ده پهلوان: کشف های تپه تیلینه فرصتی استثنایی به دست باستان‌شناسان ایرانی داده است

به گزارش خبرگزاری برنا، تپه تیلینه در حدود ۴۰ کیلومتری غرب شهر کرمانشاه، محوطه باستانی مهمی در قلب زاگرس مرکزی و امتداد شاهراه خراسان بزرگ است که به واسطۀ خاکبرداریها و تخریبات صورت گرفته، طی سالیان اخیر آسیب های جدی دیده است.

حفریات غیرمجازی که در بخشی از این محوطه انجام شده بود، باعث آشکار شدن حدود ۷۰ اثر مهر گِلی آغاز هزارۀ سوم پ.م شده بود و همین موضوع باعث جلب توجه باستان‌شناسان به اهمیت این محوطه شد. از همین رو فصل نخست کاوش در این محوطه در سال ۱۴۰۲ به انجام رسید و با حمایت های ادارۀ کل میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه محوطه در تابستان ۱۴۰۳ تعیین عرصه و حریم شد.

در ادامه با حمایت و مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فصل دوم کاوش در آن نیز به سرپرستی شکوه خسروی عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان از ۲۵ مهرماه آغاز و تا ۲۰ آذرماه ادامه داشت. 

مصطفی ده‌پهلوان ضمن بازدید از کاوش های این محوطه، اظهارکرد: یکی از مهمترین پروژه‌های سال جاری پژوهشگاه توجه به محوطه‌های در خطر تخریب و غارت بوده و از این رو علیرغم محدودیت های مالی، شورای پژوهشی پژوهشگاه توجه ویژه‌ای به محوطه‌های کلیدی در خطر تخریب داشت، این موضوع باعث می‌شد که به جای تخریب و غارت محوطه‌ها، آثار به دست باستان‌شناسان و با شیوه‌های علمی از زیر خاک بیرون بیاید و اجازه ندهیم آثار تاریخی کشور به یغما برود. به همین دلیل کاوش در غار زل هستیجان استان مرکزی، تپه تیلینه کرمانشاه و بازه هور در خراسان رضوی در دستور کار قرار گرفت.

این باستان‌شناس افزود: تپه تیلینه به عنوان محوطۀ باستانی در خطر، پس از تصویب شورای پژوهشی پژوهشگاه برای کاوش باستان‌شناختی در اولویت قرار گرفت و بنا به یافته‌های فوق‌العاده ارزشمند فصل نخست آن، کاوش در این محوطه از حدود ۵۰ روز پیش آغاز شده است.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: نتایج کاوش های تپه تیلینه اطلاعات کم نظیری از یک جامعۀ پیچیدۀ دورۀ آغاز تاریخی در غرب ایران در اختیار قرار داده است و باید آن را در شمار محوطه‌های کلیدی برای مطالعۀ محوطه‌های آغاز هزارۀ سوم پ.م قرار داد.

وی با اشاره به کشف بیش از ۶ هزار اثر مهر باستانی با قدمت ۵ هزار سال طی دو فصل کاوش باستان‌شناسی در این محوطه خاطر نشان کرد: در کاوش کمتر محوطه‌ای در دنیا با چنین قدمتی، این تعداد اثر مهر باستانی به دست آمده است.

ده‌پهلوان با اشاره به اینکه این یافته‌های کم نظیر اطلاعات مهمی در خصوص جایگاه محوطه در مبادلات منطقه و نقش ویژۀ آن در ساماندهی به امور اقتصادی و اداری منطقۀ زاگرس مرکزی و به ویژه محدودۀکرمانشاه در اختیار قرار می‌دهد افزود: اهمیت تپه تیلینه از آنجا آشکار می‌شود که باستان‌شناسان با کشف چند نمونه قطعه از این نوع اثر مهرها، اطلاعات ویژه‌ای از نوع و سطح ارتباطات، اقلام مبادله شده و شیوه‌های حمل و جابه‌جایی مرسولات کسب می‌کنند. از این رو کشف بیش از ۶ هزار اثر مهر در تپه تیلینه فرصتی استثنایی برای مطالعۀ یک مرکز مبادلاتی مهم به دست باستان‌شناسان ایرانی فراهم آورده که در دنیا نمونه‌های اندکی دارد.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در پایان ابراز امیدواری کرد که با حمایت های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و همکاری اداره کل استان کرمانشاه بتوان پژوهش ها در این محوطه ارزشمند را ادامه داد.

انتهای پیام/