به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، دانشمندان دانشگاه توهوکو ژاپن در پژوهشی جدید توانستهاند نقش حیاتی آستروسیتها، سلولهای غیرعصبی مغز، را در شکلگیری و تثبیت خاطرات شناسایی کنند.
این مطالعه که در مجله GLIA منتشر شده است، نشان میدهد که اسیدی یا قلیایی کردن این سلولها میتواند بر حافظه بلندمدت تأثیر بگذارد. اسیدی کردن آستروسیتها مانع از ذخیره خاطرات بلندمدت میشود، در حالی که قلیایی کردن آنها به حفظ خاطرات کمک میکند. این یافته میتواند افقهای تازهای برای درمان اختلالات حافظه و بیماریهایی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) بگشاید.
حافظه و نقش آستروسیتها در انتخاب و تثبیت خاطرات
حافظه یکی از پیچیدهترین و شگفتانگیزترین تواناییهای مغز انسان است. این قابلیت به ما امکان میدهد از تجربیات گذشته درس بگیریم و با تصمیمگیری بهتر، آینده را شکل دهیم. اما برخلاف رایانهها که دادهها را به صورت یکنواخت ذخیره میکنند، مغز انسان تنها اطلاعات مهم و ضروری را نگه میدارد. پژوهشگران دانشگاه توهوکو با بررسی نقش آستروسیتها، سلولهایی که نورونها را احاطه کردهاند، دریافتند که این سلولها در فرایند انتخاب و ذخیرهسازی خاطرات نقش کلیدی دارند.
فناوری اپتوژنتیک و دستکاری آستروسیتها
در این مطالعه، محققان از تکنیکی به نام اپتوژنتیک استفاده کردند که به آنها امکان میدهد با تاباندن نور از طریق فیبرهای نوری به داخل مغز، آستروسیتها را دستکاری کنند. این دستکاری شامل اسیدی یا قلیایی کردن آستروسیتها در ناحیه آمیگدال مغز بود. آمیگدال، که بهعنوان مرکز پردازش احساسات و ترس شناخته میشود، نقش مهمی در ذخیره و بازیابی خاطرات احساسی دارد.
آزمایش حافظه روی موشها
در یکی از آزمایشها، محققان به موشها شوک الکتریکی خفیفی وارد کردند. موشهایی که آستروسیتهای آنها اسیدی شده بود، ابتدا خاطره شوک را به یاد آوردند، اما روز بعد این خاطره را فراموش کردند. در مقابل، موشهایی که آستروسیتهای آنها قلیایی شده بود، حتی سه هفته پس از شوک نیز همچنان آن را به یاد داشتند و واکنش ترس نشان میدادند.
این نتایج نشان میدهد که آستروسیتها نقشی حیاتی در تبدیل خاطرات کوتاهمدت به بلندمدت دارند. اسیدی کردن این سلولها مانع از تثبیت خاطرات بلندمدت میشود، در حالی که قلیایی کردن آنها حافظه را تثبیت و پایدار میکند.
پیامدهای مهم برای درمان اختلالات حافظه
پژوهشگران بر این باورند که یافتههای آنها میتواند رویکردهای فعلی درباره شکلگیری حافظه را تغییر دهد. تاکنون تصور میشد حافظه کوتاهمدت به تدریج به حافظه بلندمدت تبدیل میشود، اما این مطالعه نشان میدهد که این دو نوع حافظه ممکن است بهطور موازی ایجاد شوند.
کو ماتسویی، سرپرست این پژوهش، توضیح داد که تأثیر آستروسیتها بر حافظه ممکن است به عوامل مختلفی مانند وضعیت روانی، اجتماعی یا محیطی بستگی داشته باشد. او افزود که این تحقیق میتواند درک ما از چگونگی پردازش اطلاعات احساسی در مغز را گسترش دهد.
هیرُکی یامائو، یکی از محققان اصلی، اظهار داشت که آستروسیتها میتوانند کلید درک تغییرات احساسی و حافظه باشند. او تأکید کرد که درک بهتر مکانیسمهایی که از طریق آنها آستروسیتها حافظه احساسی را تنظیم میکنند، میتواند راهکاری ارزشمند برای درمان PTSD ارائه دهد. جلوگیری از شکلگیری خاطرات تروماتیک یا حذف خاطرات ناخواسته میتواند امید تازهای برای افرادی که با اختلالات مرتبط با حافظه یا آسیبهای روانی روبهرو هستند، ایجاد کند.
این مطالعه قدمی مهم در جهت کشف مکانیسمهای پیچیده مغز و نقش آستروسیتها در تنظیم احساسات و حافظه به شمار میرود.
انتهای پیام/