الکتای انگلستان، نپتون سوئیس از جمله برندهای معروف تولید این دستگاه در دنیا است.
مهاجری خاطرنشان کرد: در مهندسی معکوس، تمرکز بر تولید انبوه است. ما در آغاز راه، یک نمونه خرابشده دستگاه را از یکی از بیمارستانهای اصفهان که خراب شده بود را خریداری کرده و به شرکت آورده و کار مهندسی معکوس آن را آغاز کردیم. این دستگاه سه قطعه اصلی دارد که یکی از آنها تیوپ اشعه ایکس است که الکترون را شتاب میدهد و سپس اشعه ایکس را میگیریم که تمرکز خود بر این حوزه گذاشتیم.
وی ادامه داد: این دستگاه ۵۰ سال پیش توسط شرکت ورین آمریکایی ساخته شده است تا از اشعه ایکس برای درمان سرطان استفاده کند.
مهاجری درباره عملکرد بالای این دستگاه چنین گفت: معاونت درمان وزارت بهداشت تست عملکردی بر روی دستگاه انجام میدهند و از آنجایی که این دستگاه بیش از ۵۰ سال است که کار میکند تست بالینی ندارد. این دستگاهها فقط سرطانهای بدخیم و خون که در سطح بدن انسان پخش شده است قادر به درمان نیست و باید شیمیدرمانی شود. سرطانهای پروستات، سینه، روده، کبد و ... که شایعتر هستند قادر به درمان است. پروسه درمان با این دستگاه ۱۴ الی ۳۱ جلسه و هر روز روند درمان آن براساس نوع غده است.
وی به هزینه درمان توسط این دستگاه نیز اشاره کرد و گفت: هزینه درمان با این دستگاه برای بیماران سرطانی کمتر از ۵ الی ۶ میلیون تومان است و دولت نیز در این زمینه حمایت میکند.
مهاجری ادامه داد: ما در ایران طبق استانداردهای بهداشت جهانی، به ازای هر ۱ میلیون نفر سه دستگاه نیاز داریم و اگر ۸۰ میلیون ایرانی را درنظر بگیریم ۲۴۰ دستگاه احتیاج داریم که درمان بهینه انجام شود.
امروز طبق آخرین آمار نزدیک به ۱۰۰ دستگاه در کشور داریم. معمولاً بیماران به سرعت به سمت شیمی درمانی حرکت میکنند و در صف دستگاه قرار نمیگیرند. ما از سال ۱۳۹۹ که کار خود را آغاز کردیم ما ۱۰ دستگاه را با هیئت امنای صرفهجویی ارزی وزارت بهداشت داشتیم که تحویل دادیم. قرارداد اولیه ما اینطور بسته شد که یک بیمارستان برای گرفتن دستگاه رادیوتراپی اعلام نیاز میکند. بخش خصوصی به دلیل ماهیت خصوصی بودنش، معمولاً ۵۰ درصد قرارداد را در ابتدا دریافت میکند درحالی که شرکتهای خارجی اینطور نیست. از طرفی هیئت امنا نیز دستگاهها را از ما خریداری نکرد.
وی گفت: در قرارداد جدید، قرار است ۱۰ دستگاه را به هیئت امنا بفروشیم و تحویل دهیم و دیگر درگیر مسائل حاشیهای نخواهیم شد.
وی در پایان عنوان کرد: از هر ۱۰۰۰ نفر حدود ۸۵ درصد نرخ موفقیت درمان این دستگاه است.
انتهای پیام/